Η πολιτική ίσως είναι «η τέχνη του εφικτού», όμως η ποίηση είναι πολιτική πράξη.
Ακόμη κι αν περιγράφει αυτό που οι πλειοψηφίες θεωρούν ανέφικτο.
Κι αν για πολλούς οι δύο αυτές γραμμές -ποίηση και πολιτική- είναι μονίμως παράλληλες, για άλλους, υποδορίως, μπορούν να συναντηθούν. Η πολιτική δεν παράγει ποίηση, αλλά πολλές φορές δίνει την αφορμή στους ποιητές, οι οποίοι παράγουν πολιτική στάση.
Ο Σωτήρης Κούβελας, ο οποίος διετέλεσε δήμαρχος, βουλευτής Θεσσαλονίκης και υπουργός της ΝΔ, με δηλώσεις του στις αρχές της δεκαετίας του 1990 προσπάθησε να αντιπαραβάλλει την ανθεκτικότητα του ως πολιτικού με την οκνηρία και την αδυναμία των ποιητών, λέγοντας: «Αν ήμουν κανένας λαπάς, θα γινόμουν ποιητής».
Από τότε, πολιτικοί και πρόσωπα που απασχόλησαν την επικαιρότητα, χρησιμοποίησαν σε δημόσιες τοποθετήσεις τους στίχους ποιητών, οι οποίοι έδωσαν τόση δύναμη στον λόγο τους, όση δεν είχε -σε κάποιες περιπτώσεις- ολόκληρη η ομιλία τους που είχε προηγηθεί.
Ο Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της Βουλής, την περίοδο που το πολιτικό… ειδύλλιο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, οδηγήθηκε σε σκληρό… χωρισμό, απάντησε στις κατηγορίες του Πάνου Καμμένου, με τους στίχους του Κωνσταντίνου Καβάφη:
«Καινούργιους τόπους δε θα βρεις, δε θα βρεις άλλες θάλασσες, η πόλις θα σ’ ακολουθεί…».
Ο Πάνος Καμμένος, είχε σηκώσει το γάντι απαντώντας με το ποίημα του Γεωργίου Στρατήγη: «Αν ζητιάνοι σαν και με δεν έχυναν το αίμα, καπεταναίοι σαν και σε δεν θα φορούσανε το στέμμα».
Ο γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ υπεραμυνόμενος της στάσης του Κόμματος το 1968 και το 1991, χρησιμοποίησε τους στίχους του Γιάννης Ρίτσου: «Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει», ενώ αναφερόμενος στον πολιτικό σουρεαλισμό που επικρατούσε στην Βουλή ανέσυρε ένα ποίημα των μαθητικών του χρόνων:
«Αραμπάδες και καρούλια ραπανάκια και μαρούλια μια παντόφλα στο κρεβάτι, βάσανα που ‘χει η αγάπη ωραία που ‘ναι η Λιβαδειά χωρίς καμιά αιτία».
Με στίχους από το ποίημα του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Βρετανού συγγραφέα, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, έκλεισε την ομιλία του στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης:
«Ας εμπιστευτούμε τον εαυτό μας όταν ο κόσμος δεν μας πιστεύει και ας ονειρευτούμε χωρίς να γίνουμε σκλάβοι των ονείρων μας».
Ο καταδικασμένος για τη συμμετοχή του στη 17Ν, Δημήτρης Κουφοντίνας στην απολογία του, χρησιμοποίησε στίχους του Κωστή Παλαμά: «Παιδί, το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις, όπως το βρεις κι όπως το δεις να μην το παρατήσεις….Κι αν είναι κι έρθουνε χρόνια δίσεχτα, πέσουνε καιροί οργισμένοι κι όσα πουλιά μισέψουνε σκιασμένα, κι όσα δέντρα για τίποτ’ άλλο δε φελάν παρά για μετερίζια , μη φοβηθείς το χαλασμό. Φωτιά! Τσεκούρι! Τράβα ξεσπέρμεψέ το, χέρσωσε το περιβόλι, κόφτο και χτίσε κάστρο απάνω του και ταμπουρώσου μέσα για πάλεμα, για μάτωμα, για την καινούργια γέννα, π’ όλο την περιμένουμε κι όλο κινάει για να’ρθει, κι όλο συντρίμμι χάνεται στο γύρισμα των κύκλων…».
Επί του παρόντος, κατά Βάρναλη:
Σαράντα σβέρκοι βωδινοί με λαδωμένες μπούκλες
σκεμπέδες, σταβροθόλωτοι και βρώμιες ποδαρούκλες
ξετσίπωτοι, ακαμάτηδες, τσιμπούρια και κορέοι
ντυμένοι στα μαλάματα κ’ επίσημοι κι ωραίοι.
Σαράντα λύκοι με προβιά (γι’ αυτούς χτυπά η καμπάνα)
καθένας γουρουνόπουλο, καθένας νταμιτζάνα!
Κι απέ ρεβάμενοι βαθιά ξαπλώσανε στο τζάκι,
κι αβάσταγες ενιώσανε φαγούρες στο μπατζάκι.
Οξ’ ο κοσμάκης φώναζε: “Πεινάμε τέτοιες μέρες
Μάλιστα, ο Κώστας Βάρναλης έχει διαγνώσει ότι «Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!»
Με τον Κωνσταντίνο Καβάφη, να ρωτά:
Και τώρα τι θα γενούμε χωρίς βαρβάρους.
Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις
Ο Γεώργιος Σουρής, αποτύπωνε στο χαρτί: «Ποιος είδε κράτος λιγοστό σ’ όλη τη γη μοναδικό, εκατό να εξοδεύει και πενήντα να μαζεύει; Να τρέφει όλους τους αργούς, νά ‘χει επτά Πρωθυπουργούς, ταμείο δίχως χρήματα και δόξης τόσα μνήματα; Νά ‘χει κλητήρες για φρουρά και να σε κλέβουν φανερά, κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε τον κλέφτη να γυρεύουνε;…».
Αλλά ο Καβάφης προστάζει: «Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις».
Όσο για μένα, μέσα σ αυτόν τον ορυμαγδό, επιμένω στους κλασσικούς:
Και το μυαλό μου είναι θολό,
πω-πω-πω
πω-πω-πω…
(ποιητής Φαμφάρας “Ο σκοταδόψυχος”)
