Στα 2,44 τρισεκατομμύρια δολάρια έχει εκτιναχθεί ο παγκόσμιος αμυντικός προϋπολογισμός, σύμφωνα με έρευνα του Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (Sipri), το οποίο ασημειώνει ότι, το 2023, παρατηρήθηκε αύξηση 6,8% σε πραγματικούς όρους από το 2022.

Σύμφωνα με την έρευνα, η ετήσια αύξηση των δαπανών αποτελεί την πιο απότομη, από το 2009. Οι χώρες με τις μεγαλύτερες δαπάνες εντός του 2023, ήταν οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία.

Η έρευνα υπογραμμίζει πως «οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν για ένατη συνεχή χρονιά στο ιστορικό υψηλό των 2,443 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Για πρώτη φορά από το 2009, οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν και στις πέντε γεωγραφικές περιοχές», δηλαδή Αφρική, Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Ασία και Ωκεανία και Αμερική.

Το Sipri κατέγραψε ιδιαίτερα μεγάλες αυξήσεις στην Ευρώπη, την Ασία και την Ωκεανία και τη Μέση Ανατολή. 

«Η άνευ προηγουμένου αύξηση των στρατιωτικών δαπανών είναι μια άμεση απάντηση στην παγκόσμια επιδείνωση της ειρήνης και της ασφάλειας», δήλωσε ο Ναν Τιαν, ​​ανώτερος ερευνητής στο Πρόγραμμα Στρατιωτικών Δαπανών και Παραγωγής Όπλων του SIPRI. «Τα κράτη δίνουν προτεραιότητα στη στρατιωτική ισχύ, αλλά κινδυνεύουν να μπουν σε μια διαδικασία δράσης-αντίδρασης, στο ολοένα και πιο ασταθές γεωπολιτικό τοπίο».

Πρώτες στις στρατιωτικές δαπάνες έρχονται φυσικά οι ΗΠΑ, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 2,3%, φτάνοντας τα 916 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, ποσό περίπου τριπλάσιο σε σχέση με την Κίνα.

Οι δαπάνες των ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 68% των συνολικών στρατιωτικών δαπανών του ΝΑΤΟ. Το 2023 τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ αύξησαν τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Συνδυαστικά, το μερίδιό τους στο σύνολο του ΝΑΤΟ ήταν 28%, το υψηλότερο εδώ και μια δεκαετία. Το υπόλοιπο 4% προήλθε από τον Καναδά και την Τουρκία.

Το 55% των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών αφορά χώρες του ΝΑΤΟ.

Η Κίνα, η οποία διαθέτει τις δεύτερες υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, διέθεσε περίπου 296 δισεκατομμύρια δολάρια στον στρατό το 2023, σημειώνοντας αύξηση 6% από το 2022. Αυτή ήταν η 29η συνεχόμενη αύξηση από έτος σε έτος, στις στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας. Η Κίνα αντιπροσώπευε το ήμισυ των συνολικών στρατιωτικών δαπανών στην περιοχή της Ασίας και της Ωκεανίας.

Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας αυξήθηκαν κατά 245 στα περίπου 109 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σημειώνοντας αύξηση 57% από το 2014, τη χρονιά που η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία. Το 2023 οι στρατιωτικές δαπάνες της Ρωσίας αποτελούσαν το 16% των συνολικών κρατικών δαπανών και το στρατιωτικό της βάρος (στρατιωτικές δαπάνες ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ΑΕΠ) ήταν 5,9%. 

Η Ουκρανία είχε τις όγδοες, κατά σειρά, υψηλότερες δαπάνες το 2023, μετά από μια αύξηση 51%, που έφτασε τα 64,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό έδωσε στην Ουκρανία στρατιωτικό βάρος 37% και αντιπροσώπευε το 58% των συνολικών κρατικών δαπανών.

Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ουκρανίας το 2023 ήταν στο 59% του μεγέθους των στρατιωτικών δαπανών της Ρωσίας. Ωστόσο, η Ουκρανία έλαβε επίσης τουλάχιστον 35 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια κατά τη διάρκεια του έτους, συμπεριλαμβανομένων 25,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με τις στρατιωτικές δαπάνες της ίδιας της Ουκρανίας, πλέον οι δαπάνες ισοδυναμούσαν με περίπου το 91% των ρωσικών δαπανών.

Στη λίστα του Sipri, ακολουθούν τη Ρωσία σε δαπάνες η Ινδία, η Σαουδική Αραβία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Συγκεκριμένα η Ινδία, ενώ αυξάνεται η ένταση με την Κίνα και το Πακιστάν, αύξησε 4,2% τις αμυντικές δαπάνες από το 2022 και κατά 44% από το 2014. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, το 75% των χρημάτων που δαπανήθηκαν αφορούσε εξοπλισμό εγχώριας παραγωγής, η υψηλότερη αναλογία που έχει υπάρξει, καθώς η Ινδία φαίνεται ότι επιτυγχάνει τον στόχο της να αναπτύξει τη δική της αμυντική βιομηχανία.

Στρατιωτικές δαπάνες στη Μέση Ανατολή

Οι εκτιμώμενες στρατιωτικές δαπάνες στη Μέση Ανατολή αυξήθηκαν κατά 9%, φτάνοντας τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σηματοδοτώντας τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης στην περιοχή, την τελευταία δεκαετία. 

Σημαντική ήταν αύξηση των δαπανών και της Σαουδικής Αραβίας κατά 4,3%, φτάνοντας περίπου τα 75,8 δισ. δολάρια ή το 7,1% του ΑΕΠ της χώρας. Όπως εκτιμάται, αυτό οφείλεται στην αυξημένη ζήτηση για μη ρωσικό πετρέλαιο και την αύξηση των τιμών του πετρελαίου λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Οι στρατιωτικές δαπάνες του Ισραήλ -οι δεύτερες υψηλότερες μετά τη Σαουδική Αραβία- αυξήθηκαν κατά 24%, φτάνοντας τα 27,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023. Η αύξηση των δαπανών οφείλεται κυρίως στον πόλεμο που έχει εξαπολύσει το Ισραήλ στη Γάζα.

Το Ιράν ήταν το τέταρτο μεγαλύτερο στρατιωτικό κόστος στη Μέση Ανατολή το 2023 με 10,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το μερίδιο των στρατιωτικών δαπανών που διατέθηκε στο Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης αυξήθηκε από 27% σε 37%, μεταξύ 2019 και 2023.