Παλιά σε αποκαλούσαν «πολυεργαλείο». Ή και «πασπαρτού». Ήταν κάτι πολύ τιμητικό. Εννοούσαν ότι ήσουν ταλαντούχος κι εργατικός, ότι συνδύαζες δεξιότητες και ότι μπορούσες να κάνεις περισσότερες από μία δουλειές συγχρόνως. Ότι μπορούσαν να προστρέξουν σε σένα, να ζητήσουν τη βοήθεια σου. Να στηριχτούν πάνω σου. Ήσουν ο υπάλληλος που θα έβρισκε λύσεις, αγαπητός στους συναδέλφους σου αλλά και στη διοίκηση. Ένιωθες και συ μια επιβράβευση, μια δικαίωση των κόπων σου. Δεν είναι και λίγο να σε εκτιμούν. Είναι από μόνο του μια κινητήριος δύναμη.
Τώρα το λένε «multitasking». Δεν είναι το ίδιο όμως. Πρόκειται για μια ακόμη επινόηση του management για να πιέζει τους υπαλλήλους χρησιμοποιώντας αμφίσημες έννοιες. Είναι σαν εκείνο το σιχαμένο «win win». Που ξέρεις ότι win είναι μόνο για την εργοδοσία. Μην στο πουν δηλαδή, την έχεις βάψει ήδη: σου ‘χουν κόψει ήδη μισθό, ένα χέρι, ένα νεφρό, αλλά σου δίνουν το δικαίωμα να κάνεις request για να πάρεις ρεπό ένα Σαββατοκύριακο της επιλογής σου.
Έτσι και το multitasking. Είναι ένας τρόπος να σου πουν ότι πρέπει να λειτουργείς σε πολλές ταχύτητες συγχρόνως. Να μπορείς να καλύψεις περισσότερες ειδικότητες από αυτήν για την οποία συμφώνησες. Κι όλα αυτά κυρίως γιατί δεν έχουν κάνει αρκετές προσλήψεις. Γιατί η επιχείρηση έχει το μισό προσωπικό απ’ όσο χρειάζεται για να λειτουργήσει σωστά. Γιατί προσπαθούν να βγάλουν από την μύγα ξύγκι. Γιατί δεν πληρώνουν, άρα δεν βρίσκουν κόσμο. Αυτό σημαίνει multitasking: να μπορείς να τεντωθείς τόσο πολύ, ώστε εσύ, ο εργαζόμενος να καλύψεις τα κενά. Σε ένα εστιατόριο δεν φτάνει να είσαι σερβιτόρος. Πρέπει να είσαι και μπάρμαν (bartender, για την ακρίβεια), να κάνεις και λάντζα, να κάνεις κι αποθήκη, να είσαι και runner, να κρατάς και ταμείο, να κάνεις και hosting, να κάνεις και γκαρνταρόμπα. Αλλά ποτέ δεν είναι αρκετό, γιατί δεν κάνεις καλό multitasking. Εννοείται ότι ποτέ δεν κάνεις καλό multitasking.
Αρέσει όμως αυτός ο όρος στους σημερινούς μανατζαραίους. Προσδίδει μια αίγλη στις κουβέντες τους. Σε αυτά που απαιτούν. Είναι εφάμιλλος με τους τίτλους των δουλειών. Που κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς σημαίνουν, ούτε αυτοί οι ίδιοι που τις κάνουν. Assistant developer analyst freddo cappuccino. Ό,τι δηλώσεις, είσαι. Multitasking… στο πετάω εγώ εκεί να υπάρχει και σε κάνω να νιώθεις κι άσχημα που δεν έχεις τις ικανότητες. Που σε ξεπερνούν οι άλλοι. Που σε ξεπερνά η εποχή. Που δεν κάνεις adapt. Δεν προσαρμόζεσαι. Γιατί είσαι τόσο αργός; Τι δεν καταλαβαίνεις; Θα σε κάνω να τρέμεις μην χάσεις τη δουλίτσα σου. Και να δω μετά πώς θα βλέπεις reels στο κινητό σου που δεν θα έχεις ούτε αυτό να πληρώσεις.
Τρελαίνονται οι μανατζαραίοι με το multitasking. Το λένε παντού και σε κάθε ευκαιρία. Είναι συνήθως τριαντάρηδες, ακριβώς στο κέντρο αυτής της λούμπας που λέγεται ανταγωνιστικότητα. Μια γενιά που μεγάλωσε σε μια διαρκή κρίση. Με τον εναλλασσόμενο κόσμο των οθονών τους. Τίποτα δεν μένει. Όλα είναι γρήγορα. Δεν επενδύουν σε μια δουλειά. Να μείνουν χρόνια. Αλλάζουν συχνά δουλειές. Κανένα συναίσθημα. Προσθήκες στα βιογραφικά τους είναι όλες και τίτλοι μιας καριέρας που πάντα στο τέλος αποδεικνύεται οδυνηρή. Με την ίδια ευκολία που απολύουν οι ίδιοι, απολύονται κιόλας. Με την ίδια ευκολία που πάνε σε μια δουλειά, την αφήνουν για να πάνε σε μια άλλη. Οι πιο ψαγμένοι ΗR σήμερα ψάχνουν υπαλλήλους μεγαλύτερης ηλικίας. Γιατί ξέρουν ότι αυτοί θα αφοσιωθούν σε μια δουλειά, έχουν υποχρεώσεις. Ή δεν μπορούν να ψάχνουν άλλο. Ή έτσι έχουν μάθει. Αλλά θα απολυθούν ή θα μείνουν στο περιθώριο ενός εργασιακού περιβάλλοντος γιατί δεν είναι αρκετά… multitasking.
To multitasking πια το αναγράφουν και στις αγγελίες. Στα απαιτούμενα. Συνήθως το τοποθετούν κάτω από το «ικανότητα να στέκεται σε μια ολόκληρη βάρδια όρθιος» και πάνω από το «ικανότητα να εργάζεται κάτω από μεγάλη πίεση». Συνήθως όλα αυτά είναι στα αγγλικά. Κι ας πρόκειται για μια αγγελία από μία ταβέρνα. Μπορεί να είναι για την συμπερίληψη του πράγματος. Ή απλά ένας προϊστάμενος να ξέρει τι ακριβώς επικοινωνεί σε όσους στείλουν το βιογραφικό τους: θα σας λιώσουμε, λείπει προσωπικό, ξέρετε πώς είναι η αγορά εργασίας, ειδικά η εστίαση, ελάτε τώρα που θα το συζητήσουμε κιόλας, αν δεν σας αρέσει να πάτε αλλού. Να φύγετε.
Μπορεί όμως και να πιάνει. Ο κόσμος ακκίζεται με διάφορα πράγματα. Γιατί όχι και με την πεποίθηση ότι είναι ικανός για όλα; Αυτή δεν είναι η εποχή μας; Αυτό δεν απαιτεί; Να είμαστε όλοι υπεράνθρωποι ή, αν όχι, να προσποιούμαστε τόσο καλά ότι είμαστε μέχρι που να το πιστεύουμε κι εμείς οι ίδιοι; Γιατί ένα τέτοιο qualification να αποκλείεται να εγείρει διάφορα αντανακλαστικά στους υποψήφιους εργαζόμενους, προκαλώντας τους να αποδείξουν τα ταλέντα και τις δεξιότητες τους ή και τις γνώσεις τους τις αποκτημένες με σοβαρή μελέτη, επένδυση σε χρόνο και χρήμα και σίγουρα με εμπειρία από σκληρή εργασία; Άλλωστε το multitasking δεν είναι δα και κάποιος εξωτικός όρος, υπάρχουν απείρως εξωτικότεροι. Δηλαδή, είναι κάτι τόσο σύνηθες πια που έχει καταλήξει πολλές φορές να είναι κι αυτονόητο.
Η ζωή μας, όμως, δεν είναι ένα ατέλειωτο, αδιάκοπο multitasking; Η ζωή από μόνη της; Με όλες της τις προκλήσεις, τις εναλλαγές, τις ζητούμενες προσαρμογές; Την καθημερινή μας προσπάθεια να βρούμε λύσεις για τα οικονομικά μας, το φαγητό μας, ακόμα και για τις σχέσεις μας; Ακόμα και τον εαυτό μας; Την υγεία μας; Τα παιδιά μας; Την κοινωνία και το τι θα γίνει; Αυτό δεν είναι ένα multitasking πρωτόγονο, ίδιον του Homo Sapiens που έτυχε τώρα στην εποχή μας που έπαψε να είναι ειρηνική (για το λίγο αυτό διάστημα που ήταν) να καλούμαστε όλοι να δουλεύουμε διπλά και τριπλά σε όλα τα επίπεδα; Με κάποιους να δουλεύουν και κυριολεκτικά διπλά και τριπλά, να δουλεύουν σε διαφορετικές δουλειές για να μπορέσουν να κρατήσουν το σπίτι τους ή να μεγαλώσουν τα παιδιά τους ή να φροντίσουν έναν άρρωστο γονέα ή σύντροφο ή απλά να μπορούν να είναι εντάξει στους λογαριασμούς τους και τίποτα περισσότερο; Δεν κάνουμε όλοι το κάτι παραπάνω μπας και μπορέσουμε να στεριώσουμε σε μια δουλειά και να ηρεμήσουμε; Ή να έχουμε καλύτερο μισθό; Τι μας λένε δηλαδή όλοι αυτοί οι μανατζαραίοι; Ότι πρέπει να κάνουμε κάτι που ήδη κάνουμε όλοι είτε στους χώρους εργασίας μας είτε στις προσωπικές μας ζωές; Αλήθεια θα πρέπει να του δώσουμε μέγεθος που δεν του αξίζει;
Το multitasking ως όρος είναι ήδη ξεπερασμένος. Από την ίδια τη ζωή.
Κοιτάζω τους πίνακες του Guy Buffet. Είχε μια ξεκάθαρη έλξη για τα γεμάτα εστιατόρια. Την ματιά του σαγηνεύουν οι ζωηροί σερβιτόροι που τα δίνουν όλα για όλα στην ώρα αιχμής. Πάνε, έρχονται, μαζεύουν, σερβίρουν, σε μια χορογραφία, ιδρώνουν, το ζουν, αυτή είναι η δουλειά τους. Την γουστάρουν. Στέκονται όρθιοι για ώρες, σε όλη τη βάρδια, εργάζονται κάτω από πίεση. Φτιάχνουν ποτά, χτυπούν το σέικερ. Δίσκοι πάνε έρχονται. Δείχνουν να λειτουργούν σε πολλά επίπεδα συγχρόνως. Να ξέρουν τι ακριβώς πρέπει να κάνουν. Μπριγάδες, στρατιές ολόκληρες, καταλαμβάνουν τα πόστα τους έτοιμοι να πιάσουν και το άλλο πόστο το διπλανό αν χρειαστεί. Το βλέπεις στο μάτι τους. Είναι αποφασισμένοι. Το εστιατόριο θα θριαμβεύσει. Θα νικήσει για ακόμα μια βραδιά. Τι να τους κάνεις όμως. Στο σήμερα δεν θα χωρούσαν. Δεν ήξεραν από multitasking.