Στις 21 Μαρτίου, ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής παρουσίασε μετά βαΐων και κλάδων το αποκαλούμενο νέο «Επιχειρησιακό Δόγμα Πυροσβεστικού Σώματος 2024».

Είχε προηγηθεί ένα από τα χειρότερα καλοκαίρια στο θέμα των πυρκαγιών με πολλά και σύνθετα γεγονότα, τα οποία απέδειξαν… διθυραμβικά τις αδυναμίες του Πυροσβεστικού Σώματος αλλά και τον παλαιολιθικό τρόπο με τον οποίο δουλεύει. Από τις εκρήξεις στο στρατόπεδο στη Νέα Αγχίαλο, στις πολυήμερες πυρκαγιές στην Αλεξανδρούπολη όπου έφτασε να δημιουργηθεί πλωτό νοσοκομείο, μιας και οι φλόγες περικύκλωσαν την πόλη και έφτασαν ante portas του νοσοκομείου, μέχρι τη Ρόδο όπου φωτιά που κατέκαιγε το νησί για ολόκληρες μέρες έσβηνε μόνο όταν έφτανε στη θάλασσα. Το καλοκαίρι του 2023 γράφτηκε με μελανά χρώματα στην ιστορία των καλοκαιρινών πυρκαγιών στη χώρα μας.

Η περσινή παταγώδης αποτυχία, έφερε λοιπόν το «νέο επιχειρησιακό δόγμα», βασικά συστατικά του οποίου, σύμφωνα με τον Υπουργό, είναι: η ταχύτερη απόκριση στο πεδίο με περισσότερες δυνάμεις ανταπόκρισης, οι λιγότερες ενάρξεις πυρκαγιών, η πρόληψη, η καλύτερη επιχειρησιακή οργάνωση και η άμεση κινητοποίηση των εναέριων μέσων.

Ο Υπουργός βέβαια είχε προβλέψει… το έργο, μιας και ο άνυδρος και χωρίς χιονοπτώσεις χειμώνας σε συνδυασμό με τη συσσωρευμένη ξηρή καύσιμη ύλη, είχαν μετατρέψει τη χώρα σε πυριτιδαποθήκη ήδη από τις αρχές της Άνοιξης.

Οι εντολές για τη φετινή αντιπυρική περίοδο ήταν σαφείς: η αρχική κινητοποίηση από την έναρξη της πυρκαγιάς θα γίνεται με κατά τόπους δυο οχήματα, τα πλησιέστερα δασικά οχήματα και πάντα με αξιωματικό επιχειρησιακό με τρίτο όχημα, κάτι που κατά κανόνα δεν γινόταν ως τώρα, μιας και συνήθως σε πολλές πυρκαγιές ξεκινούσε μετά την έναρξη ένα μόνο όχημα το οποίο και έδινε μετά από κάποια ώρα την εικόνα.

Άλλη μια σημαντική φετινή αλλαγή στο επιχειρησιακό δόγμα του Π.Σ. είναι οι εθελοντικές ομάδες, οι οποίες πλέον κινητοποιούνται από την έναρξη κάθε πυρκαγιάς ενώ έως τώρα κινητοποιούνταν σε δεύτερο χρόνο. Στη μάχη ρίχτηκαν και τα drones 24ωρης επιτήρησης.

Το πεδίο….  στην πράξη

Η έναρξη της αντιπυρικής περιόδου έγινε πολύ τσαμπουκαλεμένα αφού μόνο τον μήνα Ιούνιο σύμφωνα με τα στοιχεία της Πυροσβεστικής, ξέσπασαν 1.300 αγροτοδασικές πυρκαγιές, σχεδόν τριπλάσιες σε σύγκριση με τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια. Όπως είχε προβλέψει ο υπουργός (ακούγοντας προσεχτικά τις προβλέψεις μετεωρολόγων και πυρομετεωρολόγων) οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες του φετινού καλοκαιριού είναι εξαιρετικά δυσμενείς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ομάδας The Flame Project του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες από το φυσιολογικό για την εποχή, σε συνδυασμό με τη σημαντική απουσία βροχοπτώσεων επιτάχυναν από νωρίς την τυπική επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών, οι οποίες εξελίσσονται σταδιακά από το τέλος της άνοιξης μέσα στο καλοκαίρι.

Και πώς τα πήγε η Πυροσβεστική με τις 1.300 πυρκαγιές μόνο μέσα στον Ιούνιο;

H ειλικρινής απάντηση είναι: «Κάτι παραπάνω από καλά, σίγουρα πολύ αποτελεσματικά». Και αυτή είναι η πραγματικότητα. Καμία πυρκαγιά με δυναμική -δεν αναφερόμαστε σε αυτές τις πολυήμερες, οι οποίες προκαλούνται συνήθως στη Βόρεια Ελλάδα, μετά από χτύπημα κεραυνού και χαρακτηρίζονται ως έρπουσες- δεν κατάφερε να μας απασχολήσει για πολλές ημέρες ενώ μέσα σε έναν καταιγισμό νέων ενάρξεων πυρκαγιών, η Πυροσβεστική καταφέρνει μέχρι στιγμής εν χορδαίς και οργάνοις και με κινητοποίηση όλων ανεξαιρέτως των πυροσβεστών -μόνιμων, εποχικών, πενταετούς σύμβασης και εθελοντών-, να απαντά άμεσα στις χιλιάδες προκλήσεις στο πεδίο.

Είναι ενδεικτικό πως μόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου όπου ξέσπασαν τρεις πολύ απειλητικές πυρκαγιές στην Αττική- Διόνυσος, Κερατέα, Πάρνηθα- η Πυροσβεστική, βγήκε και από τις τρεις αλώβητη.

Οι εύλογες διαμαρτυρίες

Και ενώ το νέο δόγμα προχωράει τη φετινή σεζόν -σχεδόν- «ατσαλάκωτο» (είναι άλλωστε πολύ χαρακτηριστικές οι αναρτήσεις και οι ανακοινώσεις που κάνει σε ζωντανό χρόνο ο Κικίλιας για την αποτελεσματικότητα του Π.Σ πριν καν η πυρκαγιά σβήσει) -δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους πυροσβέστες.

Στην πραγματικότητα, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η viral εικόνα με τους πυροσβέστες που κοιμούνται κατάχαμα στην άσφαλτο, τυλιγμένοι με ισοθερμικές κουβέρτες, μετά από μια επιτυχημένη κατάσβεση φωτιάς στην Κερατέα, είναι πολύ ενδεικτική του κόστους που καλείται να πληρώσει το ανθρώπινο δυναμικό της Πυροσβεστικής για αυτό το «χαλκέντερο» δόγμα.

Στην πολύπαθη Εύβοια, στη φωτιά που εκδηλώθηκε την περασμένη Δευτέρα δύο πυροσβέστες κατέληξαν σε Κέντρα Υγείας, ο ένας με εγκαύματα στα χέρια και στο πρόσωπο. Η φωτιά έκαιγε για δύο ημέρες και μέχρι την Τετάρτη δεν υπήρχε ενεργό μέτωπο, αλλά μόνο διάσπαρτες εστίες.

Βιώνοντας από την αρχή της Άνοιξης τη non stop εντατικοποίηση της εργασίας τους, οι διαμαρτυρίες των πυροσβεστών ξεκίνησαν φέτος από νωρίς και διαρκώς κλιμακώνονται.

Στις 19 Ιουλίου οι πυροσβέστες πενταετούς θητείας συγκεντρώθηκαν έξω από τη Βουλή για να ζητήσουν για άλλη μια φορά «ανθρώπινα ωράρια», προσλήψεις για κάλυψη των χιλιάδων κενών και αναγνώριση της επικινδυνότητας του επαγγέλματος.

Λόγω της κατάστασης «γενικής επιφυλακής» στην Πυροσβεστική, η συμμετοχή δεν ήταν μεγάλη. Όπως  όμως τονίστηκε και στη συγκεκριμένη διαμαρτυρία: «φέτος το έκτακτο μέτρο της γενικής επιφυλακής, έχει πάρει μόνιμο χαρακτήρα».

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 25 Ιουλίου, νέα συγκέντρωση διαμαρτυρίας διοργανώθηκε έξω από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης ,με πυροσβέστες από όλη την Ελλάδα.

Εκεί, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα στο κομμάτι της επικινδυνότητας με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι πυροσβέστες το φετινό καλοκαίρι,  ανέφεραν τους συνολικά 4 τραυματισμούς συναδέλφων τους κατά τη μεγάλη πυρκαγιά στο Σοφικό Κορινθίας. 

Όπως  σε όλες τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας τους, το κυριότερο πρόβλημα είναι η άμεση πρόσληψη όλων των εποχικών πυροσβεστών ώστε να καλυφθούν τα 3.500 χιλιάδες κενά που υπάρχουν στο Πυροσβεστικό Σώμα.

Τη δραματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί φέτος για τους πυροσβέστες, περιέγραψε στο «Κοσμοδρόμιο»ο Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πενταετούς Υποχρέωσης & Συμβασιούχων Πυροσβεστών, Αλέξανδρος Φαραντάκης.

«Μιλάμε για το δόγμα αλλά καθόλου για την πρόληψη. Τι έγινε σε αυτό το κομμάτι; Αυτό το δόγμα Κικίλια είναι προσβλητικό για τον απλό πυροσβέστη. Μας έχει εξοντώσει, μας έχει κάνει λάστιχο. Τους τραυματισμούς των πυροσβεστών στο πεδίο από αυτή την υπέρ εντατικοποίηση της εργασίας μας, τους έχουν δει; Τα drones ναι, σε έναν βαθμό μας έχουν βοηθήσει αλλά κατά βάση εξυπηρετούν το επικοινωνιακό αφήγημα του Υπουργού. Οι αξιωματικοί πυροσβέστες έχουν φτάσει να είναι περισσότεροι και από αυτούς τους στρατού. Όλο αξιώματα και γαλόνια. Οι απλοί πυροσβέστες είναι όμως ο σάκος του μποξ. Αν θέλεις να δουλεύεις με αυτόν τον τρόπο πρέπει να προσλάβεις πυροσβέστες και να μην εξοντώνεις τους λίγους που διαθέτεις».