Έχει περάσει ένας μήνας από την σύλληψη του Πάβελ Ντούροφ και τα νέα για το Telegram δεν φαίνονται καλά. Ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος μοιάζει πως δεν άντεξε από τις πιέσεις (και πιθανόν τις απειλές) των Ευρωπαίων αξιωματούχων και γρήγορα συμβιβάστηκε με τις αρχές, κάτι που δεν έγινε στη Ρωσία όταν η κυβέρνηση τον πίεζε να δώσει τα στοιχεία των ισλαμιστών τρομοκρατών που δρούσαν ανενόχλητοι στον Καύκασο και συνομιλούσαν μέσω του Telegram.
Αυτό θα ‘ταν γελοίο αν δεν ήταν τραγικό. Από τη μία, η «αυταρχική Ρωσία» βάζει νερό στο κρασί της και κάνει πίσω στο ζήτημα της παρακολούθησης μιας πλατφόρμας άμεσων μηνυμάτων, παρά του γεγονότος ότι κινδυνεύουν ζωές στον βόρειο Καύκασο και όχι μόνο. Από την άλλη δε, η δημοκρατική Δύση όχι μόνο δεν βάζει νερό στο κρασί, αλλά ρίχνει μέσα δύο σφηνάκια τζιν εξαπολύοντας την μεγαλύτερη καταστολή του δημοσίου λόγου που έχουμε δει ποτέ.
Στην ίδια ρότα και οι δυτικοί τεχνολογικοί κολοσσοί που φιμώνουν όποια φωνή δεν τους αρέσει. Πρώτα με τα ρωσικά ειδησεογραφικά, έπειτα με τον χαρακτηρισμό των κινεζικών ειδησεογραφικών ως «κινεζικά κρατικά ελεγχόμενα μέσα» και φυσικά με το shadow ban και την αφαίρεση δημοσιεύσεων.
Πρόσφατα μάλιστα, η Μαλαισία κατηγόρησε τη Meta ότι καταστέλλει την ελεύθερη έκφραση και μπλοκάρει το φιλοπαλαιστινιακό περιεχόμενο, αφού αφαίρεσε μια ανάρτηση του πρωθυπουργού Ανουάρ Ιμπραχίμ σχετικά με τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια.
Το Σάββατο 21/9, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Δανίας άστραψε και βρόντηξε κατηγορώντας τους τεχνολογικούς κολοσσούς ότι «δεν κάνουν αρκετά για την αποτροπή του εγκλήματος» και ότι «εγκληματικές συμμορίες χρησιμοποιούν ανενόχλητες τις πλατφόρμες για επικοινωνία και στρατολόγηση νέων μελών».
Αχ αυτό το έγκλημα. Από την 11η Σεπτέμβρη στον Νέο Ποινικό Κώδικα και από την 7η Οκτώβρη στο Telegram, παντού η ίδια ιστορία και το ίδιο αφήγημα. Στην πραγματικότητα, το έγκλημα είναι η αγαπημένη πρόφαση κάθε κυβέρνησης που στοχεύει να φτιάξει ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος και το αγαπημένο επιχείρημα του κάθε φοβιτσιάρη μικροαστού που νομίζει ότι η λύση για τα προβλήματά του είναι… το να υπάρχουν κάμερες κλειστού κυκλώματος μέχρι και στις τουαλέτες των σπιτιών μας.
Ας κάνουμε όμως μια υπόθεση: Ας φανταστούμε ότι το έγκλημα είναι μειωμένο, ή ότι το διαδίκτυο δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο σ’ αυτό όμως η κρατική εμπλοκή στην ελευθερία του λόγου θα παρέμενε ως έχει. Τι θα γινόταν τότε;
Σίγουρα θα έπρεπε να μιλήσουμε για το τι ρόλο επιτελούν όλοι αυτοί οι τεχνολογικοί κολοσσοί οι οποίοι θησαυρίζουν πουλώντας δεδομένα χρηστών σε εταιρικές και κρατικές οντότητας. Θα έπρεπε να συζητήσουμε σοβαρά για το τι εγκυμονεί η φίμωση των «διαφορετικών φωνών» και πως κράτη και εταιρίες επιχειρούν να χτίσουν ένα μονοπώλιο στα media όπου θα αναπαράγεται μόνο το δικό τους αφήγημα. Θα έπρεπε να σκεφτούμε και να μιλήσουμε σοβαρά – δίχως ηλίθιες αναφορές σε «ψέκες» και «νεολουδίτες» που απλά πετάνε την μπάλα στην εξέδρα για το αν η ίδια η τεχνολογία που έχει βελτιώσει και διευκολύνει αδιανόητα πολύ την ζωή μας, τείνει να μετατραπεί -αν δεν έχει γίνει ήδη- σε όπλο των ελίτ.
Ή πολύ απλά θα βρίσκαμε μια άλλη πρόφαση για να δικαιολογήσουμε την εμπλοκή των κρατικών φορέων στα media. Άλλωστε αυτό για πολλούς είναι ευκολότερο απ’ ό,τι τα παραπάνω.
