Έξω από την Πρέβεζα συναντά κανείς κάποια αρχαία ερείπια. Είναι μια πόλη κάποτε σημαντική και μεγάλη που την χτύπησε η καταστροφή. Σήμερα είναι τούβλινα ερείπια ξεχωμένα από την πυκνή βλάστηση της Ηπείρου. Είχε όσα έπρεπε να έχει μια ρωμαϊκή πόλη, το θέατρό της, το ωδείο της, το γυμναστήριο, υδραγωγείο, και προοριζόταν να αποτελέσει έναν κόμβο ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το θέατρο και το ωδείο δίνει ζωή σε μια πόλη, και οι Ρωμαίοι ήταν ήδη πολύ πλούσιοι και παρακμασμένοι και σίγουρα είχαν τον τρόπο τους να διασκεδάζουν.
Υπάρχει πάντα κάτι ηδονοβλεπτικό στην καταδίκη της αμαρτίας, οι περιγραφές αυτού που θα πάρει τον ρόλο του ηθικού τιμητή είναι πάντα κάπως γλαφυρές, ζωντανεύουν την αμαρτία με πλούσια χρώματα πριν στείλουν τους αμαρτωλούς στην κόλαση. Η «καριόλα» είναι ένας ρόλος που προκαλεί φθόνο μαζί με την καταδίκη της χρηστών ηθών τύπισσας. Συνήθως, βρίσκουμε με έναν αποφθεγματικό χαρακτήρα την φράση του Καμί, ότι «χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία να δεις να υποκύπτει αυτός που τολμάει να αντιστέκεται σ’ αυτό που σε συνθλίβει». Ο Καμί μας έχει βολέψει κάθε φορά που η στάση μας είναι απέναντι, κάθε φορά που μπορούμε να δούμε με περιφρόνηση έναν γλείφτη, ένα κωλάκι παρατρεχάμενο στις δομές εξουσίας.
Τι γίνεται όμως με τους αποκλεισμένους από τις επίγειες απολαύσεις της Ρωμαϊκής ζωής, τους δούλους ή τους φτωχούς; με τους άσχημους που δεν έχουν τα λεφτά ή το ταλέντο του Σερζ Γκενσμπούργκ (τον έχετε δει, ε;) ή τους φτωχούς που δεν έχουν τη μούρη του Ντελόν; Δεν ξέρω ποια κοινωνία προγονική μας ήταν ποτέ πραγματικά συμπεριληπτική για αυτούς.
Η Αθήνα, η Ρώμη, η Φλωρεντία, το Ελ Πάσο και το Λος Άντζελες, αυτή είναι η επίσημη ιστορία του σύγχρονου κόσμου. Αν η Δύση ήταν κράτος και είχε τα δικά της σχολικά βιβλία ιστορίας, κάπως έτσι θα ήταν η επίσημη ιστορία, η γραμμική καταγωγή του δυτικού πολιτισμού.
Πίσω στην Αρχαία, Ρωμαϊκή Νικόπολη, πολύ λίγους αιώνες μετά από την ίδρυσή της, πολύ λίγα είχαν απομείνει να θυμίζουν τις φιλοδοξίες της. Τα θέατρα έκλεισαν και τα θεάματα σταμάτησαν, οι ηθοποιοί και οι καλλιτέχνες έπρεπε να ξεμάθουν τις συνήθειες, το ντύσιμο και τα πάρτι τους και να βρουν κάτι άλλο να κάνουν. Ο πληθυσμός της παράκμασε. Ο Χριστιανισμός ήταν μια καινούρια κοινωνική πραγματικότητα. Δεν μπορώ να φανταστώ τους φθονερούς Βάρβαρους, ή και τους φθονερούς Χριστιανούς εκείνου του καιρού πολύ διαφορετικούς από τους Ταλιμπάν, τα αυστηρά τους ήθη και τον φθόνο τους. Ένα αμερικάνικο τραγούδι μιλούσε για την επιστροφή των φαντάρων από τα πεδία των μαχών του 1ου Παγκοσμίου: «πώς να τους κρατήσεις στη φάρμα όταν έχουν δει το Παρίσι». Ήταν δύσκολο να κρατήσει κανείς τους Βάρβαρους έξω από τη Ρώμη. Δεν ξέρω αν είχαν δει τη Ρώμη, αλλά σίγουρα την ήξεραν. Εξάλλου η κουλτούρα της παραήταν επιδεικτική, το σινεμά μας τη δεκαετία του ’60 ήταν περήφανο για τα τσιμέντα μας, τις αυτοκινητάρες μας, τις πολλές μορφές του σεξ μας. Οι Βάρβαροι μας θαύμαζαν και μας φθονούσαν και μας καταδίκαζαν στην κόλαση. Ο Χριστιανισμός λένε βρήκε πρόσφορο έδαφος στους δούλους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Η πίστη τους ήταν πρωτόγονη, ήταν ίσως για γέλια ανάμεσα στους Ρωμαίους που είχαν τελειώσει το τότε Πάντειο, ή και σε αυτούς που ήξεραν με τη βοήθεια της επιστήμης να χτίζουν υδραγωγεία. Το ντύσιμό τους δεν το ξέρουμε ποιο ήταν, αλλά στην τέχνη τους δείχνουν σαν να είναι ντυμένοι με τσουβάλια και να έχουν απεριποίητες γενειάδες, καμία σχέση με τα μπικίνι στην τοιχογραφία της Πομπηίας και οι Αγίες τους απεικονίζονταν σαν να μην έχουν σώμα. Η πίστη τους ήταν παράδοξη και πρωτόγονη, και διέδιδαν απίστευτες θεωρίες συνομωσίας για τους πλούσιους Ρωμαίους, ότι έκαψαν τη Ρώμη για να τη ζωγραφίσουν φλεγόμενη και ότι έσφαξαν τους πρωτότοκους γιους της Ιουδαίας. Ότι δεν είχαν πάει στη Σελήνη και ότι έριξαν μόνοι τους τα αεροπλάνα στους πύργους και ότι έκαναν όργια.
Η φάση είναι, ότι η γέννηση του πιο μακραίωνου θεσμού και μηχανισμού εξουσίας στη Δύση, γεννήθηκε πάνω σε θεωρίες συνωμοσίας των αποκλεισμένων. Ο Νέρωνας δεν έκαψε καμία Ρώμη και κανένας Ηρώδης δεν έσφαξε τα νήπια. Αναρωτιέμαι αν και σε ποιον βαθμό τα πίστεψε ο λαός τότε και θεωρώ πως ναι, καθώς είναι μια πίστη εδραιωμένη μέχρι σήμερα. Πολιτικά, πέτυχε. Αν μιλήσουμε για τον Χριστιανισμό, ειδικά στην προτεσταντική μορφή του θα λέγαμε ότι έχει επιβάλλει τον νεοφιλελευθερισμό ως τη δική του Σαρία σε όλη τη Δύση προσπαθώντας σήμερα να εκτοπίσει τις πιο παραδοσιακές ομολογίες πίστης (δεν ξέρω καλά την ορολογία γι’ αυτά τα πράγματα).
Ήταν καλό παιδί, δούλευε σε εργοστάσιο και στην πραγματικότητα δεν είχε τις δεξιότητες ή την καταγωγή που χρειάζεται κανείς για να βγάλει περισσότερα ή να ζήσει καλύτερα. Από αυτόν άκουσα πρώτη φορά για το αδρενόχρωμα. Δεν έχει προφανώς πολύ νόημα η παρακάτω συζήτηση. Αναρωτιέμαι όμως αν οι ζουμερές θεωρίες συνομωσίας που οι άνθρωποι μοιράζονται χρησιμοποιώντας το γαμάτο τεχνολογικό επίτευγμα που λέγεται σμάρτφον θα βρουν κάποτε θέση ως παραβολές ή ως κάτι άλλο στα επίσημα βιβλία κάποιου κράτους, όταν θα μιλάει για την παρακμή και την πτώση της Αυτοκρατορίας.