Δέκα χρόνια κάθειρξης ήταν η ομόφωνη καταδίκη του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της Χίου για τους τέσσερις Αφγανούς εφήβους, που συνελήφθησαν μαζί με δύο επίσης ανήλικους ομοεθνείς τους, και κατηγορήθηκαν για τον εμπρησμό στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας στις 9 Σεπτεμβρίου 2020, σε μια διαδικασία που ολοκληρώθηκε στη βάση έωλων αποδεικτικών στοιχείων και με το ακροατήριο να απαρτίζεται αποκλειστικά από αστυνομικές δυνάμεις.
Η πρόταση του εισαγγελέα, που εισηγήθηκε την εν λόγω ποινή, καθώς και την απόρριψη όλων των ελαφρυντικών, έγινε ομόφωνα δεκτή από την έδρα, με την απόφαση να στηρίζεται επί της ουσίας σε μια γραπτή μαρτυρία ενός ατόμου που δεν προσήλθε καν στο δικαστήριο. Σημειώνεται ότι το δικαστήριο, εξαντλώντας την αυστηρότητά του, απέρριψε, εκτός από το ελαφρυντικό της ανηλικότητας, και την αίτηση των συνηγόρων οι καταδικασθέντες να αφεθούν ελεύθεροι με αναστολή έως της εκδίκαση της έφεσης.
Υπό τον ήχο του συνθήματος «azadi», που σημαίνει «λευτεριά» στα Φαρσί, αποχώρησαν από το δικαστήριο οι έφηβοι καταδικασθέντες και μεταφέρθηκαν στο αστυνομικό τμήμα της Χίου.
Επισημαίνεται ότι η εν λόγω δίκη έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον πληθώρας οργανώσεων διεθνούς εμβέλειας, με περισσότερους από 70 φορείς να απαιτούν μια δίκαιη και διαφανή διαδικασία. «Εκφράζουμε τη βαθιά ανησυχία μας για το ότι δεν είναι εγγυημένο το δικαίωμα των κατηγορουμένων σε μια ορθή και δίκαιη δίκη, με βάση το τεκμήριο της αθωότητας, και ότι αντ’ αυτού γίνονται αποδιοπομπαίος τράγος των απάνθρωπων μεταναστευτικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τη στιγμή της σύλληψής τους και πριν από την έναρξη της δέουσας διαδικασίας, έχουν παρουσιαστεί στο κοινό ως ένοχοι» σημείωναν οι οργανώσεις, ζητώντας σύσσωμες την τήρηση της νομιμότητας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Στη συγκεκριμένη δίκη, ωστόσο, όπως και στη δίκη των δύο Αφγανών προσφύγων που βαρύνονται με τις ίδιες κατηγορίες, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2021, η διαφάνεια ήταν εκ προοιμίου απούσα. Ήδη από την έναρξη της διαδικασίας, ο πρόεδρος του δικαστηρίου απέρριψε την αίτηση τεσσάρων δημοσιογράφων από διεθνή και τοπικά μέσα ενημέρωσης να παρίστανται στην αίθουσα προκειμένου να καλύψουν τη δίκη, προφασιζόμενος τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας.
«Το δικαστήριο αγνόησε τη Συνταγματική επιταγή διασφάλισης δημοσιότητας, που θα μπορούσαμε με την παρουσία μας ως δημοσιογράφοι να καλύψουμε, και να δώσουμε στην κοινωνία τα στοιχεία της δίκης που ενδιαφέρουν την κοινή γνώμη» κατήγγειλε ο διευθυντής του astraparis.gr, Γιάννης Στεβής, διερωτώμενος μάλιστα γιατί δεν ήταν εφικτό να απομακρυνθούν ορισμένοι από τους αστυνομικούς που βρίσκονταν την αίθουσα παραχωρώντας τη θέση τους σε δημοσιογράφους και πολίτες που επιθυμούσαν να παρακολουθήσουν τη διαδικασία.
Την απόριψη του αιτήματος σχολίασε πλήθος διεθνών μέσων και οργανώσεων, με την borderline-europe να επισημαίνει ότι αν και δεν επιτράπηκε η παρουσία των δημοσιογράφων, εντούτοις δεν υπήρξε πρόβλημα για την παρουσία των δυνάμεων ασφαλείας στην αίθουσα.
«Επειδή έτσι έπρεπε και όχι επειδή αποδείχθηκε η ενοχή τους»
«Η συγκεκριμένη καταδίκη ήταν αποφασισμένη από τις 15 Σεπτεμβρίου του 2020, που συνελήφθησαν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι. Καταλύθηκε, τόσο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, όσο και με την απόφαση του δικαστηρίου κάθε έννοια νομιμότητας, γιατί πράγματα τα οποία θα έπρεπε να γίνουν δεκτά από το δικαστήριο ως αμάχητα τεκμήρια εν τέλει απορρίφθηκαν με απόλυτη ομοφωνία του δικαστηρίου» υπογράμμισαν οι συνήγοροι υπεράσπισης μιλώντας για την διαδικασία και την έκβαση της δίκης.
«Θα δούμε τι θα γίνει στο Εφετείο και αν συνεχίσει το Εφετείο ή ο Άρειος Πάγος να αναπαράγει τη συγκεκριμένη απόφαση, τότε θα μιλήσει κάποια στιγμή το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο» συμπλήρωσε μία εκ των τριών δικηγόρων.
Η σημερινή άδικη κρίση, κατά τη γνώμη μας, είναι χειρότερη από την τιμωρία. Κι αυτό γιατί ακυρώνει την ίδια την ύπαρξη του δικαίου, και ο ρόλος της δικαιοσύνης είναι να ασκεί έλεγχο στην εξουσία όλων των κρατικών οργάνων και να εγγυάται τα δικαιώματα και τις εγγυήσεις αναφορικά με τους κατηγορούμενους, χωρίς καμία προϋπόθεση. Κατά τη δική μας άποψη, ήδη κατά την ακροαματική διαδικασία από όλο το αποδεικτικό υλικό και από τις καταθέσεις των μαρτύρων δεν αποδείχθηκε η ενοχή τεσσάρων ανθρώπων για την καταστροφή της Μόριας. Θεωρούμε ότι τίθεται ζήτημα ως προς την ορθοκρισία και να σημειώσουμε ότι υπάρχει για όλους ανεξαιρέτως. Ανεξάρτητα από την εθνική τους καταγωγή, τη φυλή τους, τη θρησκεία τους, και τις πολιτικές τους πεποιθήσεις
«Μία αδιανόητη καταδίκη, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, μέσα από μία μαρτυρία η οποία έπασχε και ήταν καθ’ όλα αναξιόπιστη. Δεν θα έπρεπε να βρίσκονται αυτοί οι άνθρωποι στο εδώλιο εξαρχής. Όλη η διαδικασία είχε πάρα πολλά ελαττώματα και θα τα αναδείξουμε στην επόμενη φάση, ελπίζοντας να προχωρήσει πολύ γρήγορα η διαδικασία, γιατί αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη φυλακή επειδή έτσι έπρεπε και όχι επειδή αποδείχθηκε η ενοχή τους» υπογράμμισαν οι δικηγόροι.
Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως είχε μεταδώσει το ενημερωτικό μέσο «Στο Νησί», ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, είχε μεριμνήσει αυτοπροσώπως για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τη σύλληψη των φερόμενων ως ενόχων, δηλώνοντας χαρακτηριστικά πως «οι εμπρηστές της Μόριας κρατούνται» ενώ στη συνέχεια συνεχάρη για την «επιτυχία» της σύλληψης την ΕΛΑΣ και ιδιαίτερα την Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Μυτιλήνης.
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, επιμένοντας στην κατάφωρη παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας επαναλάμβανε στο Twitter ότι «οι εμπρηστές της Μόριας κρατούνται».
Μόρια 2.0, λοιπόν;
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο, λίγο πριν εκπνεύσει η προθεσμία του εξαμήνου, που συνιστά το μέγιστο επιτρεπόμενο χρονικό διάστημα προφυλάκισης ανηλίκων, οι δύο ανήλικοι αιτούντες άσυλο από το Αφγανιστάν, που είχαν συλληφθεί με την ίδια κατηγορία, οδηγήθηκαν στο δικαστήριο Μυτιλήνης, το οποίο αναγνώρισε μόνο το ελαφρυντικό της ανηλικότητας και τους καταδίκασε σε πέντε χρόνια φυλάκιση. Σύμφωνα μάλιστα με ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών, η συγκεκριμένη δικάσιμος είχε οριστεί χωρίς καν να έχουν ενημερωθεί οι κατηγορούμενοι και οι συνήγοροί τους, που χρειάστηκε να δώσουν μάχη προκειμένου να τους επιτραπεί να παραστούν στη δίκη, καθώς το δικαστήριο είχε ήδη ορίσει συνηγόρους υπεράσπισης από τη λίστα των διαθέσιμων δικηγόρων της Μυτιλήνης.
«Στο δικαστήριο αναγνώστηκε η κατάθεση ενός ανθρώπου που υπολείπεται αξιοπιστίας γιατί ήταν αρχηγός της αντίπαλης εθνότητας των παιδιών, τους αναγνώρισε χωρίς να δώσει καμία συγκεκριμένη πληροφορία για τα άτομα αυτά. Όμως αυτή η διαδικασία της ανάγνωσης κατάθεσης χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης του μάρτυρα) είναι ανεπίτρεπτη με βάση και τα άρθρα της Ελληνικής ποινικής δικονομίας και της ευρωπαϊκής σύμβασης και υπάρχουν πολλές αποφάσεις από το ΕΔΑ, που λένε ότι αυτό καταστρατηγεί το δικαίωμα του κατηγορούμενου σε μια νόμιμη ποινική διαδικασία που έχει προφορικότητα και αμεσότητα» είχε δηλώσει τότε μία εκ των συνηγόρων των ανηλίκων.
Επισημαίνεται ότι στο θολό βίντεο και την γραπτή κατάθεση ενός Αφγανού της φυλής Παστούν, εκτός από το δικαστήριο της Μυτιλήνης, στηρίχθηκε η ετυμηγορία του δικαστηρίου που καταδίκασε τους υπολοίπους κατηγορουμένους το Σάββατο, παρά το γεγονός ότι ο εν λόγω μάρτυρας όχι μόνο απουσίαζε, αλλά είναι άγνωστο το πού βρίσκεται, καθώς αναγνωρίστηκε επισήμως ως πολιτικός πρόσφυγας αμέσως μετά την κατάθεσή του για τους ομοεθνείς του, που ανήκουν στην αντίπαλη φυλή των Χαζάρα, και έκτοτε αγνοείται.
Πρόκειται επομένως για μία κατάθεση στην οποία στηρίχθηκε η σύλληψη, η απαγγελία κατηγοριών, και η επιβολή πολυετούς φυλάκισης σε ανήλικα άτομα, με την υπόθεση που εγείρει έντονες υποψίες ότι η ανάγκη του Υπουργείου Προστασίας του πολίτη να «κλείσει την υπόθεση» δεν άφησε τον ελάχιστο χώρο για την τήρηση της νομιμότητας και τη διενέργεια διαφανών διαδικασιών τόσο στη δίκη που διενεργήθηκε στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Χίου, όσο και σε αυτή που είχε προηγηθεί στο Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων Μυτιλήνης.
«Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε και να δείχνουμε την αλληλεγγύη μας στα αδίκως καταδικασμένα αγόρια και τις οικογένειές τους! Η υπόθεση «των 6 της Μόριας» δεν αποτελεί το πρώτο περιστατικό αυθαίρετης σύλληψης και απόδοσης κατηγοριών σε μετανάστες στην Ελλάδα. Η πρακτική αυτή εντάσσεται εδώ και πολύ καιρό στο απάνθρωπο καθεστώς που έχει επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα σύνορα. Στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία, ωστόσο, η ποινικοποίηση της μετανάστευσης έχει φτάσει σε ένα νέο επίπεδο, όπως και οι παράνομες πιέσεις των μεταναστών από τις αρχές» υπογραμμίζει η πρωτοβουλία Solidarity Campaign FreetheMoria6.
«Πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε για τις φρικτές συνθήκες που καλλιεργούν το έδαφος για το ξέσπασμα μιας τέτοιας φωτιάς» υπενθυμίζει η borderline-europe. «Πρέπει να μιλήσουμε για τους λόγους που επιτρέπουν να υφίσταται ένα τόσο θανατηφόρο στρατόπεδο και για αυτούς που είναι πραγματικά υπεύθυνοι για τη φωτιά!» συμπληρώνει.
Ποιος θα κατηγορηθεί για την Moria; Για τη δεύτερη Μόρια;
