Ένα ακόμη μελανό κεφάλαιο στην ατέλειωτη ιστορία των ΗΠΑ γύρω από τις καταπατήσεις βασικών δικαιωμάτων και επεμβάσεων όπου γης με πρόσχημα την τρομοκρατία, γράφηκε σαν σήμερα, πριν 20 χρόνια, όταν άρχισαν να καταφθάνουν με μαύρες κουκούλες στα κεφάλια και πορτοκαλί φόρμες οι πρώτοι κρατούμενοι σαν «παράνομοι μαχητές του εχθρού».

Πρόκειται για τους πρώτους κρατούμενους που κατηγορήθηκαν για σχέσεις με την Αλ Κάιντα και στάλθηκαν στο κολαστήριο της αμερικανικής βάσης στο Γκουαντάναμο της Κούβας που έφτιαξαν οι Αμερικανοί επί προέδρου Τζωρτζ. Ου. Μπους, υποβάλλοντάς τους σε φρικτά σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια κατά παράβαση διεθνών συνθηκών.

Οι αρχικοί κρατούμενοι είχαν απαχθεί από το Αφγανιστάν. Μέσα σε 20 χρόνια, οι αμερικανικές αρχές έκλεισαν και βασάνισαν στις εκσυγχρονισμένες εγκαταστάσεις του Γκουαντάναμο που μετατράπηκαν σε φυλακές υψίστης ασφαλείας 780 Μουσουλμάνους.

Οι περισσότεροι από τους κρατούμενους αφέθηκαν ελεύθεροι δίχως να τους απαγγελθούν κατηγορίες για οποιοδήποτε έγκλημα ενώ τα βασανιστήρια στο Γκουαντάναμο είχαν προκαλέσει για χρόνια την διεθνή κατακραυγή.

Πριν 10 χρόνια ξεκίνησαν εκστρατείες για το κλείσιμο του κολαστηρίου στο Γκουαντάναμο, τα οποία υποτίθεται πως θα έκλεινε ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος αφού υπέγραψε το 2009 μία προεδρική εντολή για να κλείσουν οι εγκαταστάσεις, στη συνέχεια «έκανε γαργάρα» το όλο θέμα συναινώντας στην αδιάκοπη λειτουργία τους. Ο νυν πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν φαίνεται πως θα διαφοροποιήσει ουσιαστικά τη στάση του καθώς μέσα στον πρώτο χρόνο της προεδρικής του θητείας άφησε ελεύθερο μόλις έναν κρατούμενο.

Σήμερα στο Γκουαντάναμο βρίσκονται κλεισμένοι 39 άνδρες. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας των φυλακών εκτιμάται σε 500 εκατομμύρια δολάρια. Κατά τους υπολογισμούς ΜΚΟ, κάθε κρατούμενος υποτίθεται πως «κοστίζει» σήμερα στους Αμερικανούς φορολογούμενους περίπου 13 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Στην πραγματικότητα οι εταιρίες φύλαξης, λειτουργίας και διαχείρισης των φυλακών είναι που καρπώνονται τεράστια κέρδη με πρόσχημα την διατήρηση των εγκαταστάσεων στο πλαίσιο καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Βασανιστήρια στο όνομα της τρομοκρατίας

Κατά καιρούς γίνονταν συνταρακτικές αποκαλύψεις για τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν για χρόνια οι εκατοντάδες κρατούμενοι στην αμερικανική βάση του Γκουαντάναμο.

Ανάμεσά τους ξεχώρισαν:

• Το βασανιστήριο της αναγκαστικής σίτισης, όπου στρατιώτες έβαζαν, με τη βία, σωλήνα από τη μύτη μέχρι το στομάχι του κρατούμενου σε περίπτωση που έκανε απεργεία πείνας. Εάν αντιστέκονταν, τους έβαζαν να καθίσουν σε κάθισμα που θύμιζε ηλεκτρική καρέκλα.
• Τεχνικές σεξουαλικής ταπείνωσης, στις οποίες οι κρατούμενοι υποβλήθηκαν σε σεξουαλική κακοποίηση, όπως ο σοδομισμός τους με σκουπόξυλα ή ακόμα και τουφέκια. Συχνά γυμνοί κρατούμενοι αναγκάζονταν να κάνουν παρέλαση μπροστά από γυναίκες στρατιώτες, ή να φορούν γυναικεία εσώρουχα και να επιδίδονται σε χορούς μεταξύ τους.
• Στέρηση ύπνου μέσω διαφόρων τεχνικών (δυνατά φώτα, εκκωφαντική μουσική ή θόρυβοι) για να καμφθούν οι ηθικές αντιστάσεις του κρατουμένου.
• Αισθητηριακή στέρηση, για να επιφέρει αισθήματα τρόμου και αποπροσανατολισμού στον κρατούμενο.
• Απομόνωση. Ο εγκλεισμός σε συνθήκες απομόνωσης απαγορεύεται ρητώς από διεθνείς κανονισμούς και συμβάσεις, κι αυτό γιατί πρόκειται για βάρβαρη πρακτική που προκαλεί μη αντιστρέψιμη ψυχολογική ζημιά. Παρόλα αυτά και αυτό γινόταν συστηματικά.
• Εικονικές εκτελέσεις, όπου οι κρατούμενοι σέρνονταν στους εξωτερικούς χώρους της βάσης και το στρατιωτικό απόσπασμα τους σημάδευε για ώρα.
• Αναγκαστική Φαρμακευτική Αγωγή στην οποία οι κρατούμενοι υποβάλλονταν σε διάφορες φαρμακευτικές, ναρκωτικές ουσίες ή και βιολογικούς παράγοντες ώστε να επιτευχθεί η τροποποίηση της συμπεριφοράς τους και ο έλεγχος της νοητικής τους λειτουργίας.
• Χρήση σκυλιών του στρατού για πρόκληση τρόμου. Η τεχνική αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματική και χρησιμοποιήθηκε έκτοτε από το κολαστήριο του Γκουαντανάμο σε αντίστοιχες «εγκαταστάσεις» στο Αμπού Γκράιμπ του Ιράκ, στο Αφγανιστάν και σε διάφορες μυστικές φυλακές της CIA σε ανατολική Ευρώπη κ.α.
• Παρακολούθηση του βασανισμού άλλων τροφίμων ώστε να καμφθεί το ηθικό του κρατούμενου “προκαταβολικά”.