Παρά τις προβλέψεις διακεκριμένων ειδικών και μη, η πανδημία συνεχίζει να μαίνεται.
Με βάση τα ευρήματα των Τσιόδρα-Λύτρα, τις πολλαπλές καταγγελίες για δεκάδες καθημερινά διασωληνωμένους εκτός ΜΕΘ, την καταγγελλόμενη κωλυσιεργία στις προσλήψεις, τους δέκα λόγους που παραθέτει η ΠΟΕΔΗΝ, πρόκειται για μια θανατηφόρα κρίση με εκατοντάδες θανάτους που θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε μήνα.
Η κρίση αυτή δεν αντιμετωπίστηκε επαρκώς, πρώτα από όλα εξαιτίας του σαφούς προσανατολισμού αυτής της κυβέρνησης προς την ιδιωτική υγεία και τα ΣΔΙΤ, αλλά τα θεμέλια της αποδυνάμωσης του ΕΣΥ στον βαθμό που προετοίμασε την σημερινή πανδημική καταστροφή ετέθησαν με τα μνημόνια, υπό τις επευφημίες στελεχών της σημερινής κυβέρνησης. Και μια και ακούστηκαν πρόσφατα σενάρια για κυβερνήσεις τεχνοκρατών και μύρισε μνημόνια, άθελα μας ο νους γυρίζει στις εποχές που ο νυν Υπουργός Ανάπτυξης δεν ήθελε να του πάρει ο κ. Τόμσεν τη δόξα για τις απολύσεις γιατρών του ΕΟΠΥΥ. Τις εποχές που αποδυνάμωσαν το ΕΣΥ, όταν η τρόικα ναρκοθετούσε την Ελληνική δημόσια υγεία και, χωρίς να το γνωρίζει, έβαζε τις βάσεις για τη σημερινή υψηλή πανδημική θνησιμότητα.
Μονάδες εντατικής θεραπείας στην Ελλάδα ανά 100.000, 1993 – 2019
source: tradingeconomics.com
Κλίνες νοσοκομείων στην Ελλάδα ανά 1000 κατοίκους 1998-2019
source: tradingeconomics.com
Η Ελένη Μαυρούλη, σε άρθρο της με τίτλο “(Μεταμνημονιακό) Εθνικό Σύστημα Υγείας vs Covid 19: «Αγοράζουμε χρόνο» ή «τον ροκανίζουμε»;” περιέγραφε την άνοιξη του 2020, αναλυτικά για τα πλήγματα στο εθνικό σύστημα υγείας που είχε καταφέρει η τρόικα, εν όψει – τότε – της επέλασης της πανδημίας:
Ο συνολικός αριθμός κλινών στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) μειώθηκε σε 29.550 το 2016 από 38.115 το 2009. Ο αριθμός των ιατρικών τμημάτων και μονάδων μειώθηκε κατά 600 και το νοσοκομειακό προσωπικό κατά 15.000 άτομα, την ίδια χρονική περίοδο. Εκτός αυτού, 500 κλίνες σε δημόσια νοσοκομεία προορίζονται για χρήση κατά προτεραιότητα από τους πελάτες ιδιωτικών εταιρειών ασφάλισης.
…
Όπως αναφέρει ο Ηλίας Σιώρας, αντιπρόεδρος της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών και Πειραιά (ΕΙΝΑΠ) και καρδιολόγος στο μεγαλύτερο νοσοκομείο της Ελλάδας, τον Ευαγγελισμό, προ μνημονίων η δημόσια και η ιδιωτική δαπάνη για υγεία ετησίως ήταν συνολικά 26 δισεκ. ευρώ και το 2019 δεν ξεπέρασε τα 14,7 δισεκ. ευρώ. Επικαλούμενος τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο κ. Σιώρας τονίζει ότι η δημόσια δαπάνη για την υγεία έχει μειωθεί κατά 43% μέσα σε μια οκταετία (2009-2017) από 15,4 δισεκ. στα 8,8 δισεκατομμύρια. Στα τέλη του 2019, οι κενές οργανικές θέσεις γιατρών στα νοσοκομεία κυμαίνονταν μεταξύ 6.500-7.000, ενώ η συνολική μείωση του ιατρικού προσωπικού από την έναρξη της κρίσης υπολογίζεται σε 15.000. Οι κενές θέσεις μη ιατρικού προσωπικού (νοσηλευτικού και διοικητικού-βοηθητικού άλλης φύσης) στα νοσοκομεία στα τέλη του 2019 ήταν μεταξύ 20.000-25.000
Αλλά δεν ήταν μόνο η υποδομή. Οι επιπτώσεις της μνημονιακής περιόδου στην υγεία του πληθυσμού ήταν σημαντικές και ορατές, έχουν μάλιστα αφήσει αποτύπωμα στην αυξημένη νοσηρότητα και την υγεία του πληθυσμού, αλλά και στην φυγή κοντά 10.000 νέων γιατρών που άφησαν πίσω τους ένα “γερασμένο” κατά μ.ο. προσωπικό, του οποίου οι αντοχές δοκιμάζονται καθημερινά.
Η συρρίκνωση του προσδόκιμου υγιούς ζωής κατά την διάρκεια των μνημονίων
Κλείνοντας, δεν θα μπορούσα να παραλείψω τη θετική αποτίμηση της μνημονιακής καταστροφής στην υγεία από τον ESM. Όπως αναφέρει σε πρόσφατη αυτο-αξιολόγηση των επιδόσεών του επί της χώρας μας, “the overall resilience of the Greek health care system has increased” – (“η συνολική ανθεκτικότητα του Ελληνικού συστήματος υγείας έχει αυξηθεί”)
Δεν είναι σαφές όμως αν η θριαμβευτική αυτή αυτοαξιολόγηση συνεκτιμά πάντως τις λεπτομέρειες που είπαμε: τη φυγή των γιατρών στο εξωτερικό, τις μειώσεις των μισθών του προσωπικού και τη μείωση των διαθέσιμων κλινών, αλλά και την αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας και τη μείωση του προσδόκιμου υγιούς χρόνου ζωής…
Η πανδημική δοκιμασία πάντως προσέφερε μια “αξιολόγηση” που καταλήγει σε δραστικά διαφορετικά συμπεράσματα…
