Καθυστερεί η Γερμανία στη λήψη αναγκαίων μέτρων;
του Νίκου Αλεξάτου
Με πάνω από 3000 διαπιστωμένα κρούσματα το πρωί του Σαββάτου και 8 νεκρούς, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης προσπαθούσε μέχρι την τελευταία στιγμή, να ισορροπήσει ανάμεσα στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τον περιορισμό του κορονoϊού και τον περιορισμό των συνεπειών στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Σημείο αναφοράς αποτέλεσε το ερώτημα αν θα ληφθούν δραστικά μέτρα περιορισμού της κοινωνικής ζωής, όπως το κλείσιμο των σχολείων, με αντίκτυπο και στην οικονομική δραστηριότηυτα.
Οι αποφάσεις για μέτρα ελήφθησαν εντέλει χθες Παρασκευή σε επίπεδο κρατιδίων και δεν διαφέρουν πολύ από ό,τι εφαρμόζεται πλέον στην Ελλάδα και αλλού.
Στη Βαυαρία, στην Κάτω Σαξωνία, στη Ρηνανία-Παλατινάτο, στο Σλεσβιγκ-Χόλστάιν, στο Σάαρ στη Σαξωνία-Ανχάλτη και και στις πόλεις-κρατίδια του Αμβούργου και της Βρέμης από τη Δευτέρα τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά. Στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία δεν θα γίνουν μαθήματα την Δευτέρα και Τρίτη, όμως τα σχολεία θα παραμείνουν ανοικτά, προκειμένου σε αυτό το διάστημα οι γονείς να βρουν λύσεις για τη φύλαξη των παιδιών τους, και και οι μαθητές και μαθήτριες θα μπορούν να προσέρχονται. Από την Τετάρτη τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί θα κλείσουν.
Η Σαξωνία κρατάει πλέον αντίστοιχη στάση χωρίς να έχει θέσει ακόμα όμως χρονικό όριο. Αυτό θα οριστεί την ερχόμενη εβδομάδα. Η Έσση ανέστειλε την υποχρέωση παρουσίας των παιδιών, αφήνει όμως ανοιχτά τα σχολεία, χωρίς να γίνεται μάθημα, για τα παιδιά εργαζομένων σε σημαντικούς τομείς, όπως η υγεία και η πολιτική προστασία. Το Βερολίνο κλείνει από Δευτέρα τα λύκεια και από Τρίτη τα υπόλοιπα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς. Την Τρίτη κλείνουν όλα τα σχολεία στη Θουριγγία και στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Το Βραδεμβούργο σταματά από την Τετάρτη τα μαθήματα, τα σχολεία θα παραμένουν ανοιχτά για τα παιδιά, αλλά δεν θα είναι υποχρεωτική η παρουσία τους. Τέλος, το Μεκλεμβούργο-Πομερανία θα αποφασίσει σήμερα, Σάββατο.
Τη διστακτικότητα των αρχών στο συγκεκριμένο ζήτημα εξηγούν λόγοι που τους είχε εκφράσει την περασμένη Τετάρτη σε συνέντευξή του ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας Γιενς Σπαν: οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, της πολιτικής προστασίας, οι άντρες και γυναίκες της πυροσβεστικής και της αστυνομίας δε θα είχαν ποιός να προσέχει τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξασκήσουν το λειτούργημά τους απρόσκοπτα. Τώρα φαίνεται ότι ούτε αυτός ο λόγος δεν αρκεί για να παραμείνουν ανοιχτές οι εκπαιδευτικές δομές, αν και, όπως αναφέρθηκε, παραμένουν κάποιες εξαιρέσεις όσον αφορά στα παιδιά με γονείς από συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες.
Καφέ, μπαρ, κλαμπ, συναυλιακοί χώροι κλείνουν επίσης στο Βερολίνο από την Τρίτη, αλλά όχι τα εστιατόρια, τα οποία καλούνται να εφαρμόζουν στο έπακρο τους κανόνες υγιεινής. Στην άλλη άκρη της χώρας, στη Βαυαρία προς ώρας δεν κλείνει τίποτα στο χώρο της εστίασης, προκειμένου να μη ζημιωθεί περεταίρω ο ήδη δοκιμαζόμενος κλάδος. Στο Αμβούργο πάντως για πρώτη φορά μετά από 300 χρόνια δε θα λειτουργήσει η ψαραγορά.
Σύστημα υγείας στο όριο
Σε μια άλλη εξέλιξη ήδη την Τρίτη το υπουργείο Υγείας ανέστειλε την νομική κατοχύρωση ένος ελάχιστου ορίου στον αριθμό του προσωπικού για κάποιες κλινικές σε κάθε νοσοκομείο. Από τον Ιανουάριο του 2019 κάθε νοσκομείο πρέπει να έχει έναν υποχρεωτικό αριθμό προσωπικού για τις μονάδες εντατικής θεραπείας, τις γηριατρικές και καρδιολογικές κλινικές, καθώς και για τα χειρουργεία που γίνονται σε περιπτώσεις ατυχημάτων. Το 2020 το όριο επεκτάθηκε για τις κλινικές με περιστατικά εγκεφαλικών επεισοδίων, τις καρδιοχειρουργικές και νευρολογικές κλινικές, καθώς και για τις κλινικές αρχικής νευρολογικής αποκατάστασης. Τώρα, με την αναστολή του κατώτατου ορίου, θα μπορούν τα νοσοκομεία να μεταφέρουν προσωπικό από αυτές τις κλινικές σε άλλες θέσεις, ώστε να συνδράμουν σε μια έξαρση των κρουσμάτων του κορωνοϊού. Με άλλα λόγια, δίνουν τη δυνατότητα να μοιραστεί αλλιώς το ήδη μη επαρκές αριθμητικά ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των γερμανικών νοσοκομείων. Στην αναστολή αντιδρούν οι επιστημονικοί και επαγγελματικοί σύλλογοι γιατρών και νοσηλευτών. Κύμα εκτάκτων προσλήψεων δεν έχει ανακοινωθεί, ούτε κεντρικά ούτε σε επίπεδο κρατιδίων.
Ενώ οι χρόνιες ελλείψεις οδηγούσαν ήδη πριν την εμφάνιση της πανδημίας το προσωπικό των νοσκομείων στα όρια της φυσικής του απόδοσης (έως και 57 ασθενείς για έναν νοσηλευτή μετριούνται σε νοσοκομεία της Γερμανίας), πρόβλημα υπάρχει με τις θέσεις σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Η Γερμανία διαθέτει τον υψηλότερο αριθμό στην Ευρώπη: 28.000 εκ των οποίων 25.000 διαθέτουν και συσκευές αναπνευστικής υποστήριξης. Αν όμως υπάρξει ξαφνικό μαζικό κύμα εισαγωγών, τότε θα δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα, δεδομένου και ότι πολλές είναι οι κλίνες που χρησιμοπούνται ούτως ή άλλως για άλλα περιστατικά, πέραν του ιού.
Οι επικρίσεις
Η στάση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των κρατιδίων όλη την προηγούμενη εβδομάδα έγινε αντικείμενο κριτικής λόγω της διστακτικότητας στη λήψη δραστικών μέτρων, τα οποία με τη σειρα τους απέχουν πολύ από το είδος των μέτρων που ελήφθησαν στην Κίνα ή σε χώρες όπως η Ταϊβάν και η Σιγκαπούρη. Οι δύο τελευταίες με δραστικά μέτρα και ενώ βρίσκονται σε άμεση επαφή με την Κίνα, την πηγή του ιού, έχουν κατορθώσει μέχρι τώρα να κρατήσουν τον αριθμό των κρουσμάτων σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Αντίθετα στη Γερμανία τα κρούσματα διπλασιάστηκαν μέσα σε 48 ώρες.
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Μελέτης Κρίσεων του πανεπιστημίου του Κίελου, Φρανκ Ρόζελιμπ ανέφερε σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση ότι η κυβέρνηση κινείται με βάση ένα σενάριο που περιλαμβάνει τρία σκέλη: την διαφώτιση του πληθυσμού, την έκκληση σε λήψη ατομικών μέτρων και τώρα την εντολή για συγκεκριμένα μέτρα. Αυτό που θα ακολουθήσει, συνέχισε, θα πρέπει να είναι ο τονισμός θετικών εξελίξεων, με παράδειγμα και πάλι τη Σιγκαπούρη, όπου οι ειδήσεις σχετικά ξεκινούν με τον αριθμό των ιαθέντων.
Καθώς, τέλος, κυκλοφορεί από κουβανικές πηγές ότι η Κούβα διαθέτει φάρμακο για την Covid-19 ο πρωτεργάτης του κινήματος που επέβαλε το πάγωμα των ενοικίων στο Βερολίνο, Μίχαελ Πρύτς ζητά την έναρξη καμπάνιας για διαπραγματεύσεις του Βερολίνου με την Αβάνα, ώστε η τελευταία να προμηθεύσει το φάρμακο στη Γερμανία.
“Ούτε καν οι ελίτ δεν έχουν ανοσία”
Στο μέτωπο της οικονομίας, κι ενώ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντεν Λάιεν μίλησε ανοιχτά για κρίση, η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη ανακοινώσει ότι επεξεργάζεται στοχευμένες ενισχύσεις σε μισθωτούς, μικρές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους που θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες λόγω της πανδημίας, λ.χ. στον χώρο της εστίασης, σε τεχνίτες και σε παρόχους υπηρεσιών. Και στο επίπεδο όμως των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων η ανησυχία συνεχώς μεγαλώνει.
Από τις εξελίξεις στα χρηματιστήρια, μέχρι τη διαπίστωση του πόσο εύθραυστες είναι οι διαδρομές εφοδιασμού με πρώτες ύλες για την παραγωγή και αντίστοιχα της προώθησης των προϊόντων προς πώληση και από το ζήτημα της διεθνούς σταθερότητας μέχρι τις συνέπειες από τις αποφάσεις του Τραμπ, τα σύννεφα είναι πυκνά και βαριά. Η ανησυχία εκφράζεται με αναφορές σε προεόρτια μιας κατάστασης αντίστοιχης του 2008, οπότε κατέρρευσε η Lehman Brothers, όπως υποστήριξε στην κρατική τηλεόραση ο οικονομολόγος του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας του Κίελου, Γκάμπριελ Φέλμπερμάιρ, και για τον κινδυνο μιας μεγάλης και μακρόχρονης ύφεσης ή και κρίσης. Όμως και ο ψυχολογικός παράγοντας, ο ανθρώπινος φόβος είναι παρών. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο αναλυτής της τράπεζας επενδύσεων Jefferies Μπρεντ Τιλλ στην Frankfurter Allgemeine Zeitung “Ούτε καν η ελίτ δεν έχει ανοσία”, αναφερόμενος διττά στον οικονομικό και βιολογικό παράγοντα.
“Με βάση το σχέδιο”
Το 1935 ο Βρετανός πρώην υπουργός Εξωτερικών Όστεν Τσάμπερλεν είχε ειρωνευτεί τη τάση των Γερμανών να ενεργούν “με βάση το σχέδιο”, αναφέροντας μια μάχη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκειά της τα γερμανικά πρωτοσέλιδα κάθε μέρα ανέφεραν ότι όλα εξελίσσονται βάσει του σχεδίου, μέχρι που την πέμπτη μέρα ανήγγειλαν τη ήττα των δυνάμεών τους. Θα συμβεί κάτι τέτοιο και με την “εκτέλεση του σεναρίου” από την κυβέρνηση Μέρκελ λόγω των καθυστερήσεων; Οι επόμενες μέρες και εβδομάδες θα το δείξουν.
