Το έργο «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα», του Ματέι Βίζνιεκ, σε σκηνοθεσία της Αικατερίνης Παπαγεωργίου, μια παράσταση της ομάδας The Young Quill και πρωταγωνιστές τους Αλέξανδρο Βάρθη, Τάσο Λέκκα, Μάνια Παπαδημητρίου, Δημήτρη Πετρόπουλο και Ελίζα Σκολίδη, παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Φαργκάνη, από σήμερα Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου και για τρεις μόνο παραστάσεις.
Μέσα από ένα υπερρεαλιστικό πλαίσιο που όλα μοιάζουν να είναι φάλτσα, διαδραματίζεται μια απόλυτα ρεαλιστική ιστορία ενός οποιουδήποτε πολέμου του τώρα, του τότε ή του μετά. Ο συγγραφέας εμπνέεται από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και μέσα από το έργο του, δίνει χώρο στην ανθρώπινη ψυχή να πενθήσει την ύπαρξη της που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να χαθεί, αν «ο ισχυρός» το θελήσει.
Στο έργο, ο Βίγκαν και η Γιάσμινσκα επαναπατρίζονται στο χωριό τους μετά τη λήξη του εμφυλίου αναζητώντας τη σορό του Βίμπκο, του χαμένου τους γιού που πολεμούσε. Η τοπική κοινωνία τους αντιμετωπίζει με καχυποψία αναζητώντας τρόπους να εκμεταλλευτεί οικονομικά το πένθος τους. Οι άνθρωποι, ζωντανοί ή νεκροί, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μέσα εκμετάλλευσης για την παραγωγή κέρδους. Η μοναδική πηγή εσόδων του ζευγαριού είναι η κόρη τους, Ίντα, η οποία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου μπλέχτηκε σε κύκλωμα σωματεμπορίας και πλέον εκπορνεύεται στην κεντρική Ιταλία. Η Ίντα βιώνει μια παράλληλη ιστορία εξευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ξεχασμένο από όλους -από το κράτος, τους διεθνείς φορείς, τους φίλους, τους συγγενείς ακόμα και από την ίδια τη ζωή- και μη έχοντας δικαίωμα διεκδικήσεων, καθώς στερείται οικονομικών πόρων, το ζευγάρι αποφασίζει να ανακαλύψει μόνο του το νήμα της οικογενειακής του ιστορίας. Μέσα από την προσωπική τους διαδρομή, προκύπτει η ιστορία της πολεμικής φρίκης ολόκληρου του 20ου αιώνα.
Μέσα από την προσωπική ιστορία της οικογένειας προκύπτει η αφήγηση μιας πολεμικής φρικωδίας ολόκληρου του 20ου αιώνα. Ο συγγραφέας συνθέτοντας το κείμενο του στις αρχές του 2000 διερωτάται με σαφήνεια, τι θεωρούμε «πρόοδο» τον 21ο αιώνα, ερχόμενοι από όλους τους πολέμους, τις βιαιοπραγίες και τους ξεριζωμούς που στιγμάτισαν τον 20ο και διαδραματίστηκαν στο βωμό της προόδου και του κέρδους.
Ακροβατώντας μεταξύ ενός ρεαλιστικού και υπερρεαλιστικού πλαισίου – που πλέον είναι όλα φάλτσα – ο Ματέι Βίζνιεκ δίνει χώρο στον θεατή να αναμετρηθεί με τη σκληρότητα του ανθρώπου, την απολυτότητα των κοινωνικών δομών και τον καιροσκοπισμό της πολιτικής.
Όπως αναφέρει η ομάδα στην παρουσίαση της παράστασης: «Σήμερα, ασχολούμενοι με το έργο αυτό είκοσι χρόνια αφότου γράφτηκε, επικαιροποιούμε το ερώτημα αναρωτώμενοι αν η “πρόοδος” είναι τελικά η αξία που πρέπει να καθορίζει την πολιτική, την κοινωνία, την οικονομία, ακόμα και τον ίδιο τον άνθρωπο».
