Να μερικοί πιθανοί τίτλοι από την πρόσφατη επικαιρότητα: Η Μέση Ανατολή φλέγεται· η απάντηση θα είναι σκληρή· ένα βήμα από τον όλεθρο· ήρθε το τέλος του Ισραήλ; ήρθε το τέλος του Ιράν; ήρθε το τέλος του κόσμου;
Μισό λεπτό, μισό λεπτό, πόση βάση έχουν όλα αυτά; Η ηρωική αναγνώστρια του Κοσμοδρόμιου έχει σίγουρα μπερδευτεί. Κανένα πρόβλημα, το αγαπημένο της σάιτ είναι εδώ για να την ξεμπερδέψει. Ή να την μπερδέψει χειρότερα.
Αλλά πάντως αυτό θα το κάνει με τη βοήθεια του Καλού Βιβλίου, δηλαδή της Παλιάς Διαθήκης, και λίγης παλαιογλωσσολογίας.
Λίγη Εθνογλωσσολογία
Κομμάτι του πολέμου είναι η εξαπάτηση του αντιπάλου, αλλά όχι μόνο του αντιπάλου. Η εξαπάτηση των ίδιων των λαών που σκοτώνονται σε αυτόν είναι και αυτή αναγκαίο κομμάτι του πολέμου (αν μη τι άλλο, αφού χωρίς αυτούς πόλεμος δεν γίνεται). Η εξαπάτηση είναι φυσικά κομμάτι και του διαρκούς πολέμου που διεξάγεται εδώ και ογδόντα χρόνια στη Δυτική Ασία, με επίκεντρο, την αρχαία γη των Φοινίκων (τον Λίβανο) και την Παλαιστίνη, μια κανονιά δρόμο από την Κύπρο.
Λοιπόν, είμαστε τόσο κοντά με την εμπόλεμη ζώνη που οι σχέσεις της χώρας μας με τον Λίβανο και την Παλαιστίνη είναι πανάρχαιες. Για παράδειγμα, ήδη οι αρχαίοι Μωραΐτες (γνωστοί και ως «Μυκηναίοι Αχαιοί») είχαν πάρε δώσε με τους (Πο-νι-κι-γιο, Φοίνικες στη γραμμική Β), ενώ φαίνεται πως τους γνώριζε προσωπικώς και ο Όμηρος. Το ωραίο είναι ότι η λέξη «Φοίνικας» μάλλον προέρχεται από το αιγυπτιακό fnḫw, το οποίο σημαίνει μαραγκός. Ίσως οι Αιγύπτιοι, που χρησιμοποιούσαν σε μεγάλο βαθμό από λιβανέζικη ξυλεία, να είχαν συνδέσει τους κατοίκους με το εμπόρευμα, κάπως σαν να λέμε εμείς σήμερα τους Σουηδούς «Ικέα». Οι ίδιοι οι Φοίνικες πάντως προτιμούσαν να αυτοχαρακτηρίζονταν ως κάτοικοι της χώρας 𐤊𐤍𐤏𐤍, όπως την έγραφαν στο σύστημα γραφής που χρησιμοποιούσαν.
Δείτε τώρα ένα ωραίο. Η φοινικική γραφή διαβαζόταν από δεξιά προς τα αριστερά και, όπως όλες οι σημιτικές γραφές, δεν έχει καθόλου φωνήεντα· λόγω της δομής των γλωσσών αυτών, τα φωνήεντα είναι ευκόλως εννοούμενα. Κοιτάξτε λοιπόν ξανά αυτήν τη φοινικική λέξη, 𐤊𐤍𐤏𐤍, από δεξιά προς τα αριστερά. Αν βλέπετε τα γράμματα ΚΝΟΝ, δεν κάνετε λάθος. Το φοινικικό είναι το σύστημα γραφής που τσίμπησαν οι Έλληνες και έφτιαξαν το δικό μας αλφάβητο. Βέβαια, όπως είπαμε το φοινικικό δεν είχε φωνήεντα. Πράγματα το φοινικικό 𐤏 αναπαριστά έναν φθόγγο που δεν έχουμε εμείς, το ayin, (που συνήθως μεταγράφεται με μια απόστροφο «’») ένα τριβόμενο λαρυγγικό σύμφωνο. Οι πάντα πρακτικά σκεπτόμενοι αρχαίοι ημών το μετέτρεψαν σε κάτι πιο χρήσιμο. Άρα η λέξη 𐤊𐤍𐤏𐤍 δεν είναι ΚΝΟΝ αλλά ΚΝ’Ν, στην οποία αν βάλουμε τα φωνήεντα που λείπουν γίνεται ΚαΝα’αΝ που εμείς τη λέμε Χαναάν.
Τη Χαναάν, δηλαδή τον Λίβανο και την Παλαιστίνη, την κατοικούσαν πολλές φυλές που όλες είχαν αρχικά κοινή γλώσσα και θρησκεία· με άλλα λόγια, Φοίνικες και Εβραίοι ήταν αρχικά μία εθνογλωσσολογική ομάδα. Κάποια στιγμή οι εβραϊκές φυλές διαχωρίστηκαν από τους υπόλοιπους Χαναναίους και άρχισαν να πολεμούν με αυτούς -όπως και διάφορες άλλες φυλές των οποίων όμως η μνήμη δεν έχει μείνει τόσο ζωντανή. Γενικά ήταν μια περιοχή που εκτός από τις συρράξεις των διάφορων φυλών μεταξύ τους, υπήρχε πάντα και ο κατακτητικός πόλεμος των πολλών αυτοκρατοριών (Αιγυπτιακή, Χιττιτική, Ασσυριακή, Βαβυλωνιακή, Περσική, Μακεδονική, Ρωμαϊκή κλπ) που πέρασαν από εκεί.
Υπάρχει δηλαδή ένα είδος ιστορικής συνέχειας και συνέπειας στην περιοχή από τότε μέχρι σήμερα, ο διαρκής πόλεμος.
Πίσω στο παρόν -ή ίσως όχι
Φυσικά, υπάρχουν τεράστιες διαφορές ανάμεσα στις αρχαίες αυτοκρατορίες και τη σύγχρονη αποικιοκρατία, αλλά ως προς τον πόλεμο, υπάρχουν και ορισμένα κοινά ορόσημα που χαρακτηρίζονται από λ.χ. τη γεωγραφία. Για παράδειγμα, η πρόσφατη «περιορισμένη» εισβολή του ισραηλινού στρατού στον νότιο Λίβανο, έχει ως υποτιθέμενο σκοπό τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας, το διώξιμο δηλαδή της Χεζμπολάχ από μια ζώνη κοντά στα σύνορα, ώστε η τελευταία να μην μπορεί να εκτοξεύει πυραύλους κατά του βόρειου Ισραήλ και έτσι να επιστρέψουν οι δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν την περιοχή αυτή με δραματικά αποτελέσματα για την αγροτική παραγωγή και γενικότερα την οικονομία της χώρας.
Η ζώνη αυτή ορίζεται χοντρικά ως νότια του ποταμού Λιτάνι του Λιβάνου. Λοιπόν, ο Λιτάνι, που οι Έλληνες τον έλεγαν Λεόντιο και που για αιώνες αποτελούσε ένα σύνορο μεταξύ διαφόρων Χαναανιτικών φυλών που μισούνταν θανάσιμα παρά την κοινή γλώσσα και θρησκεία, πήρε το όνομά του από έναν δράκο, τον Λιιτανού ή Λοτάν, ένα φίδι με εφτά κεφάλια (σαν την Ύδρα του Ηρακλή). Το φίδι αυτό ήταν υπηρέτης του θαλασσινού θεού Γιαμ (στα εβραϊκά η θάλασσα λέγεται Γιμ).
Ο Γιαμ ήταν αντίπαλος του θεού των Φοινίκων Βάαλ, που τόσο τον μισούσαν οι προφήτες του Ισραήλ. Στα φοινικικά ο Βάαλ γράφεται 𐤁𐤏𐤋 που δεν είναι δύσκολο πλέον (μετά το μάθημα της Χαναάν) να το διαβάσουμε ως Β’Λ. Ο Βάαλ, που σημαίνει «Κύριος», είχε κέρατα βοδιού, όπως και πολλοί άλλοι θεοί της Χαναάν (μάλλον και ο ίδιος ο Γιαχβέ των Εβραίων) και ήταν πολεμικός θεός της καταιγίδας και της γονιμότητας (όπως και ο Γιαχβέ). Γενικά έμοιαζαν πάρα πολύ αυτοί οι δύο μεταξύ τους, αν και ο Γιαχβέ τελικά έχασε όλο το υπόλοιπο πάνθεο και έμεινε μόνος του.
Όποτε στη Βίβλο διαβάζουμε για κάποιο είδωλο, κατά πάσα πιθανότητα είναι αναφορά στον Βάαλ, επειδή για χρόνια η λατρεία του ερχόταν κι έφευγε στους Ισραηλίτες, προς μεγάλη σκασίλα των προφητών. Ο Μωυσής ο ίδιος αντιμετώπισε την ασέβεια των ανθρώπων του που λάτρευαν ένα χρυσό μοσχάρι στην έρημο, ενώ τι θα μπορούσαμε να πούμε για τον βέβηλο βασιλιά Αχάαβ; Αυτός είχε παντρευτεί μαι Φοίνισσα πριγκίπισσα την Ιεζαβέλ (𐤁𐤏𐤋𐤀𐤆𐤁𐤋, που πάει να πει «πού είναι ο Κύριός μου;»). Όπως όλοι οι γάμοι, έτσι κι αυτός ήταν βασικά μια συνθήκη συμμαχίας με τον πατέρα της νύφης, τον βασιλιά της Σιδώνας (και να μην ξεχνάμε και την προίκα). Με αυτά κι αυτά, πιστή του Βάαλ η βασιλοπούλα, έτσι ήρθε μια ακόμα φορά η λατρεία του κερασφόρου θεού στο Ισραήλ, με αποτέλεσμα να τα πάρει άσχημα ο προφήτης Ελιγιαχού (אֵלִיָּהוּ, «Θεός μου είναι ο Γιαχβέ»), που στα ελληνικά είναι Ηλίας…
Βέβαια, ο Αχαάβ φαίνεται ότι επίσης ανακαίνισε τη Σαμάρεια, ίδρυσε νέες πόλεις, συμμάχησε με τον βασιλιά του Ιούδα, και έχοντας συμμαχήσει και με τον βασιλιά της Δαμασκού, πολέμησε με τη βοήθειά τους την τρομερή αυτοκρατορία των Ασύριων στο Καρκάρ (στην ΒΔ Συρία) το 853 πΧ. Η βίβλος, αδιαφορώντας για όλα αυτά τα δευτερεύοντα στοιχεία, επιμένει μόνο στα σημαντικά, ότι δηλαδή ο Αχαάβ ήταν ένας φαύλος ειδωλολάτρης. Προς απόδειξη του γεγονότος, περιγράφει λεπτομερώς το πώς ο βασιλιάς συνωμότησε με τη μυστική υπηρεσία και άρπαξε το αμπελάκι ενός Ναβουθαί, κάτι το οποίο μας διδάσκει ότι καλό είναι να έχουμε φίλους αυτούς που γράφουν ιερά κείμενα για να μας θυμάται ευμενώς η αιωνιότητα, σαν τον Ναβουθαί καλή ώρα.
Εν πάση περιπτώσει, ο Αχαάβ έδωσε χαρά μεγάλη στον Ηλία όταν πέθανε πολεμώντας τους γείτονες Σύρους (με τους οποίους ήταν σύμμαχος λίγο πριν), στο Ραμόθ-Γκιλεάδ, στην ανατολική όχθη του Ιορδάνη, σε εδάφη της σημερινής Ιορδανίας. Πολύ αργότερα, το Ραμόθ-Γκιλεάδ έγινε μια από τις δέκα πόλεις της ελληνικής Δεκάπολης των Σελευκιδών. Τότε πια λεγόταν Ραμα-Γκαδ-Γιαβάν, το οποίο, σύμφωνα με μια υπόθεση, οι Έλληνες το μετέγραψαν ως Αρμαγεδδών. Το γεγονός ότι το «Γιαβάν» προέρχεται από το «Ίωνας» (όπως και το Γιουνανιστάν), δεν μπορεί παρά να αυξάνει την υπερηφάνειά μας ως Ελλήνων, διότι το τοπωνύμιο που θα γίνει η τελική μάχη καλού και κακού δεν λέγεται «Ραμα-Γκαδ των Ελλήνων» αλλά Αρμαγεδδών, επειδή οι Έλληνες, κάπως υπεροπτικά φερόμενοι και περήφανοι στα αυτιά όντες, το παράκουσαν.
Ο Κατηραμένος Όφις
Μιλώντας για Αρμαγεδδώνα, είδαμε λοιπόν ότι στόχος της εισβολής στον Λίβανο είναι η απώθηση της Χεζμπολάχ πίσω από τον Λιτάνι, γύρω στα δέκα με είκοσι χλμ από τα σύνορα. Είπαμε ότι ο δράκος που του έδωσε το όνομα, ο Λιιτανού, ήταν υποτακτικός του Γιαμ τον οποίο πολέμησε και νίκησε ο Βάαλ. Όμως, όταν στους Ψαλμούς 73:13 ο Δαβίδ δοξάζει τον Γιαχβέ λέγοντας «σὺ ἐκραταίωσας ἐν τῇ δυνάμει σου τὴν θάλασσαν», στην πραγματικότητα μιλάει για τη νίκη του Γιαχβέ επί του Γιαμ. Όχι μόνο αυτό: η ίδια ρίζα που δίνει το Λιιτανού, δίνει και τη λέξη Λεβιατάν.
Η όλη επιχείρηση απώθησης της Χεζμπολάχ είναι τόσο μάταιη όσο μάταιη είναι και η μάχη με τον Λεβιάθαν. Γιατί; Ας πούμε ότι η επιχείρηση πετυχαίνει και τα Ισραηλινά τανκς φτάνουν μέχρι τον Λιτάνι. Η Χεζμπολάχ έχει ρουκέτες πολύ μεγαλύτερης εμβέλειας από 20 χλμ και θα συνεχίσει τον βομβαρδισμό του βόρειου Ισραήλ, άρα οι κάτοικοι δεν θα είναι ασφαλείς να γυρίσουν. Αλλά επιπλέον, το Ισραήλ δεν έχει τα μέσα και το προσωπικό να επιχειρήσει μόνιμη κατοχή του Λιβανέζικου εδάφους: οι απώλειες σε υλικό και έμψυχο δυναμικό θα είναι προφανώς συνεχείς, ακόμα κι αν οι απώλειες της Χεζμπολάχ είναι πολλαπλάσιες. Και αυτό στην καλή για το Ισραήλ περίπτωση που η επιχείρηση κρατάει λίγο και γρήγορα πετυχαίνει κάποιους στόχους. Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να μην καταφέρουν καν να φτάσουν μέχρι τον ποταμό και να εμπλακούν σε μια αιματηρή σύγκρουση δίχως τέλος.
Αυτά τα ξέρουν οι Ισραηλινοί. Τότε γιατί το έκαναν; Για τον ίδιο λόγο που είχαν κάνει την ίδια εισβολή και το 2006. Επειδή δεν έχουν εναλλακτική στρατηγική. Ο μόνος τρόπος επίλυσης του ζητήματος περιλαμβάνει αναγκαστικά διαπραγματεύσεις και παραχώρηση εδάφους, κάτι που τους είναι απολύτως αδύνατο να δεχτούν. Αναγκάζονται λοιπόν να κάνουν, όπως και το 2006, προσχηματικές επιχειρήσεις, ώστε να μπορούν να ισχυριστούν ότι κατάστρεψαν αποθήκες πυραύλων και υλικό της Χεζμπολάχ κλπ και να αποχωρήσουν λέγοντας ότι νίκησαν, τη στιγμή που έχασαν.
Να διευκρινίσουμε εδώ, ότι αυτή είναι μια πανάρχαια συνήθεια. Ξέρουμε λεπτομέρειες για τη μάχη του Καρκάρ (στην οποία πολέμησε ο Αχαάβ, αναγνώστριά σε πιάνουμε απρόσεχτη, τα είπαμε αυτά ποιο πριν) επειδή έχει βρεθεί εκεί στήλη του βασιλιά των Ασσυρίων Σαλμανέσερ ΙΙΙ («ο Θεός είναι μέγιστος»). Ο Σαλμανέσερ λοιπόν, αφού περιγράψει λεπτομερώς τις τρομερές δυνάμεις που είχαν μαζέψει οι εχθροί του (ο Αχάαβ μόνο, είχε φέρει λέει 2000 άρματα και 10000 στρατιώτες), τελειώνει λέγοντας ότι τους συνέτριψε. Ξέρουμε με βεβαιότητα ότι δεν τους συνέτριψε, μάλλον ήρθε ισοπαλία, ίσως μάλιστα ο Σεναχρίμπ να έχασε.
Αδιάφορο, η στήλη λέει ότι κέρδισε και να σκάσετε. Έτσι και ο βασιλιάς Νετανιάχου (נְתַנְיָהוּ, «Ο Γιαχβέ χαρίζει») θα δηλώσει ότι νίκησε, έχοντας χάσει, με τον ίδιο τρόπο που δηλώνει ότι νίκησε στη Γάζα, έχοντας υποστεί μεγάλη ήττα. Η Χαμάς δεν έχει καταστραφεί, οι Παλαιστίνιοι συνεχίζουν να βρίσκονται εκεί και θα συνεχίσουν να βρίσκονται παρά τις συνεπείς προσπάθεις του στρατού του Ισραήλ. Σε αυτό το επίπεδο η εισβολή είναι ένα ψυχολογικό παιχνίδι με θύματα εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους Παλαιστίνιους και Λιβανέζους, ένας κύκλος αίματος που δεν μπορεί να συνεχίζεται για πάντα.
Το Ιράν και η Βαβυλώνα η μεγάλη πόρνη
Αλλά κάπως αντίστοιχη σε έναν βαθμό είναι και η πυραυλική επίθεση του Ιράν. Το τελευταίο δεν μπορεί να ξεκινήσει πόλεμο με το Ισραήλ, όχι μόνο επειδή δεν θέλει, αλλά και γιατί δεν μπορεί. Μη έχοντας κοινά σύνορα δεν μπορεί να στείλει στρατεύματα στο πεδίο, μόνο υλικοτεχνική υποστήριξη και μικρές ομάδες μπορεί να στείλει στην Χεζμπολάχ. Επιπλέον είναι πολύ προφανές ότι η ιρανική ηγεσία έχει κάνει συστηματικές προσπάθειες συνεννόησης με τη Δύση (προσπάθειες τις οποίες συνειδητά τορπιλίζει η τελευταία). Τότε, γιατί οι πύραυλοι; Επειδή έπρεπε να κάνει κάτι, δεν μπορούσε να αφήσει αναπάντητες ούτε τις διαρκείς προκλήσεις του Ισραήλ, ούτε την εχθρική στάση των ΗΠΑ. Με τους πυραύλους έστειλε πολλαπλά μηνύματα.
- Σε Χεζμπολάχ και Παλαιστίνιους, ότι στηρίζει,
- Σε Αμερικάνους, ότι η υπομονή του έχει και όρια,
Και στο Ισραήλ, ότι είναι πια σε θέση να το χτυπήσει αποτελεσματικά. Γιατί το μπαράζ πυραύλων του ήταν αρκετά μεγάλο για να προκαλέσει κορεσμό στα (πραγματικά εξαιρετικά και στην κόψη της τεχνολογίας) συστήματα αεράμυνας του Ισραήλ. Επομένως, το Ιράν μπορεί να χτυπήσει και στρατιωτικούς αλλά και πολιτικούς (αν το θελήσει) στόχους, αυξάνοντας τον φόβο και τον διχασμό στην ήδη διχασμένη Ισραηλινή κοινωνία, που το μόνο που την ενώνει είναι η κοινή πίστη ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να εξαφανιστούν.
Παρόλα αυτά, η κίνηση ήταν μετρημένη. Αντίθετα με το Ισραήλ που χτυπάει βασικά αμάχους, δεν στόχευσε πολιτικούς στόχους. Όπως ξέρουμε πλέον, το Ιράν προειδοποίησε αρμοδίως για την επίθεση ώστε να δώσει καιρό για προετοιμασία. Επιπλέον, στο Ιράν βρισκόταν τη στιγμή της επίθεσης ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Μιχαήλ Μισούστιν, ο οποίος, σύμφωνα με ανεπιβαιβέωτες φήμες υα υπέγραφε μεγάλη πετρελαϊκή συμφωνία. Δεν κάνεις τέτοια ταξίδια αν επίκειται πόλεμος.
Την ίδια στιγμή είναι προφανές ότι το τελευταίο πράγμα που θέλουν αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ είναι επέκταση του πολέμου. Γιατί μπορεί οι Δημοκρατικοί να είναι πιθανώς το πιο φιλοπόλεμο κόμμα που κυβέρνησε ποτέ την Αμερική, αλλά από την άλλη έρχονται εκλογές, οι οποίες είναι εξαιρετικά αμφίρροπες και με σαφές κενό εξουσίας, λόγω της αναμφισβήτητης κακής κατάστασης διανοητικής υγείας του απερχόμενου Προέδρου. Αν ξεσπούσε πόλεμος τώρα, είναι προφανές ότι σε σχέση με την εκπληκτικά αποτυχημένη ως αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις, ο Τραμπ με τη στάση του στην απόπειρα δολοφονίας, θα είχε ένα πολύ σαφές προβάδισμα ως «αποφασιστικός αρχηγός» γύρω από τον οποίο θα πρέπει να «συσπειρωθεί το έθνος».
Αλλά και πέρα από εκλογικές σκοπιμόητες, η Αμερική, έχοντας πρόσφατα αποχωρήσει ταπεινωμένη από δύο «εύκολα» μέτωπα, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, δεν έχει τις αντικειμενικές δυνατότητες να εισβάλει στο προετοιμασμένο Ιράν με οποιαδήποτε πιθανότητα επιτυχίας. Μια επίθεση βαθιά στο Ιράν για να αποπειραθεί να καταστρέψει τμήμα του πυρηνικού προγράμματος είναι επομένως το πιθανότερο που θα προσπαθήσει να επιτύχει το Ισραήλ. Θα δούμε.
Το Ισραήλ, έχοντας πάψει εδώ και χιλιετίες να είναι η γη της επαγγελίας του Γιαχβέ, (έχει καταντήσει να) είναι απλώς το τελευταίο αποικιοκρατικό πρότζεκτ της Δύσης. Δεν μπορεί να συνεχίζει να υπάρχει χωρίς τη διαρκή, ενεργή υποστήριξη της τελευταίας. Όμως, ο χρόνος που μπορούν να γίνονται και να ξαναγίνονται οι ίδιες κινήσεις τελειώνει. Ο στρατός του μπορεί να έχει τεχνολογική υπεροχή, αλλά όχι τόσο μεγάλη που να προκαλεί συντριπτικές ήττες. Δεν είναι σε θέση να διατηρεί επί μακρόν εδάφη υπό κατοχή. Δεν είναι σε θέση να υποσχεθεί την ασφάλεια των κατεχομένων.
Δεν γίνεται να μπαίνει και να ξαναμπαίνει στη Γάζα αφήνοντας σωρούς πτωμάτων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί την ασφάλεια εδαφών κοντά στα σύνορα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει πλέον κυριαρχία ούτε καν στα σύνορα του 1967. Η λύση των δύο κρατών είναι πια εκτός συζήτησης, αν και με ευθύνη του ίδιου του Ισραήλ που φρόντισε συστηματικά να την κάψει. Το σύνολο του πλανήτη έχει αρχίσει να αντιδρά, σε βαθμό που ο ΓΓ του ΟΗΕ κηρύχτηκε persona non grata στο Ισραήλ, κάτι που εξόργισε μέχρι και τον Ζοζέπ «το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα» Μπορέλ. Την ίδια στιγμή η γερασμένη και σε κάμψη Δύση όλο και περισσότερο δυσκολεύεται να βρει τους κολοσσιαίους πόρους που χρειάζεται το Ισραήλ, όταν δεν είναι λίγοι οι Ισραηλινοί που εγκαταλείπουν την χώρα: μόνο στην Ελλάδα είχαμε αύξηση 70% των αδειών παραμονής σε Ισραηλινούς τον τελευταίο χρόνο. Ο χρόνος του Ισραήλ τελειώνει γρήγορα, αλλά αυτό ασύνετα συνεχίζει την αδιέξοδη φρενήρη πορεία του προς τον τοίχο.
Δανιήλ (דָּנִיֵּאל) σημαίνει «Κριτής μου είναι ο Θεός μου». Δυστυχώς για το Ισραήλ, οι πολίτες του πιστεύουν ότι αυτό ισχύει για όλους τους, ότι μόνο ο Θεός τους, όχι οι άνθρωποι, μπορεί να τους κρίνει. Όπως όμως είχε προειδοποιήσει και ο Δανιήλ (στο 12:10) όντας σκλάβος των Περσών στα Σούσα πριν 2800 χρόνια, «ἐκλεγῶσι καὶ ἐκλευκανθῶσι καὶ πυρωθῶσι καὶ ἁγιασθῶσι πολλοί, καὶ ἀνομήσωσιν ἄνομοι· καὶ οὐ συνήσουσι πάντες ἄνομοι, καὶ οἱ νοήμονες συνήσουσι». «Πολλοί θα καθαρθούν, και θα λευκανθούν, και θα δοκιμαστούν στην φωτιά. Και οι άδικοι θα ανομούν και κανένας από τους άδικους δεν θα καταλάβει· οι συνετοί όμως, αυτοί θα καταλάβουν».
Μερικές σπάνιες φορές, ακόμα και οι κοινοτοπίες και οι γενικότητες των προφητών του θεού της Παλιάς Διαθήκης μπορούν να είναι επίκαιρες και αληθινές.
