Ως πασίγνωστο, η τελευταία κλιμάκωση ξεκίνησε όταν το Ιράν εκτόξευσε περίπου 200 πυραύλους με στόχο στρατηγικές ισραηλινές στρατιωτικές τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων περιοχών κοντά στο αρχηγείο της Μοσάντ και διάφορες στρατιωτικές βάσεις. Η επίθεση αυτή ήταν αξιοσημείωτη για την ακρίβεια και τις ουσιαστικά μηδενικές απώλειες αμάχων, γεγονός που υποδηλώνει ότι το Ιράν είχε ως στόχο να αποδυναμώσει τις ισραηλινές στρατιωτικές υποδομές χωρίς να προκαλέσει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας.
Η αντίθεση και αντιδιαστολή με τη στρατιωτική λογική του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, στον Λίβανο, στην Υεμένη και όπου αλλού θα εξαγάγει προσεχώς την «αυτοάμυνά του» δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Παράλληλα, είναι σαφές ότι όταν μπορείς να χτυπήσεις με ακρίβεια συγκεκριμένους στόχους εντός Ισραήλ από δυο χώρες απόσταση, πάνω από Ιράκ και Ιορδανία δηλαδή, και μάλιστα χωρίς τους τελευταίας-τελευταίας τεχνολογίας πυραύλους σου, και χωρίς να μπορεί να σε πολυενοχλήσει η ισραηλινή αεράμυνα, τότε μελλοντικά εάν χρειαστεί μπορείς να κάνεις τα πάντα.
Τα πυραυλικά πλήγματα εξέθεσαν επίσης τρωτά σημεία στα αμυντικά συστήματα του Ισραήλ, ιδίως το Iron Dome, το οποίο εν πολλοίς απέτυχε να αναχαιτίσει τον μεγάλο όγκο των εισερχόμενων πυραύλων. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα του Ισραήλ να αμυνθεί σε μελλοντικές αντιπαραθέσεις, ιδίως εάν το Ιράν συνεχίσει να εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των συστημάτων αεράμυνας του Ισραήλ. Η ίδια η κρατικότητα του Ισραήλ εδράζεται στον μύθο περί συντριπτικής στρατιωτικής υπεροπλίας, δυνατότητας αποτελεσματικής αποτροπής, και εν τέλει άψογης άμυνας έναντι κινδύνων. Καλά πήγε αυτό. Οι ενέργειες του Ιράν υποδηλώνουν ότι είναι έτοιμο να εμπλακεί σε άμεσες στρατιωτικές αντιπαραθέσεις όταν είναι απαραίτητο, διατηρώντας παράλληλα αρκετή αυτοσυγκράτηση ώστε να αποφύγει να παρασύρει την περιοχή σε έναν μεγαλύτερο πόλεμο.
Η υπεσχημένη ως άμεση απάντηση του Ισραήλ στα πυραυλικά πλήγματα καθυστέρησε, μια κίνηση που έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη συνήθη πρακτική του για ταχεία ανταπόδοση. Η καθυστέρηση αυτή αποδίδεται σε πολιτικούς υπολογισμούς, με την ισραηλινή κυβέρνηση, υπό τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, να σταθμίζει τις πιθανές συνέπειες μιας περαιτέρω στρατιωτικής δράσης. Φαινομενικά, η κυβέρνηση Νετανιάχου εμφανίζεται να εξισορροπεί την ανάγκη να απαντήσει αποφασιστικά -ίσως στις 7 Οκτωβρίου, έτσι για την επέτειο;- με τον κίνδυνο κλιμάκωσης της σύγκρουσης σε επίπεδο που θα μπορούσε να υπερεκτείνει τις ισραηλινές στρατιωτικές δυνατότητες και να προκαλέσει ευρύτερη διεθνή εμπλοκή. Στην πράξη, η κυβέρνηση Νετανιάχου αναζητεί τη λεπτή γραμμή που θα της επιτρέψει να προκαλέσει τον περιφερειακό πόλεμο που χρειάζεται ώστε να σύρει τους Αμερικανούς αποφασιστικά στη μάχη, διατηρώντας όμως τη δυνατότητα να τους διαβεβαιώνει πως δε φέρει την ευθύνη και αυτουργία γι’ αυτό και ότι η απάντηση ήταν συμμετρική. Η λεπτή αυτή γραμμή πιθανότατα δεν υφίσταται στον πραγματικό κόσμο. Έτερο σενάριο είναι η παράταση, εάν υποθέσουμε πως οι ΗΠΑ μπορούν να την εκβιάσουν από τον Νετανιάχου: ένα οριακά συμβολικό χτύπημα, ανίκανο να επαναδομήσει ισραηλινή αποτροπή, το οποίο απλώς θα μεταθέσει το ξεκαθάρισμα ελάχιστα πιο πέρα στο χρόνο.
Ένας πιθανός λόγος για αυτόν τον δισταγμό είναι η αποτυχία του Ισραήλ στη σύγκρουσή του με τη Χαμάς, δεδομένων των στόχων της πλήρους εξαφάνισής της και της επιστροφής των ομήρων. Παρά τις σημαντικές απώλειες που υπέστησαν οι μαχητές της Χαμάς, η ομάδα επέδειξε ανθεκτικότητα, με νέες στρατολογήσεις να αντικαθιστούν γρήγορα τις απώλειες. Αυτό το μοτίβο αντικατάστασης αναδεικνύει τους περιορισμούς της στρατηγικής του Ισραήλ στην καταπολέμηση μη κρατικών φορέων και υποδηλώνει ότι μια παρόμοια δυναμική θα μπορούσε να αναπτυχθεί εάν το Ισραήλ εμπλακεί περαιτέρω με τη Χεζμπολλά ή άλλες ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν στο Λίβανο ή τη Συρία. Μέχρι στιγμής, το Ισραήλ μπορεί να επικαλεστεί επιτυχία στο Λίβανο μόνο ως προς τις αεροεπιδρομές του: η σιγή ασυρμάτου για τα τεκταινόμενα στα σύνορα αδυνατεί να κρύψει τις απώλειες του IDF, με τους στρατιώτες του οποίου κατά τα φαινόμενα να εισέρχονται στο έδαφος του Λιβάνου για κάποιες σύντομες στιγμές, οι οποίες είναι και οι τελευταίες τους, όσο η κατάσταση δεν εξελίσσεται.
Ως προς την πιθανότητα ενός πολυμετωπικού πολέμου, η υποστήριξη του Ιράν προς τη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς και άλλες περιφερειακές δυνάμεις σημαίνει ότι οποιαδήποτε άμεση σύγκρουση με το Ιράν θα μπορούσε γρήγορα να επεκταθεί σε έναν ευρύτερο πόλεμο με πολλαπλά μέτωπα, και επιπροσθέτως τις διάσπαρτες αμερικανικές βάσεις ως στόχους. Η Χεζμπολάχ αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική απειλή λόγω του μεγάλου οπλοστασίου ρουκετών της και της αποκεντρωμένης δομής διοίκησης, η οποία βραχυπρόθεσμα καθιστά μάλλον χαλυβδωτικές του ηθικού τις επιχειρήσεις καρατόμησης της ηγεσίας της.
Εγείρεται επίσης η πιθανότητα να εμπλακούν αμεσότερα στη σύγκρουση και άλλοι περιφερειακοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των Χούθι στην Υεμένη και διαφόρων ιρακινών ομάδων. Αυτές οι ομάδες θα μπορούσαν να ανοίξουν πρόσθετα μέτωπα κατά του Ισραήλ, υπερεκτείνοντας περαιτέρω τους στρατιωτικούς του πόρους, οι οποίοι δεν είναι εν τέλει ανεξάντλητοι. Η ικανότητα της συσσωμάτωσης του «Άξονα της Αντίστασης» να κινητοποιεί τέτοιες ομάδες αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα, επιτρέποντάς του να συμμετέχει σε ασύμμετρο πόλεμο χωρίς να δεσμεύει άμεσα μεγάλο αριθμό αμιγώς ιρανικών δυνάμεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ, αλλά η εμπλοκή των ΗΠΑ στη σύγκρουση είναι γεμάτη επιπλοκές. Ενώ οι ΗΠΑ έχουν παράσχει ιστορικά στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στο Ισραήλ, υπάρχει αυξανόμενη απροθυμία εντός της αμερικανικής κυβέρνησης να εμπλακεί σε βάθος σε μια άλλη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα σε μια σύγκρουση που θα μπορούσε να εμπλέξει άμεσα το Ιράν. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιμετωπίζει ανταγωνιστικές πιέσεις: νιώθει πως πρέπει να στηρίξει την ασφάλεια του Ισραήλ και ταυτόχρονα να αποφύγει ενέργειες που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή ή να προκαλέσουν αντίποινα κατά των αμερικανικών στρατιωτικών μέσων στη Μέση Ανατολή. Το πώς γίνεται αυτό έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, άγνωστο. Πρόκειται για τη λεπτή γραμμή που δεν υπάρχει.
Διαβλέπουμε σημαντικούς κινδύνους για τα συμφέροντα των ΗΠΑ εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί περαιτέρω. Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν καταστήσει σαφές ότι οι αμερικανικές βάσεις και άλλα αμερικανικά «περιουσιακά» στοιχεία στην περιοχή θα αποτελέσουν στόχο σε περίπτωση άμεσης ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν. Το ενδεχόμενο τέτοιων χτυπημάτων σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τον ευρύτερο κίνδυνο διατάραξης του παγκόσμιου εφοδιασμού με πετρέλαιο, είναι πιθανόν ένας βασικός παράγοντας για την επιφυλακτική προσέγγιση της αμερικανικής κυβέρνησης στην κατάσταση.
Άλλοι διεθνείς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ρωσίας, παίζουν επίσης σημαίνοντα ρόλο στη διαμόρφωση της σύγκρουσης. Ενώ οι δυτικοευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν σε μεγάλο βαθμό αποστασιοποιηθεί από την άμεση εμπλοκή, η αυξανόμενη συμμαχία της Ρωσίας με το Ιράν περιπλέκει την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων. Η παροχή προηγμένης στρατιωτικής τεχνολογίας από τη Μόσχα στην Τεχεράνη, συμπεριλαμβανομένων των πυραυλικών συστημάτων, ενισχύει περαιτέρω τη θέση του Ιράν και μειώνει την πιθανότητα ισραηλινής στρατιωτικής κυριαρχίας σε οποιαδήποτε μελλοντική σύγκρουση.
Στρατιωτικά, οι δυνάμεις του Ισραήλ είναι ήδη καταπονημένες από τις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις τους κατά της Χαμάς στη Γάζα. Εάν η σύγκρουση με το Ιράν κλιμακωθεί, το Ισραήλ πιθανόν να δυσκολευτεί να διατηρήσει τα απαραίτητα επίπεδα στρατευμάτων για μια συνεχιζόμενη στρατιωτική εκστρατεία. Το ζήτημα αυτό επιδεινώνεται από τις εσωτερικές πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων διαμαρτυριών κατά του χειρισμού του πολέμου από την κυβέρνηση και άλλων εσωτερικών ζητημάτων.
Στο διπλωματικό μέτωπο, το Ισραήλ απομονώνεται όλο και περισσότερο. Οι βασικοί δυτικοί σύμμαχοι έχουν δείξει λίγη όρεξη για άμεση εμπλοκή στη σύγκρουση, και ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι επιφυλακτικές στην έμπρακτη υποστήριξή του. Η απομόνωση αυτή επιδεινώνεται από την επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία, η οποία παραδοσιακά διατηρεί εξισορροπητικό ρόλο στην περιοχή. Καθώς η Ρωσία ενισχύει τους δεσμούς της με το Ιράν, η στρατηγική θέση του Ισραήλ γίνεται πιο επισφαλής, ιδίως καθώς δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στη ρωσική επιρροή για να μετριάσει τις ιρανικές ενέργειες. Ως προς την εμπλοκή των ρωσικών ενδιαφερόντων, φυσικά, όλα τα μάτια είναι πρωτίστως στραμμένα στη Συρία.
