Αυτό το disiecta membra μάλλον άργησε πολύ. Μπορεί να φταίνε τα 1.520 χιλιόμετρα που μέτρησαν οι ρόδες του πάντα πρόθυμου και ευχάριστου αυτοκινήτου μου μέσα στο τετραήμερο της 28ης, μπορεί να φταίει ότι εξάντλησα μάλλον τη θεματολογία της στήλης με τις περίπου 30+ χιλιάδες λέξεις που έγραψα. Εξάλλου, δεν ήταν να είναι και δεν έγινε μια στήλη που τροφοδοτείται από την επικαιρότητα αλλά μάλλον μια προσπάθεια να βρω απροσδόκητες συνδέσεις σε διάσπαρτα μέλη. Τέλος πάντων, άργησε, και προσπαθώ να καταλάβω γιατί.
Αναρωτιέμαι και εγώ ποια είναι η ταυτότητα αυτών των κειμένων, και μάλλον αυτό που δεν γλιτώνει κανείς γράφοντας, είναι το να εκτίθεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Οι πιο ταλαντούχοι εκτίθενται με τον τρόπο που εκείνοι θέλουν να εκθέσουν τον εαυτό τους. Κάποιοι λιγότερο ταλαντούχοι, όπως ο Καραγάτσης ας πούμε, εκτίθενται πάλι το ίδιο μόνο που συνεχώς βλέπεις στους χαρακτήρες που γράφουν το φλεξάρισμα ενός εξιδανικευμένου, μάτσο εαυτού. Οπότε, αφού σωτηρία από την έκθεση δεν υπάρχει, ο πιο καλός και με συνέπεια μεταμοντέρνος τρόπος να μιλήσω για τα κείμενά μου είναι με ένα κείμενο που μιλάει για εμένα.
Αδιαφορώ παγερά για την πολιτική. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι δηλαδή. Δεν έχω καμιά σοβαρή καύλα για την εξουσία per se, πέρα από τον βαθμό που είναι -και συμβαίνει συχνά να είναι- όρος αυτοδιάθεσης και επιβίωσης. Αντίθετα, με ενδιαφέρουν πολύ οι ελευθερίες μου. Δεν είναι της ώρας ή του κειμένου να αναλύσω γιατί, μπορεί επειδή ο τρόπος που έχω μάθει με περισσότερη ή λιγότερη επιτυχία να πορεύομαι είναι με κάποιον αυτοσχεδιασμό και πρωτοτυπία, μπορεί και για μια ποικιλία λόγων. Με ενδιαφέρουν οι όροι διαβίωσης και αν και γενικά δεν θέλω πολλά, θα ήθελα να έχω μια Ferrari 308 ή ένα Dino 308gt4 αλλά όπως όλοι μπορώ να κάνω και χωρίς αυτά και να μην μου λείψει καθόλου, εξάλλου υπάρχει λίγη Ferrari σε κάθε συμμετοχικό, ελαφρύ χάτσμπακ, όπως υπάρχει και ο Γκοντάρ σε κάθε μαζική ταινία έκτοτε. Η τέχνη με τον ένα ή τον άλλον τρόπο δεν εξαντλείται στο έργο τέχνης αλλά μπαίνει στη ζωή μας και σε κάθε αντικείμενο που χρησιμοποιούμε. Όπως ο Έκο μιλάει για τα βιβλία που γνωρίζουμε χωρίς να τα διαβάσουμε, όπως δεν χρειάζεται να διαβάσεις Νίτσε για να αναγνωρίζεις τον υπαρκτό Νιτσεϊσμό των από-τα-λιντλ-κυνικών της αγοράς.
Λίγο περισσότερο από μια Ferrari αισθάνομαι την απουσία ενός καλού εξοχικού, και αυτό είναι μέσα στους όρους διαβίωσης που επέτρεπε η σοσιαλδημοκρατία, που με τη σειρά της μπόρεσε να υπάρξει όσο υπήρχε ένα αντίπαλο δέος, ένα αυτοσχέδιο εργατικό κράτος με μυτερούς πυρηνικούς πυραύλους. Οπότε, ναι, αδιαφορώ για την πολιτική. Με ενδιαφέρει μόνο στον βαθμό που μπορεί να διευρύνει τις ελευθερίες μου και να βελτιώσει τους υλικούς όρους της ζωής μου.
Είναι ο λόγος που ποτέ δεν σπαταλώ χρόνο και ενέργεια σε μια κερδισμένη υπόθεση: στο δημοψήφισμα του 2015 δεν πήγα να ψηφίσω. Από τη στιγμή που εκτιμούσα ότι το «όχι» θα είναι με σιγουριά η πλειοψηφία προτίμησα να παρατείνω τις διακοπές μου στην Ικαρία και το μπάνιο στις βάθρες του Να. Ή το 2003, στη μεγάλη διαδήλωση της Θεσσαλονίκης προτίμησα να πάω μια εκδρομή για μπάνιο με τη φίλη μου. Για τον ίδιο λόγο δεν δίνω ενέργεια ούτε με γοητεύει η στράτευση σε μια χαμένη υπόθεση. Μια μάχη που χάνεται δεν είναι κάτι που με ενδιαφέρει, ούτε με ενδιαφέρει να δοξάσω τους ηττημένους κάποιας ιστορίας: δεν υπάρχει δικαίωση στην ήττα, υπάρχει μόνο ευθύνη που πρέπει να έχουμε το θάρρος να αποδώσουμε και ανθρώπινος πόνος.
Από πολιτική με ενδιαφέρον λοιπόν, μένει μόνο αυτό· οι στιγμές που η δράση ενός ανθρώπου ή η φωνή ενός ανθρώπου κάνει τη διαφορά και γέρνει τη ζυγαριά, και τέτοιες στιγμές υπάρχουν. Αυτή είναι η μόνη πολιτική που με ενδιαφέρει. Το να ειπωθούν τα λόγια που καθιστούν πιο νόμιμα τα λόγια που με ενδιαφέρει να πω, αυτό είναι κάτι που μπορεί να καταφέρει ένα συλλογικό κείμενο ή μια δημόσια τοποθέτηση. Με ενδιαφέρει να μπορώ να μιλήσω, όταν η άποψή μου τυχαίνει να μην συμπίπτει με την κυρίαρχη ιδεολογία. Με ενδιαφέρει γιατί αλλιώς δεν θα μπορώ να κάνω την τέχνη μου, επειδή η τέχνη που διάλεξα να εξασκώ είναι κυρίως μια ιδεολογική και όχι μια κερδοσκοπική μπίζνα -ό,τι και αν λένε οι νεοφιφλελέ για το αόρατο χερι της αγοράς, το άορατο χέρι της ιδεολογίας είναι πιο βαριά οπλισμένο. Οπότε σαφώς μπαίνω ή και παίρνω την πρωτοβουλία για μια συλλογική δράση, όταν αυτή μπορεί να κάνει τη διαφορά. Υπάρχει πάντα η λύση το να κάνεις την τέχνη σου και αυτή να κολλάει σε κάποιο σλοτ της ατζέντας που πληρώνει, αλλά μάλλον παραείμαι εγωιστής για να κάνω δουλειά κάποιου άλλου που δεν είναι και δική μου.
Η δημιουργικότητα εξάλλου χρειάζεται εγωισμό, από πίσω έχει την όχι και τόσο παράδοξη ιδέα ότι αυτό που γενιέται στο κεφάλι μας είναι κάπως σημαντικό και για τους άλλους ανθρώπους. Κάθε καλλιτέχνης έχει πατρίδα τον ατομισμό και το Λος Άντζελες, με έναν τρόπο είναι βαθιά δυτικός. Η επώνυμη τέχνη εξάλλου είναι ένα φαινόμενο που η γενεαλογία της είναι αυτή της Δύσης: Αθήνα-Ρώμη -Αναγέννηση-Λος Άντζελες.
Κάπου εδώ υπάρχουν οι αντιφάσεις που φτιάχνουν αυτά τα κείμενα, είναι πολιτικά από κάποιον που βαριέται την πολιτική, ατομιστικά από κάποιον που πιστεύει ότι ο ατομισμός έχει φάει τα ψωμιά του, σε μια μειοψηφική άποψη από κάποιον που πιστεύει ότι η τώρα μειοψηφία -σχεδόν- ήδη έχει κερδίσει, στα μέτωπα που κρίνεται ο ανθρώπινος πολιτισμός.
