Είναι γνωστή σε όλους η τακτική των ΗΠΑ να επεμβαίνουν (πολλές φορές εντελώς ωμά) στα εσωτερικά διαφόρων χωρών του κόσμου, υπό το πρίσμα της “υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων” τους. Συνήθως οι επεμβάσεις αυτές καλύπτονται από έναν “μεσσιανικό” μανδύα περί δήθεν υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας, της ελευθερίας και των λεγόμενων “αξιών του δυτικού πολιτισμού”. Το πόσο ειλικρινείς είναι αυτές οι διακηρύξεις, αλλά και το πού μπορεί να οδηγήσει τη “συλλογική Δύση” (και τις ΗΠΑ ειδικότερα) η αλαζονεία και αδηφαγία που τις χαρακτηρίζουν στις διεθνείς τους σχέσεις, φάνηκε περίτρανα κατά τα πρόσφατα γεγονότα στο Αφγανιστάν.
Ωστόσο εμάς θα μας απασχολήσει ένας άλλος τρόπος επέμβασης που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ στη διεθνή γεωπολιτική τους παρουσία, λιγότερο γνωστό και ορατό, αλλά εξίσου επικίνδυνο: η ανάμιξή τους σε περιφερειακές διαμάχες θρησκευτικού ή εθνοτικού χαρακτήρα και η δημιουργία, κατά τόπους, ενός “ελεγχόμενου χάους”, το οποίο μεσομακροπρόθεσμα εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα, τα οποία ουσιαστικά είναι τα συμφέροντα του Στρατιωτικού Βιομηχανικού Συμπλέγματος και του πολιτικού τους κατεστημένου. Η ανάμιξη αυτή έρχεται συνήθως ως συνεπακόλουθο και ενισχυτικά προς τη γενικότερη ανάμιξη των ΗΠΑ στα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα που αφορούν ξεχωριστά καθεμιά από αυτές τις χώρες.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια και με ορόσημο το στρατιωτικό-πολιτικό πραξικόπημα της 22ης Φεβρουαρίου 2014 στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ επιδεικνύουν ιδιαίτερο “ενδιαφέρον” για την θρησκευτική κατάσταση των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, με ιδιαίτερη έμφαση στις χώρες με ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, είτε στα Βαλκάνια, είτε στον λεγόμενο “μετασοβιετικό” γεωπολιτικό χώρο (Ρωσία, Ουκρανία, Λευκορωσία κοκ).
Στην προσπάθεια για δημιουργία εσωτερικού χάους και κλίματος διαμάχης ανάμεσα στους πολίτες αυτών των χωρών, ένας θλιβερός, πλην ουσιαστικός ρόλος ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και προσωπικά στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Ο τελευταίος, με σειρά από ενέργειές του εδώ και μερικά χρόνια, αφενός προκαλεί εσωτερικές ταραχές και διαμάχες ανάμεσα στους πιστούς σε διάφορες χώρες, αφετέρου κάνει κυριολεκτικά ό,τι περνάει από το χέρι του, προκειμένου να επιβεβαιώσει τις βάσιμες υποψίες, ότι αποτελεί, ως πρόσωπο, “πιόνι” της Ουάσιγκτον και θεματοφύλακα των συμφερόντων της στην περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης.
Πρόσφατα (στις 10 Σεπτεμβρίου) ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Φόρουμ Σύγχρονης Δημοσιογραφίας “Όλη η Ρωσία – 2021”, που διοργανώθηκε στο Σότσι της νότιας Ρωσίας, κατήγγειλε ανοιχτά τις ΗΠΑ για προσπάθεια δημιουργίας νέας “Αυτοκέφαλης” Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Λευκορωσία. Οι προσπάθειες αυτές, κατά τον Ρώσο πολιτικό και διπλωμάτη, έχουν ξεκινήσει ήδη από την περίοδο της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ (κατά τη διάρκεια της οποίας υπήρχε και ειδικός εντεταλμένος σύμβουλος του Προέδρου των ΗΠΑ για θέματα “υπεράσπισης των θρησκευτικών ελευθεριών”) και συνεχίζονται και υπό την ηγεσία του Τζο Μπάιντεν.
Ο Λαβρόφ, σε πρωτοφανή γλώσσα, κατηγόρησε ανοιχτά τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ως “όργανο των ΗΠΑ” και ότι με τις δικές του “άοκνες” προσπάθειες δημιουργήθηκε στην Ουκρανία μια μη κανονική και σχισματική, δήθεν αυτοκέφαλη Εκκλησία, που διαφοροποιήθηκε από την κανονική και υπαγόμενη διοικητικά και πνευματικά στο Πατριαρχείο της Μόσχας. Με την έκδοση του λεγόμενου “Τόμου Αυτοκεφαλίας” προς το (σχισματικό) “Πατριαρχείο Κιέβου” τον Οκτώβριο του 2018, ο Βαρθολομαίος κατάργησε ετσιθελικά ολόκληρη Συνοδική Επιστολή του 1686, με την οποία ο τότε Οικουμενικός Πατριάρχης Διονύσιος ο Δ’ εκχωρούσε στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Μόσχας την διοικητική και πνευματική καθοδήγηση της Μητρόπολης του Κιέβου, λόγω της συνένωσης της λεγόμενης “Ουκρανίας της ανατολικής όχθης” (του ποταμού Δνείπερου) με το ρωσικό κράτος.
Η ενέργεια αυτή προκάλεσε τεράστιες διαμάχες στο εσωτερικό της Ουκρανίας, αφού παρά το γεγονός, ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ουκρανών ορθόδοξων πιστών εξακολουθεί να στηρίζει την κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΟΟΕ) , οι αρχές της χώρας (προϊόν του χουντικού πραξικοπήματος του 2014), με την αμέριστη στήριξη των κάθε λογής νεοναζιστικών οργανώσεων (που λειτουργούν ανενόχλητα με την, σιωπηλή ή όχι, αποδοχή του κράτους) έχουν μέχρι σήμερα προβεί σε εκατοντάδες πράξεις βίας, σωματικής ή πνευματικής, εναντίον των πιστών της κανονικής ΟΟΕ, ενώ παράλληλα έχουν καταλάβει μέσω ένοπλων επιδρομών εκατοντάδες ναούς και άλλα κτήρια που χρησιμοποιούσε η ΟΟΕ για τις ανάγκες του ποιμνίου της.
Κατά τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούνται οι νεοναζιστικές “παραφυάδες” μαζί με την σχισματική “αυτοκέφαλη” ουκρανική εκκλησία στην κεντρική και ανατολική Ουκρανία, χρησιμοποιούνται στη δυτική Ουκρανία σε αγαστή συνεργασία με την Ουνιτική (Καθολική) Εκκλησία, της οποίας οι πιστοί πλειοψηφούν στην περιοχή και η οποία καθοδηγείται (και όχι μόνο πνευματικά, για να το πούμε κομψά) από την Καθολική Εκκλησία της γειτονικής Πολωνίας και επιχειρεί εδώ και δεκαετίες (ακόμη επί ΕΣΣΔ) να διεμβολίσει το ορθόδοξο ποίμνιο, εξυπηρετώντας τα δικά της συμφέροντα.
Το σενάριο της Ουκρανίας επιχειρήθηκε (και επιχειρείται) να παιχτεί τώρα και στη Λευκορωσία, μόνο που εδώ υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά: η Μητρόπολη του Μινσκ, που καθοδηγείται πνευματικά από το Πατριαρχείο της Μόσχας, δημιουργήθηκε μόλις το 1989 ως Εξαρχία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και με δική της συνοδική απόφαση. Συνεπώς οποιαδήποτε απόπειρα δημιουργίας μιας δήθεν “αυτοκέφαλης” λευκορωσικής εκκλησίας, εκτός από το προφανές του πολιτικού και διπλωματικού τυχοδιωκτισμού που εμπεριέχει, δεν μπορεί να βρει απολύτως κανένα στήριγμα στο Εκκλησιαστικό Δίκαιο και είναι πολύ δύσκολο (έως ακατόρθωτο) να γίνει αποδεκτή από το σύνολο του ορθόδοξου χριστιανικού κόσμου.
Για να δώσουμε μια πληρέστερη εικόνα για την ανάμιξη των ΗΠΑ στα εκκλησιαστικά πράγματα της ευρύτερης γειτονιάς μας, θα πρέπει να αναφέρουμε και τις προσπάθειες που γίνονται για δημιουργία “αυτοκέφαλων” εκκλησιών τόσο στο Μαυροβούνιο, όσο και στη Βόρεια Μακεδονία. Ως γνωστόν, οι εκκλησίες αυτών των δύο κρατών υπάγονται πνευματικά και διοικητικά στο Πατριαρχείο Σερβίας (το έτερο “μαύρο πρόβατο” για τις ΗΠΑ, μαζί με το αντίστοιχο της Μόσχας) και οι ενέργειες των ΗΠΑ, συνεπικουρούμενες από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, στόχο έχουν την παράταση του χάους που επικρατεί εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες στα Βαλκάνια και έχει οδηγήσει κατά καιρούς σε πολέμους (εμφυλίους και μη), χιλιάδες ανθρώπινα θύματα και τεράστιες υλικές καταστροφές.
Το αξιοπερίεργο στην όλη υπόθεση είναι, ότι τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης σπανίως ασχολούνται με αυτά τα θέματα, αλλά και όταν ασχολούνται, συνήθως παρουσιάζουν μία και μόνο οπτική γωνία, αυτή που υπαγορεύεται από τα συμφέροντα των ΗΠΑ και των δυτικών “συμμάχων” της χώρας μας. Ειδικά για δηλώσεις-καταγγελίες ανάλογες με αυτές του Σεργκέι Λαβρόφ τηρείται μια ιδιότυπη “σιγή ιχθύος”, ενώ δεν έχει γίνει (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) κανένας σχολιασμός για τις αλλοπρόσαλλες και επικίνδυνες ενέργειες του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, οι οποίες πυροδοτούν τα θεμέλια και θέτουν σε κίνδυνο την ενότητα, αλλά και την ίδια την ύπαρξη της παγκόσμιας Ορθόδοξης χριστιανικής κοινότητας. Ούτε καν η διακοπή της επικοινωνίας ανάμεσα στα Πατριαρχεία Μόσχας και Κωνσταντινούπολης, αλλά και η μη υπόμνηση περί “οικουμενικότητας” του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης από πλευράς Μόσχας (συνεπώς η de facto αμφισβήτηση των πνευματικών πρωτείων του) έχει θορυβήσει κάποιους εντός της ελληνικής επικράτειας. Ούτε στα μέσα ενημέρωσης ούτε (πολύ περισσότερο) στους πολιτικούς κύκλους της χώρας και στις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, πρώην και νυν… Και αυτό φαντάζει και ύποπτο και επικίνδυνο, ειδικά στη σημερινή γεωπολιτική συγκυρία…
Όσο για την ανάμιξη των ΗΠΑ σε ζητήματα θρησκευτικού (και όχι μόνο) ενδιαφέροντος ανά τον κόσμο, ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί είναι η συλλογική αντίσταση των λαών ενάντια σε κάθε είδους εξωτερική παρέμβαση και η μετατροπή, στην πράξη, των σχεδίων του “παγκόσμιου χωροφύλακα” σε “κενό γράμμα”. Το πώς μπορεί κάτι τέτοιο να επιτευχθεί, είναι αντικείμενο άλλης συζήτησης…
