Ολοκληρώθηκαν το βράδυ της Κυριακής 19 Σεπτεμβρίου οι εθνικές εκλογές στη Ρωσία (βουλευτικές σε όλη τη χώρα και τοπικές σε μια σειρά από Περιφέρειες και τοπικές Αυτονομίες). Τα τελικά αποτελέσματα ανακοινώθηκαν το μεσημέρι της Δευτέρας από την επικεφαλής της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής, Έλλα Παμφίλοβα. Με καταμετρημένο, πλέον, το 100% των ψηφοδελτίων, είχαμε τα παρακάτω αποτελέσματα: Συμμετοχή: 51,68% (έναντι 47,88 το 2016).

Ποσοστά κομμάτων:

* Ενιαία Ρωσία – 49,85%

* ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας – 18,96%

* LDPR (Ζιρινόβσκι) – 7,50%

* Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια – 7,44%

* Νέοι Άνθρωποι – 5,33%

(Αυτά τα 5 κόμματα μπαίνουν στην Ανώτατη Δούμα με πλήρη κοινοβουλευτική ομάδα)

* Κόμμα Συνταξιούχων – 2,46%

* Yabloko – 1,33%

* Κομμουνιστές της Ρωσίας – 1,27%

* Πράσινοι – 0,91%

* Πατρίδα – 0,80%

* Ρωσικό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δικαιοσύνη (RPSS) – 0,77%

* Πράσινη Εναλλακτική – 0,64%

* Κόμμα Ανάπτυξης – 0,52% * Πλατφόρμα Πολιτών – 0,15%

Σε ό,τι αφορά στις 225 μονοεδρικές περιφέρειες, που εκλέγουν βουλευτές με πλειοψηφικό σύστημα ενός γύρου, η Ενιαία Ρωσία κερδίζει τις 198, το ΚΚΡΟ τις 9, η Δίκαιη Ρωσία+σύμμαχοι τις 8, το LDPR 2, ενώ η Πατρίδα, το Κόμμα Ανάπτυξης και η Πλατφόρμα Πολιτών κερδίζουν από μία έδρα (τα 3 τελευταία κόμματα θα έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, παρόλο που δεν έπιασαν το πλαφόν του 5%). Πέντε υποψήφιοι κερδίζουν έδρα ως ανεξάρτητοι.

Με τα αποτελέσματα αυτά η Ενιαία Ρωσία κερδίζει και πάλι τη λεγόμενη “συνταγματική” πλειοψηφία των 2/3 στην 8η Σύνοδο της Ανώτατης Δούμας, αλλά με μειωμένη κατά 23 έδρες κοινοβουλευτική δύναμη (311 από 334 που είχε στην προηγούμενη, 7η Σύνοδο). Τη μεγαλύτερη αύξηση σε ψήφους και ποσοστά παρουσίασε το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας, που θα έχει και σημαντικά ενισχυμένη κοινοβουλευτική ομάδα, ενώ το νέο ποιοτικό στοιχείο για το ρωσικό κοινοβούλιο θα είναι η παρουσία, για πρώτη φορά στα τριάντα χρόνια ύπαρξης της μετασοβιετικής Ρωσίας, ενός πέμπτου κοινοβουλευτικού κόμματος, των Νέων Ανθρώπων, οι οποίοι παρά το μικρό χρονικό διάστημα της ύπαρξής τους κατάφεραν να κερδίσουν ένα συγκεκριμένο εκλογικό ακροατήριο, “βάζοντας τα γυαλιά” σε παραδοσιακές δυνάμεις του λεγόμενου “κεντρώου” χώρου.

Στους κερδισμένους της εκλογικής αναμέτρησης συγκαταλέγεται σίγουρα και η Δίκαιη Ρωσία-Πατριώτες-Για την Αλήθεια και στους χαμένους το (εθνικιστικό, παρά την ονομασία του “Φιλελεύθερο Δημοκρατικό”) LDPR του Βλαντίμιρ Ζιρινόφσκι.

Κάποια πρώτα συμπεράσματα

Η Ενιαία Ρωσία κατάφερε να αυξήσει τις τελευταίες ώρες τις δυνάμεις της και να μειώσει σημαντικά τη φθορά της σε σχέση με τις εκλογές του 2016, χάρη στην εισαγωγή στα αποτελέσματα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, την οποία χρησιμοποίησαν κατά κόρον τα μέλη και οι φίλοι της, ενώ έτσι ψήφισαν και ο πρόεδρος Πούτιν, ο πρωθυπουργός Μισούστιν και άλλα σημαίνοντα στελέχη του κόμματος, δίνοντας το “καλό παράδειγμα”. Αντίθετα, δεν ευνοήθηκε από αυτόν τον παράγοντα το ΚΚΡΟ, που είχε ταχθεί κατά της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, αλλά και κατά του “εκλογικού τριήμερου”. Αυτό που δημιούργησε πραγματικά τρομερή εντύπωση, είναι το ποσοστό των ψηφισάντων ανάμεσα σε αυτούς που είχαν δηλώσει ότι θα κάνουν χρήση του ηλεκτρονικού τύπου ψηφοφορίας.

Στη Μόσχα και την Περιφέρειά της το ποσοστό έφτασε το 96,5% (!!!), ενώ στις άλλες έξι Περιφέρειες που δοκιμάστηκε σε αυτές τις εκλογές η ηλεκτρονική ψηφοφορία, το ποσοστό έφτασε συνολικά το 93,2%. Αυτό είναι ένα δείγμα, ότι όσοι επιλέγουν τον συγκεκριμένο τρόπο ψηφοφορίας είναι σαφώς πιο συνειδητοποιημένοι από το μέσο όρο του εκλογικού σώματος ως προς την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος.

Από την άλλη πλευρά το ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας κεφαλαιοποίησε ένα σημαντικό μέρος της λαϊκής δυσαρέσκειας για σειρά μέτρων της προηγούμενης κυβέρνησης (και ειδικότερα για την “μεταρρύθμιση” του συνταξιοδοτικού συστήματος), παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από οποιοδήποτε άλλο κόμμα. Κατά την επόμενη πενταετία θα εντείνει τόσο την αντιπολιτευτική του τακτική, όσο και τη “δημιουργική”, με την κατάθεση νομοσχεδίων που θα ανταποκρίνονται στις προγραμματικές θέσεις του κόμματος σε σειρά ζητημάτων.

Η μετατροπή του σε ξεκάθαρο δεύτερο πόλο του σύγχρονου πολιτικού συστήματος της χώρας, από τη μία φορτώνει τους Ρώσους κομμουνιστές με περισσότερες ευθύνες από το προηγούμενο χρονικό διάστημα, αλλά και ξυπνά τα αντικομμουνιστικά αντανακλαστικά σε μια σειρά από πολιτικούς παράγοντες, τα οποία βρίσκονταν σε “χειμερία νάρκη” όσα χρόνια η δύναμη του ΚΚΡΟ κυμαινόταν σε “ακίνδυνα” για το σύστημα επίπεδα. Σίγουρα θα δούμε πολύ περισσότερες μάχες μέσα στη ρωσική Ανώτατη Δούμα, αλλά και χτυπήματα “κάτω από τη ζώνη”, που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κατάλληλα από τα στελέχη του ΚΚΡΟ.

Το LDPR υπέστη τελικά σημαντικά μεγαλύτερη φθορά, αφού όπως είχαμε επισημάνει και νωρίτερα ουσιαστικά πρόκειται για έναν “μονοπρόσωπο” πολιτικό σχηματισμό. Από τη στιγμή που ο ίδιος ο Ζιρινόφσκι έχει πάψει να πείθει το συγκεκριμένο εκλογικό ακροατήριο (εθνικιστές – φιλομοναρχικοί κ.ο.κ.), ένα σημαντικό μέρος του στράφηκε προς άλλες πολιτικές δυνάμεις με σαφώς ηπιότερες (πλην “πατριωτικές”) θέσεις. Πολλοί πολιτικοί παρατηρητές στη Ρωσία υποστηρίζουν ότι η ενδεχόμενη αποχώρηση του Ζιρινόφσκι από την κεντρική πολιτική σκηνή μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στη διάλυση του συγκεκριμένου (και ιστορικού, για τα δεδομένα της Ρωσίας) κόμματος, αφού πολλά στελέχη του, σαφώς πιο μετριοπαθή και λιγότερο επιθετικά στην επικοινωνία σε σχέση με τον ίδιο τον Ζιρινόφσκι, συνεργάζονται άψογα σε διάφορα επίπεδα με την Ενιαία Ρωσία και θα μπορούσαν κάλλιστα να πολιτευτούν από τις γραμμές του κυβερνητικού κόμματος.

Στους κερδισμένους της αναμέτρησης και η σοσιαλδημοκρατική Δίκαιη Ρωσία με τους συμμάχους της (Πατριώτες Ρωσίας, Για την Αλήθεια), αφού αύξησε περίπου κατά 1,5% την εκλογική της δύναμη και συνέτεινε επίσης στη συνολική άνοδο των δυνάμεων που αυτοπροσδιορίζονται ως “αριστερές”. Ίσως περίμενε λίγο καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά και μόνο το γεγονός ότι έφτασε μιαν ανάσα από την 3η θέση και το να ξεπεράσει το LDPR θεωρείται επιτυχία.

Ο έτερος μεγάλος κερδισμένος της αναμέτρησης ήταν αναμφίβολα το νεότευκτο κεντρώο κόμμα Νέοι Άνθρωποι, που έγινε το πέμπτο κόμμα που αποκτά κανονική κοινοβουλευτική ομάδα (κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί ποτέ στα 30 χρόνια ύπαρξης της μετασοβιετικής Ρωσίας). Μένει να αποδειχθεί το κατά πόσο είναι ένα κόμμα με συνέχεια και συνέπεια στους στόχους του και στο κοινό που επιδιώκει να κερδίσει και όχι ένα συγκυριακό σχήμα που κεφαλαιοποίησε μέρος της λαϊκής δυσαρέσκειας. Αρκετοί πολιτικοί παρατηρητές, ειδικά προερχόμενοι από το κυβερνητικό στρατόπεδο, προεξοφλούν τη σύντομη διάλυση όχι μόνο των Νέων Ανθρώπων, αλλά και αρκετών άλλων κομμάτων, ειδικά από αυτά που δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το πλαφόν του 5%. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να δικαιωθούν, σε άλλες όμως όχι. Μένει να αποδειχθεί ποιες από αυτές τις πολιτικές δυνάμεις, ανεξαρτήτως εκλογικού ποσοστού, έχουν κάποιου είδους “γείωση” με τους πολίτες και ποιες είναι προϊόντα “εργαστηρίου” και κόμματα “μιας χρήσης”…

Οι εγχώριες και διεθνείς αντιδράσεις

Σε ό,τι αφορά στο κλίμα, μέσα στο οποίο διεξάχθηκαν οι εκλογές, αλλά και τη διασφάλιση του αδιάβλητου, η γενική εντύπωση είναι ότι τα πράγματα εξελίχθηκαν απολύτως ήρεμα και χωρίς “παρατράγουδα” ανάλογα με αυτά που είδαμε π.χ. στις περυσινές προεδρικές εκλογές στη γειτονική (και προσεχώς Ομόσπονδη με τη Ρωσία) Λευκορωσία.

Η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, αλλά και οι αρχές ασφαλείας της χώρας αντιμετώπισαν έναν μεγάλο αριθμό κυβερνοεπιθέσεων απ’ όλες τις άκρες της Γης, αλλά και χιλιάδες ψευδείς αναφορές περί δήθεν παραβιάσεων κατά την εκλογική διαδικασία, ειδικά από τα στρατευμένα μέλη της οργάνωσης “Golos” (“Φωνή” αλλά και “Ψήφος”) του διαβόητου Αλεξέι Ναβάλνι, η οποία έχει αναγνωριστεί στη Ρωσία ως “ξένος πράκτορας” και η δραστηριότητά της έχει απαγορευθεί με δικαστική απόφαση. Ωστόσο, το σύνολο των επιθέσεων αυτών αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά και δεν είχε καμία αρνητική επίδραση στην εκλογική διαδικασία.

Παραπονούμενοι “εντός των τειχών” βγήκαν οι δύο έτεροι κερδισμένοι της εκλογικής αναμέτρησης, το ΚΚΡΟ και η Δίκαιη Ρωσία+Σύμμαχοι. Τα δύο κόμματα ανέφεραν σειρά παραβιάσεων που είχαν τη δυνατότητα να καταγράψουν μέσω του συστήματος βιντεοπαρατήρησης, με το οποίο ήταν εφοδιασμένο το 95% των εκλογικών τμημάτων. Βέβαια, ακόμη και σε περίπτωση δικαίωσης των δύο κομμάτων, το τελικό αποτέλεσμα δεν θα άλλαζε δραματικά, θα προσέθετε, ωστόσο, κάποιους πόντους σε αυτά, κάτι που είναι δύσκολο να υποτιμηθεί.

Τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης εστίασαν την κριτική τους κυρίως στο θέμα της ηλεκτρονικής ψήφου, αφού θεώρησαν ότι είναι πολύ εύκολο για όποιον το θελήσει να διαμορφώσει το αποτέλεσμά της κατά το δοκούν. Από την άλλη, όμως, η αρνητική τοποθέτησή τους στο συγκεκριμένο ζήτημα, άλλαξε σε βάρος τους τον συσχετισμό δυνάμεων προς το τέλος της καταμέτρησης, αφού είναι φανερό ότι την ηλεκτρονική ψηφοφορία προτίμησαν κατά κύριο λόγο οι φίλοι της Ενιαίας Ρωσίας, αλλά και κάποιων μικρότερων κομμάτων, που είδαν προς το τέλος της καταμέτρησης τα ποσοστά τους να ανεβαίνουν, λιγότερο ή περισσότερο. Αυτό είναι ένα σημείο που θα έπρεπε, ίσως, να αναθεωρήσουν τη στάση τους…

Ας μεταφερθούμε όμως τώρα στο χώρο εκτός Ρωσίας και να δούμε τις διεθνείς αντιδράσεις. Ο γράφων είχε δημοσιεύσει πρόσφατα στα social media, ότι η “συλλογική Δύση” είχε ήδη προαποφασίσει να μην αναγνωρίσει ως νόμιμες τις εκλογές στη Ρωσία, με τη δικαιολογία της συμμετοχής σε αυτές των κατοίκων της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας (την οποία, παρά το συντριπτικό αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος του 2014 υπέρ της συνένωσης με τη Ρωσία, η Δύση την κατατάσσει στην Ουκρανία), αλλά και των πολιτών των δύο αυτοανακηρυγμένων Λαϊκών Δημοκρατιών, του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ που διέθεταν ρωσικό διαβατήριο.

Στην (άμεσα ενδιαφερόμενη) Ουκρανία ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Ζελένσκι συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση της Ανώτατης Ράντας (Βουλής) με θέμα τις εκλογές στην Κριμαία, η Τουρκία δεν αναγνώρισε το αποτέλεσμα των εκλογών στην Κριμαία, το Ευρωκοινοβούλιο εξέδωσε ένα κατάπτυστο ψήφισμα με πρωτοβουλία ενός Λιθουανού ευρωβουλευτή, του Άντριους Κουμπίλιους (είναι γνωστή, άλλωστε, η… “αγάπη” που τρέφουν οι Λιθουανοί και οι λοιποί κάτοικοι της Βαλτικής προς τους Ρώσους), το οποίο πέρασε με ψήφους 494 υπέρ, 103 κατά και 72 αποχές. Ο (Γερμανός) εκπρόσωπος Τύπου της Ε.Ε. Πέτερ Στάνο δήλωνε ανερυθρίαστα ότι οι ρωσικές εκλογές σε όλα τα επίπεδα διεξάχθηκαν μέσα σε κλίμα φόβου. Οι ΗΠΑ, τέλος, ανακοίνωσαν και εκείνες ότι δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα των ρωσικών εκλογών και πως, πιθανότατα, θα ακολουθήσει νέα δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας…

Η εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, γνωστή για το βιτριολικό χιούμορ της, αλλά και για το ότι δεν αφήνει τίποτε να “πέσει κάτω”, απαντώντας εμμέσως στον Πέτερ Στάνο, ανέφερε ότι στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία (26/09), όπου θα συμμετάσχουν 47 πολιτικά κόμματα, 6 χιλιάδες υποψήφιοι και πάνω από 60 εκατομμύρια ψηφοφόροι, θα παρίστανται από το εξωτερικό μόλις… 4 παρατηρητές, όταν στις ρωσικές εκλογές που μόλις ολοκληρώθηκαν ο αριθμός τους ήταν 245 από 59 διαφορετικές χώρες, ενώ συμμετείχαν επίσης ως παρατηρητές 10 διεθνείς οργανισμοί και 57 ξένοι διπλωμάτες.

Να αναφέρουμε εδώ, ότι η άποψη που διαμόρφωσαν οι ξένοι παρατηρητές, οι οποίοι αψηφώντας τις απειλές από τις χώρες τους τόλμησαν να πάνε στη Ρωσία, ήταν άκρως θετική για το συνολικό κλίμα και το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας, κάτι που μπορεί, ασφαλώς, να κεφαλαιοποιηθεί καταλλήλως από τη ρωσική εξωτερική πολιτική και διπλωματία.

Το βέβαιο είναι, ότι η Ρωσία ως κράτος και ο λαός της έδειξαν περίτρανα στον γεωπολιτικό τους περίγυρο ότι δεν φοβούνται κανέναν και ότι δεν χρειάζονται τη “νομιμοποίηση” κανενός, σε ό,τι αφορά σε διαδικασίες στο εσωτερικό της χώρας. Αντιθέτως, για κάποιους η Μόσχα ετοιμάζει δυσάρεστες εκπλήξεις (υπό τη μορφή πολιτικών και οικονομικών κυρώσεων), κάνοντας λόγο για “ωμή παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας”. Και, για όποιον γνωρίζει την ιδιοσυγκρασία του ρωσικού λαού, αλλά και της εκάστοτε ηγεσίας του (όποια και να είναι η γενική του άποψη γι’ αυτήν), όταν οι Ρώσοι αποφασίζουν να τιμωρήσουν κάποιον, κατά τη ρωσική έκφραση, “δεν θα του φανεί καθόλου λίγο”. Οψόμεθα, λοιπόν.