Όταν ήταν τεσσάρων ετών και ρωτήθηκε τι ήθελε να γίνει, ο Μπόρις Τζόνσον απάντησε: “παγκόσμιος βασιλιάς”. Αν και είναι μόνο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Μπόρις είναι “βασιλιάς” του κεντροδεξιού Συντηρητικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Μπόρις, ή αλλιώς το “αφεντικό” όπως τον αποκαλεί η κυβερνητική του ομάδα, έδωσε την ομιλία του στη συνδιάσκεψη των Συντηρητικών κομμάτων (3 έως 6 Οκτωβρίου) από το δικό του ειδικά διαμορφωμένο αμφιθέατρο που δημιουργήθηκε στο συνεδριακό κέντρο του Μάντσεστερ. Αυτή ήταν η πρώτη προσωπική διάσκεψη του Συντηρητικού κόμματος μετά τη νίκη του στις εκλογές του 2019. Ο Μπόρις δεν απογοήτευσε. Κανείς δεν κορόιδεψε τον Μπόρις όπως συνέβη με τον ηγέτη του Εργατικού Κόμματος Κέιρ Στάρμερ μια εβδομάδα νωρίτερα. Η ομιλία του Μπόρις ήταν γεμάτη αστεία και κανείς δεν φάνηκε να ενδιαφέρεται ούτε καν να παρατηρεί ότι ο Πρωθυπουργός δεν είπε τίποτα σημαντικό.
Έλεγχος πραγματικότητας
Έξω από το αμφιθέατρο, η ομιλία του Τζόνσον επικρίθηκε ως εκτός πραγματικότητας και των δυσκολιών που αντιμετωπίζει σήμερα το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι τιμές αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη καθώς οι αλυσίδες εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν την ενέργεια, αγωνίζονται να ανακάμψουν από την πανδημία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο επιδεινώνεται λόγω της επιπλέον γραφειοκρατίας και της έλλειψης θέσεων εργασίας που προκλήθηκαν από το Brexit (έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση). Οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού στη γεωργία, την επεξεργασία κρέατος και τις μεταφορές είχαν ως αποτέλεσμα τα φρούτα που δεν έχουν να αφήνονται να σαπίσουν, να σφαγιάζονται οι μη-κερδοφόροι χοίροι, και το αδειάζουν τα ράφια των σούπερ-μάρκετ.
Στην ομιλία του, ο Τζόνσον είπε ότι η έλλειψη εργατικού δυναμικού που προκαλείται από το Brexit θα οδηγήσει σε υψηλότερους μισθούς και θα επιτρέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο να αναπτύξει τον τύπο της οικονομίας με υψηλές αμοιβές, υψηλής εξειδίκευσης και υψηλής παραγωγικότητας που δεν θα μπορούσε να κάνει ως μέλος της ΕΕ. Οι επιχειρηματικοί ηγέτες δεν είναι πεπεισμένοι και το Ινστιτούτο Άνταμ Σμιθ, μια κεντροδεξιά δεξαμενή σκέψης, χαρακτήρισε την ομιλία του Τζόνσον “οικονομικά αναλφάβητη”.
Οι μισθοί αυξάνονται για μερικούς, αλλά πολλοί στο Ηνωμένο Βασίλειο δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Ο Τζόνσον, στην ομιλία του, επαίνεσε τους γιατρούς και τους νοσηλευτές της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου που έσωσαν τη ζωή του όταν νόσησε με Covid. Οι νοσηλευτές, ωστόσο, δεν είναι τόσο ευχαριστημένοι. Λένε ότι η κυβερνητική πρόταση για αύξηση μισθού κατά 3% (η αρχική προσφορά ήταν 1%) είναι “απαράδεκτη” και, για πρώτη φορά, εξετάζουν εθνική απεργία.
Την ημέρα της ομιλίας Τζόνσον, η κυβέρνησή του τερμάτισε την αύξηση των 20 λίρων την εβδομάδα του “universal credit », την οικονομική στήριξη που δόθηκε στις φτωχότερες οικογένειες της Βρετανίας, η οποία εισήχθη για να τις βοηθήσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Υόρκης δηλώνει ότι η απώλεια χρημάτων θα σημαίνει ότι 3,4 εκατομμύρια νοικοκυριά δεν θα μπορούν να πληρώσουν υψηλότερους λογαριασμούς ενέργειας φέτος το χειμώνα, αν δεν ξοδέψουν λιγότερα για τρόφιμα. Ο Τζόνσον λέει ότι η αύξηση της καθολικής πίστωσης ήταν μόνο προσωρινή και ότι η εργασία είναι η καλύτερη διέξοδος από τη φτώχεια. Περισσότεροι από 5,8 εκατομμύρια άνθρωποι στη Βρετανία διεκδικούν universal credit, σχεδόν το 40% από αυτούς εργάζονται ήδη.
“Ανησυχεί το κεφάλι που φοράει το στέμμα” – Βασιλιάς Ερρίκος Δ, δεύτερο μέρος, από τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ
Ένα από τα πολλά προβλήματα του βασιλιά Ερρίκου Δ΄ ήταν οι συνεχείς συνωμοσίες για την ανατροπή του, αφού πήρε το θρόνο με η βία από τον βασιλιά Ριχάρδο Β΄. Αν και είναι ο βασιλιάς του κόμματός του, ο Τζόνσον δεν είναι καθολικά δημοφιλής. Πολλοί στο κόμμα θέλουν ένα μικρό κράτος και χαμηλούς φόρους, και ανησυχούν για το πού τους οδηγεί ο λαϊκισμός του Τζόνσον. Οι πρόσφατες αυξήσεις φόρων για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής περίθαλψης, που θα πλήξουν νεότερους και χαμηλότερους μισθούς, έχουν προκαλέσει ανησυχίες ότι οι Συντηρητικοί γίνονται το κόμμα “φόρος και δαπάνες”, κάτι για το οποίο είχαν κατηγορήσει το Εργατικό κόμμα.
Υπάρχει επίσης ανησυχία για τα σχέδια του Τζόνσον για την αντιμετώπιση της ανισότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στην ομιλία του, ο Τζόνσον μίλησε για “ισότητα” δημιουργώντας πιο ποιοτικές ευκαιρίες εργασίας εκτός Λονδίνου και επενδύοντας σε συγκοινωνιακές συνδέσεις και υποδομές στη βόρεια Αγγλία, τη Σκωτία και την Ουαλία. Ο Τζόνσον δεν έδωσε συγκεκριμένα σχέδια για το πώς θα επιτευχθεί η “ισότητα”, πόσο θα μπορούσε να κοστίσει ή πώς μια κυβέρνηση που δεσμεύτηκε να μειώσει το χρέος και δεν έχει περιθώρια για αυξήσεις φόρων θα πληρώσει γι’ αυτήν.
Ωστόσο, οι Συντηρητικοί είναι πολύ ρεαλιστές. Οι φιλοευρωπαίοι παρέμειναν με το κόμμα τους παρά το Brexit γιατί αυτό που έχει σημασία είναι τη εξουσία. Ο “βασιλιάς” Μπόρις δεν αντιμετωπίζει άμεσες απειλές για την ηγεσία του κόμματός του. Το μέγεθος της εκλογικής του νίκης το 2019 καθιστά πολύ δύσκολο για τους Συντηρητικούς να χάσουν τις επόμενες εκλογές και, σε κάθε περίπτωση, η αντιπολίτευση του Εργατικού κόμματος δεν έχει πείσει ακόμη τους Βρετανούς ότι είναι έτοιμη να κυβερνήσει. Ο Τζόνσον έχει επίσης τον κύριο δεξιό βρετανικό Τύπο στο πλευρό του.
Ωστόσο, όπως κάθε ηγέτης, ο Τζόνσον είναι ευάλωτος σε γεγονότα. Επιβίωσε πολιτικά από την πανδημία Covid λόγω της ταχείας κυκλοφορίας ενός βρετανικού εμβολίου. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν περισσότερα από 150.000 κρούσματα κορονοϊού και 500 θάνατοι την εβδομάδα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Απολογισμός πού υψηλότερος από ό, τι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι πιέσεις και οι ελλείψεις στην καθημερινή ζωή, που επιδεινώθηκαν από το Brexit, είναι πραγματικές καθημερινές εμπειρίες για πολλούς ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Θα υπάρξουν περισσότερα προβλήματα εάν το Ηνωμένο Βασίλειο εμπλακεί σε έναν εμπορικό πόλεμο με την ΕΕ για την έντονη διαμάχη σχετικά με τους ελέγχους επί των εμπορευμάτων που κινούνται μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία συμφωνήθηκε όταν η Μεγάλη Βρετανία αποχώρησε από την ΕΕ. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μέλλον της Σκωτίας στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει αβέβαιο.
Ο Ερρίκος Δ΄ επέζησε, αλλά οι βασιλιάδες που είπαν στους ανθρώπους τους να φάνε παντεσπάνι ενώ δεν είχαν, μερικές φορές έχασαν το κεφάλι τους.
