Ξεκίνησε σήμερα Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2023 η εκδίκαση της έφεσης του Σομαλού πολιτικού πρόσφυγα, Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, ο οποίος βοήθησε 33 ανθρώπους στη θάλασσα και καταδικάστηκε σε 142 χρόνια φυλακή ως διακινητής.
Η καταδίκη του Μοχάμαντ βασίστηκε στον νόμο 4251/2014, που υπαγορεύει ότι όποιος εντοπίζεται στο πηδάλιο σκάφους, που μεταφέρει πρόσφυγες και μετανάστες, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται ως διακινητής, σε χρόνο φυλάκισης ίσο με 3 έτη ανά επιβάτη και επιπλέον 15 έτη ανά άτομο που ενδεχομένως χάσει τη ζωή του κατά το ταξίδι.
Σύμφωνα με τα όσα ερεύνησε σχετική ομάδα του ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλογλου, μόνο το 2019, στη βάση του παραπάνω νόμου, οδηγήθηκαν στις ελληνικές φυλακές με μέση ποινή τα 44 χρόνια 1905 άτομα, έπειτα από δίκες που διήρκησαν κατά μέσο όρο 28 λεπτά, ενώ συχνά έγιναν χωρίς την παρουσία μεταφραστή.
Ο αριθμός των καταδικασμένων αυξήθηκε μέχρι τις αρχές του 2022 σε 2.282. Η ομάδα των καταδικασμένων ως «διακινητών» στις ελληνικές φυλακές είναι η πληθυσμιακά δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία κρατουμένων.
Ωστόσο, σύμφωνα με μαρτυρίες διασωστών αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι πως, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο πραγματικός διακινητής εγκαταλείπει το πλοιάριο, αφού πρώτα δώσει —συχνά υπό την απειλή όπλου— το πηδάλιο σε κάποιον πρόσφυγα. Όταν η Ακτοφυλακή εντοπίσει τη βάρκα, όποιος βρεθεί στο τιμόνι συλλαμβάνεται και καταδικάζεται ως διακινητής.
Η διεθνής πρωτοβουλία «142 χρόνια φυλακή: Δίκαιη Δίκη για τον Μοχάμαντ» υποστηρίζεται από περισσότερους από 2000 ευρωβουλευτές, οργανώσεις και μέλη της κοινωνίας των πολιτών. Στο πλαίσιο των δράσεων της πρωτοβουλίας, ευρωβουλευτές της Ευρωπαϊκής Αριστεράς συμμετείχαν σε εφέσεις ως μάρτυρες υπεράσπισης, διοργανώθηκε συναυλία συμπαράστασης στη Λέσβο και κάποιες υποθέσεις παρουσιάστηκαν σε σχετική εκδήλωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Παρεμφερείς υποθέσεις είναι και αυτές του Ακίφ Ραζούλι και του Αμίρ Ζαχίρι, ο οποίος μάλιστα ήρθε μαζί με την έγκυο γυναίκα του και το μικρό παιδί τους. Καταδικάστηκαν σε 50 χρόνια ο καθένας πρωτοβάθμια, και η έφεσή τους αναβλήθηκε ήδη δυο φορές τον περασμένο Μάρτιο και μια ακόμη τον Απρίλιο. Την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου δικαιώθηκαν: η απόφαση ήταν αθώωση του Ακίφ από κάθε κατηγορία, ενώ η κάθειρξη του Αμίρ μετατράπηκε σε φυλάκιση 8 ετών, αλλά αποφυλακίζεται, καθώς έχει εκτίσει το απαραίτητο μέρος της ποινής του.
