Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι γέμισαν την τεράστια πλατεία της Πόλης του Μεξικού την Κυριακή για να διαμαρτυρηθούν για τις αλλαγές του εκλογικού νόμου του προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ που λένε ότι απειλούν τη δημοκρατία και μπορεί να σηματοδοτήσουν την επιστροφή στο παρελθόν, μεταδίδει το Associated Press.
Η πλατεία θεωρείται συνήθως ότι φιλοξενεί σχεδόν 100.000 άτομα, αλλά πολλοί διαδηλωτές που δεν μπορούσαν να χωρέσουν στην πλατεία ξεχύθηκαν στους κοντινούς δρόμους.
Οι διαδηλωτές ήταν ντυμένοι κυρίως στα λευκά και ροζ —στο χρώμα του Εθνικού Εκλογικού Ινστιτούτου— και φώναζαν συνθήματα όπως «Μην αγγίζετε την ψήφο μου!». Όπως μια παρόμοια αλλά κάπως μεγαλύτερη πορεία στις 13 Νοεμβρίου, οι διαδηλωτές εμφανίστηκαν κάπως πιο εύποροι από εκείνους στη μέση διαδήλωση.
Οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο τράβηξαν την προσοχή της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Ο Μπράιαν Α. Νίκολς, υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για υποθέσεις δυτικού ημισφαιρίου, έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ότι «Σήμερα, στο Μεξικό, βλέπουμε μια μεγάλη συζήτηση για τις εκλογικές μεταρρυθμίσεις που δοκιμάζουν την ανεξαρτησία των εκλογικών και δικαστικών θεσμών».
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν ανεξάρτητους εκλογικούς θεσμούς με καλούς πόρους που ενισχύουν τις δημοκρατικές διαδικασίες και το κράτος δικαίου», έγραψε ο Νίκολς.
Οι προτάσεις του Λόπες Ομπραδόρ εγκρίθηκαν την περασμένη εβδομάδα. Μόλις θεσπιστούν, θα περικόψουν τους μισθούς, τη χρηματοδότηση των τοπικών εκλογικών γραφείων και την εκπαίδευση των πολιτών που λειτουργούν και επιβλέπουν τα εκλογικά τμήματα. Θα μειώσουν επίσης τις κυρώσεις για τους υποψηφίους που δεν αναφέρουν τις δαπάνες της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο πρόεδρος του Μεξικού αρνείται ότι οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν απειλή για τη δημοκρατία και λέει ότι η κριτική είναι ελιτίστικη, υποστηρίζοντας ότι το ινστιτούτο ξοδεύει πάρα πολλά χρήματα. Λέει ότι τα κεφάλαια πρέπει να δαπανηθούν για τους φτωχούς.
Αλλά ο διαδηλωτής Ενρίκε Μπαστιέν, ένας 64χρονος κτηνίατρος, είπε ότι με τις μεταρρυθμίσεις ο Λόπες Ομπραδόρ «θέλει να επιστρέψει στο παρελθόν» όταν «η κυβέρνηση ήλεγχε τις εκλογές».
«Ήταν μια ζωή χωρίς ανεξαρτησία», είπε ο Μπαστιέν, υπενθυμίζοντας τις δεκαετίες του 1970 και του 80 όταν το Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα, ή PRI, κυβέρνησε το Μεξικό με απάτες και φυλλάδια.
Ο Φερνάντο Γκουτιέρες, 55, ένας μικρός επιχειρηματίας, είπε ότι ο Λόπες Ομπραδόρ ήθελε να οδηγήσει το Μεξικό σε μια σοσιαλιστική κυβέρνηση. «Αυτό είναι προφανές, από τη βοήθεια που πηγαίνει στην Κούβα», είπε ο Γκουτιέρες.
Ο Λόπες Ομπραδόρ έχει εισαγάγει εμβόλια για τον κορωνοϊό, ιατρικούς εργάτες και πέτρινο έρμα σιδηροδρόμων από την Κούβα, αλλά δεν έχει δείξει να θέλει τις σοσιαλιστικές πολιτικές στο εσωτερικό.
Πολλοί άλλοι διαδηλωτές ήταν απλώς επιφυλακτικοί για το είδος της κακής καταμέτρησης των ψήφων, της υπερβολικής δαπάνης της εκστρατείας και των τακτικών εκλογικής πίεσης που ήταν κοινές στο Μεξικό πριν τη δημιουργία της ανεξάρτητης εκλογικής υπηρεσίας τη δεκαετία του 1990.
Ο Λόπες Ομπραδόρ δήλωσε την Πέμπτη ότι θα υπογράψει τις αλλαγές στη νομοθεσία, παρόλο που αναμένει δικαστικές προσφυγές. Πολλοί στη διαμαρτυρία της Κυριακής εξέφρασαν την ελπίδα ότι το Ανώτατο Δικαστήριο του Μεξικού θα ανέτρεπε ορισμένες από τις αλλαγές, όπως έκαναν τα δικαστήρια με άλλες προεδρικές πρωτοβουλίες.
Ο Λορέντζο Κόρντοβα, επικεφαλής του Εθνικού Εκλογικού Ινστιτούτου, είπε ότι οι μεταρρυθμίσεις «επιδιώκουν να περικόψουν χιλιάδες ανθρώπους που εργάζονται καθημερινά για να εγγυηθούν αξιόπιστες εκλογές, κάτι που φυσικά θα θέσει σε κίνδυνο τις μελλοντικές εκλογές».
Ο Λόπες Ομπραδόρ εμφανίστηκε αδιάφορος σχετικά με τις δικαστικές προσφυγές, λέγοντας την Πέμπτη ότι πίστευε ότι οι αλλαγές θα τηρηθούν επειδή καμία δεν ήταν «εκτός του νόμου».
Ωστόσο, στο παρελθόν έχει επιτεθεί συχνά στο δικαστικό σώμα του Μεξικού και ισχυρίστηκε ότι οι δικαστές αποτελούν μέρος μιας συντηρητικής συνωμοσίας εναντίον της κυβέρνησής του.
Η έντονη ώθηση του προέδρου κατά του δικαστικού σώματος, καθώς και των ρυθμιστικών και εποπτικών φορέων, έχει προκαλέσει φόβους σε ορισμένους ότι επιδιώκει να επαναφέρει τις πρακτικές του παλιού PRI, το οποίο λύγισε τους κανόνες για να διατηρήσει την προεδρία του Μεξικού για 70 χρόνια μέχρι την ήττα του στην εκλογές του 2000.
Οι εκλογές στο Μεξικό είναι ακριβές για τα διεθνή πρότυπα, εν μέρει επειδή σχεδόν όλη η νόμιμη χρηματοδότηση της εκστρατείας παρέχεται, βάσει νόμου, από την κυβέρνηση. Το εκλογικό ίδρυμα εκδίδει επίσης τα ασφαλή δελτία ταυτότητας ψηφοφόρων που είναι η πιο κοινά αποδεκτή μορφή ταυτοποίησης στο Μεξικό και επιβλέπει την ψηφοφορία στις απομακρυσμένες και συχνά επικίνδυνες γωνιές της χώρας.
Ο Λόπες Ομπραδόρ παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλής στο Μεξικό, με ποσοστά αποδοχής περίπου 60%. Ενώ δεν μπορεί να είναι υποψήφιος για επανεκλογή, το κόμμα του Morena ευνοείται στις εθνικές εκλογές του επόμενου έτους και η αντιπολίτευση βρίσκεται σε αταξία.
Μέρος της λαϊκής έκκλησής του προέρχεται από τις διαμαρτυρίες κατά των υψηλόμισθων κυβερνητικών γραφειοκρατών και έχει εξοργιστεί από το γεγονός ότι ορισμένοι κορυφαίοι εκλογικοί αξιωματούχοι αμείβονται περισσότερο από τον πρόεδρο.
