Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε σήμερα ότι η Ρωσία συμφώνησε να παρατείνει τη συμφωνία για τα σιτηρά και τα λιπάσματα της Μαύρης Θάλασσας για άλλους δύο μήνες. Η προηγούμενη παράταση της ισχύος της συμφωνίας, θα έληγε αύριο.
Επισημαίνεται ότι η Μόσχα κατηγορεί τη Δύση πως δεν εφαρμόζει πλήρως τη συμφωνία και πως την αξιοποιεί για στόχους διαφορετικούς από τους διακηρυγμένους.
«Έχω καλά νέα», είπε ο Ερντογάν σε ομιλία του στα κεντρικά γραφεία του κόμματός του. Ευχαρίστησε τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, για την υποστήριξη της τουρκικής πρωτοβουλίας για παράταση της συμφωνίας και υποσχέθηκε ότι η Άγκυρα θα κάνει ό,τι μπορεί για να την δει να εφαρμόζεται πλήρως.
Με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας τον περασμένο Ιούλιο, η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας επέτρεψε στην Ουκρανία να εξαγάγει περίπου 30 εκατομμύρια μετρικούς τόνους καλαμποκιού, σιταριού, σόγιας και άλλων σιτηρών. Στο πλαίσιο του ίδιου πακέτου, τα Ηνωμένα Έθνη έπρεπε να ξεμπλοκάρουν τις εξαγωγές ρωσικών σιτηρών και λιπασμάτων. Ωστόσο, η Μόσχα λέει ότι αυτό δεν συνέβη ποτέ.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε την ανακοίνωση του Ερντογάν λίγο αργότερα. Η εκπρόσωπος Μαρία Ζαχάροβα σημείωσε ότι «οι στρεβλώσεις στην εφαρμογή της συμφωνίας για τα σιτηρά πρέπει να διορθωθούν το συντομότερο δυνατό».
Την περασμένη εβδομάδα, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Βερσίνιν πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να διαπραγματευτεί την παράταση, αλλά έφυγε χωρίς συμφωνία. Είπε στους δημοσιογράφους ότι η συμφωνία «έχει τελειώσει», εκτός εάν η Ρωσία λάβει σταθερές εγγυήσεις σε σχέση με τις εξαγωγές της.
Ενώ οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. επιμένουν ότι δεν επέβαλαν ποτέ κυρώσεις στα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα ως τέτοια, επιβλήθηκαν κυρώσεις σε όλα τα ρωσικά πλοία και κατέστησαν αδύνατη την πρόσβαση σε υπηρεσίες μεσιτείας ασφαλίσεων, πρακτικά εμποδίζοντας τις εξαγωγές. Η Μόσχα ήθελε να αρθούν αυτές οι κυρώσεις, σύμφωνα με τον απεσταλμένο της στην αποστολή του ΟΗΕ στη Γενεύη, πρεσβευτή Γενάντι Γατίλοφ.
Η Ρωσία κάλεσε επίσης για άρση των οικονομικών κυρώσεων στους παρόχους λιπασμάτων, την επανασύνδεση της Ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας (Rosselkhozbank) με το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT και να ανοίξει εκ νέου η Ουκρανία τον αγωγό αμμωνίας «Τολιάτι-Οδησσός». Ο Ερντογάν δεν αποκάλυψε εάν εκπληρώθηκε κάποιο από αυτά τα αιτήματα.
Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα επισημάνει ότι τηρείτο μόνο το μέρος της συμφωνίας που αφορούσε την Ουκρανία αλλά και ότι ήταν μόνο προσχηματικές «οι κραυγές για την ανάγκη διασφάλισης της επισιτιστικής ασφάλειας» σε όλο τον κόσμο, όπως το έθεσε ο Βερσίνιν.
Η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας αποσκοπούσε στο να συνεχιστεί η εξαγωγή ρωσικών και ουκρανικών σιτηρών, ώστε να σταθεροποιηθούν οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως και να βοηθηθούν χώρες στην Αφρική και την Ασία που εξαρτώνται από τις εισαγωγές να καλύψουν τις ανάγκες τους.
Μεγάλο μέρος των εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας κατέληξαν στην πραγματικότητα σε ευρωπαϊκές χώρες. Από τη μία, η αδασμολόγητη, βάσει απόφασης της Ε.Ε., εισαγωγή τους, έριξε τις τιμές σε ασύμφορο για τους ντόπιους παραγωγούς επίπεδο. Οι τελευταίοι διαμαρτυρήθηκαν και έξι κυβερνήσεις αποφάσισαν να απαγορεύσουν την εισαγωγή τους.
Έρευνα του αυστριακού eXXpress υποδεικνύει, ωστόσο, ότι το ήμισυ του καλαμποκιού και του σιταριού που εξήχθη στην Ε.Ε. αγοράστηκε από παρασκευαστές ιβηρικού ζαμπόν (Jamón Ibérico) για να χρησιμοποιηθεί ως ζωοτροφή.
