Το Κόσοβο θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί αντιμέτωπο με κυρώσεις της ευρωατλαντικής κοινότητας, δήλωσαν στη EURACTIV αρκετές υψηλά ιστάμενες διπλωματικές πηγές, ενώ ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, ακύρωσε μια προγραμματισμένη για σήμερα συνάντηση με τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό, Άλμπιν Κούρτι, προφασιζόμενος τα επικείμενα μέτρα.

Η EURACTIV ενημερώθηκε από υψηλόβαθμη πηγή τρίτης χώρας την περασμένη εβδομάδα ότι η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ ετοιμάζουν σειρά κυρώσεων κατά του Κοσόβου. Αυτό επιβεβαιώθηκε λίγο αργότερα από σχόλια του Ράμα και άλλων διπλωματικών πηγών τα οποία έκαναν επίσης λόγο για επερχόμενες κυρώσεις.

Οι κυρώσεις που αναφέρονται σε ένα εσωτερικό διπλωματικό σημείωμα που διέρρευσε πηγή περιλαμβάνουν το πάγωμα των κονδυλίων της Ε.Ε., την αναστολή της διαδικασίας απελευθέρωσης της βίζας και των διαδικασιών ένταξης σε διεθνείς οργανισμούς. Επίσης, οι σύμμαχοι του Κοσόβου θα τηρήσουν παθητική στάση απέναντι στην εκστρατεία της Σερβίας για τη μη αναγνώριση του Κοσόβου, θα αναδιοργανώσουν τη διεθνή στρατιωτική παρουσία και θα μειώσουν σοβαρά την αμερικανική παρουσία στο έδαφός του.

Αναφέρθηκαν ακόμα μεμονωμένες κυρώσεις κατά Κοσοβάρων ηγετών και υψηλόβαθμων αξιωματούχων, αλλά γίνεται κατανοητό ότι αυτές θα χρησιμοποιηθούν ως έσχατη λύση, καθώς οι πιθανές συνέπειες θα διευρύνονται σταδιακά.

Η επικαλούμενη πηγή κάλεσε επίσης την αντιπολίτευση να στηρίξει την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ στις προσπάθειές τους να σταθεροποιήσουν την κατάσταση, καθώς επίσης και να δηλώσουν αν υποστηρίζουν τις υποχρεώσεις του Κοσόβου στον εν εξελίξει διάλογο.

Μια δεύτερη διπλωματική πηγή δήλωσε στη EURACTIV ότι είχε ενημέρωση για έγγραφο που ορίζει πιθανές κυρώσεις, και ενώ δεν μπορούσε να αποκαλύψει εάν το έγγραφο αυτό έχει υπογραφεί επίσημα, αφορούσε πράγματι μέτρα που βρισκόντουσαν σε διαπραγμάτευση από το περασμένο Σάββατο.

Ο Ράμα και ο Κούρτι επρόκειτο να συναντηθούν στην Τζιακόβιτσα σήμερα για να συζητήσουν μια σειρά διμερών συμφωνιών, όμως ο Ράμα ακύρωσε τελικά την επίσκεψη την τελευταία στιγμή.

Σημείωσε, επιπλέον, ότι είχε ζητήσει ειδική συνάντηση με τον Κούρτι και τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας για να συζητήσουν την κατάσταση στο βορρά, αλλά ο πρωθυπουργός του Κοσόβου δεν συμφώνησε στο νέο σχήμα. Ως αποτέλεσμα και λόγω της «ολοένα και μεγαλύτερης επιδείνωσης των σχέσεων του Κοσόβου με το σύνολο της ευρωατλαντικής κοινότητας, η συνάντηση αυτή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με την προβλεπόμενη μορφή».

Ο Ράμα συνέχισε ότι μετά από συνομιλία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, οι ενέργειες του Κοσόβου «πυροδότησαν το σχέδιο κυρώσεων κατά του κράτους που το δημιούργησε».

«Επαναλαμβάνω, βρισκόμαστε στα πρόθυρα να θέσουμε σε κίνηση το σχέδιο, διότι δεν θέλω καν να μιλήσω για κυρώσεις, αλλά για μέτρα λιτότητας εναντίον ενός κράτους», πρόσθεσε.

Την Τρίτη, το Radio Evropa Lire (REL) μετέδωσε επίσης ότι επίκεινται κυρώσεις της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των προσκλήσεων για τη συμμετοχή του Κοσόβου σε εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου, διμερείς επισκέψεις από την Ε.Ε. και τα κράτη μέλη, καθώς και τη διεξαγωγή συναντήσεων μόνο όταν αυτές σχετίζονται άμεσα με την κρίση στο βορρά.

Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν την παύση των συνεδριάσεων των υποεπιτροπών μεταξύ του Κοσόβου και της Ε.Ε., οι οποίες δημιουργήθηκαν με βάση τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης. Το REL σημειώνει επίσης ότι θα ανασταλεί η χρηματοδότηση της Ε.Ε. για διάφορα έργα στο πλαίσιο του Επενδυτικού Ταμείου για τα Δυτικά Βαλκάνια.

Τέλος, αναφέρθηκε η πιθανή μείωση της δημόσιας παρουσίας του Κοσόβου σε εκδηλώσεις που δικαιούνται να συμμετέχουν μέλη της κυβέρνησης. Διπλωματική πηγή δήλωσε ότι η δέσμευση με τις αρχές του Κοσόβου θα επανέλθει σε κανονικά επίπεδα μόλις το Κόσοβο λάβει τα μέτρα που αναμένει η Ε.Ε.

Όταν ρωτήθηκε από τη EURACTIV, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ αμερικανική διπλωματική πηγή παρέπεμψε στα πρόσφατα σχόλια του Αμερικανού απεσταλμένου Γκάμπριελ Εσκομπάρ.

Ο Εσκομπάρ και ο ομόλογός του της Ε.Ε., Μίροσλαβ Λάιτσακ, παρουσίασαν την περασμένη εβδομάδα στον Κούρτι μια πρόταση τριών σημείων για την υπέρβαση της κρίσης στο βόρειο Κόσοβο, η οποία περιλαμβάνει την αποκλιμάκωση της κατάστασης, τη διεξαγωγή νέων εκλογών στο βόρειο Κόσοβο και την επιστροφή στο διάλογο για την εξομάλυνση των σχέσεων.

Όταν ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους τι θα σήμαινε η άρνηση να ακολουθηθεί το σχέδιο, ο Εσκομπάρ είπε: «Εάν δεν το αποδεχθούν, σημαίνει ότι εγκαταλείπουν μονομερώς την ευρωατλαντική εταιρική σχέση. Δεν ξέρω αν έχει υπάρξει ακόμη απάντηση από την κυβέρνηση του Κοσόβου- ελπίζω ότι η κυβέρνηση θα καταλάβει ότι θέλουμε να επιτύχουμε ένα αμοιβαία επωφελές αποτέλεσμα και για τις δύο χώρες».

Ο Εσκομπάρ πρόσθεσε: «Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν βλέπουμε να έχει αντίκτυπο σε μια μακροπρόθεσμη σχέση, αλλά οι ενέργειες που θα ληφθούν ή δεν θα ληφθούν  πιθανόν να έχουν κάποιες συνέπειες και να επηρεάσουν τμήματα της σχέσης. Δεν θέλω να το πάω εκεί».

Όσον αφορά τη διαδικασία διαλόγου υπό τη διαμεσολάβηση της Ε.Ε., ο Εσκομπάρ δήλωσε: «Αν γυρίσουν την πλάτη τους σε αυτήν (την πρόταση) , θα γυρίσουν την πλάτη τους στην Ευρώπη».

Όμως, η απειλή περαιτέρω μέτρων υπαινίχθηκε και κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της Πολιτικής Κοινότητας της Ε.Ε. στη Μολδαβία την περασμένη εβδομάδα. Ο επικεφαλής διπλωμάτης της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, δήλωσε ότι εάν τα μέρη δεν καταφέρουν να αποκλιμακώσουν την κατάσταση, «αυτό θα έχει συνέπειες στις διμερείς μας σχέσεις» χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.

Το τελευταίο σημείο του παραρτήματος της συμφωνίας, μάλιστα, αναφέρει ότι «τυχόν μη τήρηση των υποχρεώσεών τους από τη συμφωνία, το παρόν παράρτημα ή τις προηγούμενες συμφωνίες διαλόγου μπορεί να έχει άμεσες αρνητικές συνέπειες για τις αντίστοιχες διαδικασίες ένταξής τους στην Ε.Ε. και την οικονομική βοήθεια που λαμβάνουν από την Ε.Ε.».

Ο Πετρίτ Σελίμι, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Κοσσυφοπεδίου, δήλωσε στο REL ότι τουλάχιστον τρία κράτη μέλη της Ε.Ε. εξετάζουν το ενδεχόμενο να παγώσουν τα κονδύλια και την θεώρηση της βίζας για το Κόσοβο, ενώ πηγή του REL στις Βρυξέλλες επιβεβαίωσε ότι η μη τήρηση των υποχρεώσεων θα έχει «συνέπειες για το Κόσοβο στη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε.»

Οι εντάσεις μεταξύ των δύο γειτόνων αναζωπυρώθηκαν πριν από δύο εβδομάδες μετά την είσοδο πρόσφατα εκλεγμένων Αλβανών δημάρχων σε δημοτικά κτίρια στο βόρειο τμήμα της σερβικής πλειοψηφίας.

Μετά την άρνηση του Κοσόβου να υποχωρήσει στην εγκατάσταση των δημάρχων, η συμμετοχή του στη στρατιωτική άσκηση Defender 2023 ακυρώθηκε.

Την Τρίτη, ο Κούρτι ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι παρουσίασε στους δυτικούς συμμάχους ένα σχέδιο πέντε σημείων για την αποκλιμάκωση των εντάσεων. Η ανακοίνωση έγινε αφότου η κατάσταση ασφαλείας στο βορρά επιδεινώθηκε ξανά λόγω της σύλληψης ενός Σέρβου που φέρεται να είναι υπεύθυνος για την οργάνωση της επίθεσης εναντίον των στρατευμάτων της KFOR στις 29 Μαΐου.

(Πηγή: Euractiv.gr)