Χωρίς συμπεράσματα για το μεταναστευτικό λόγω των αντιρρήσεων Ουγγαρίας και Πολωνίας ολοκληρώθηκε σήμερα νωρίς το απόγευμα η δεύτερη ημέρα συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που σηματοδοτεί τη λήξη της σουηδικής προεδρίας της Ε.Ε. και την έναρξη της ισπανικής προεδρίας από αύριο, Σάββατο, 1η Ιουλίου.
Η αιτία ήταν η κατηγορηματική άρνηση της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης να συναινέσουν να προστεθεί στα κοινά συμπεράσματα, η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε. για το μεταναστευτικό, που είχε ληφθεί με ειδική πλειοψηφία (δηλαδή ψηφίστηκε από το 55% των κρατών μελών, εν προκειμένω από 15 χώρες-μέλη, και από κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ).
Γιατί διαφώνησαν Ουγγαρία και Πολωνία
Μολονότι η ειδική πλειοψηφία προβλέπεται στο Δίκαιο της Ε.Ε., Ουγγαρία και Πολωνία αποδοκίμασαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαιτώντας οι αποφάσεις για το μεταναστευτικό να λαμβάνονται με ομοφωνία. Όταν αυτό δεν έγινε, οι δύο χώρες αρνήθηκαν να προστεθεί στα κοινά συμπεράσματα, η απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ (σ.σ οι 27 υπουργοί Εσωτερικών) για το μεταναστευτικό που είχε ληφθεί με ειδική πλειοψηφία.
Η συμφωνία που προκάλεσε την ουγγρο-πολωνική δυσαρέσκεια προβλέπει αυστηρότερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ από τα κράτη «πρώτης γραμμής» (π.χ. Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία) και έναν μηχανισμό υποχρεωτικής αλληλεγγύης.
Με άλλα λόγια, όποιο κράτος μέλος, δεύτερης γραμμής, δεν δεχτεί στο έδαφός του μετανάστες/πρόσφυγες από άλλο κράτος – μέλος (πχ η Ουγγαρία δεν δέχεται αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα) τότε θα καταβάλει 20.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο που αρνείται να δεχτεί στο έδαφός του.
Παράλληλα, υπήρχε πρόβλεψη για ταχύτερη επιστροφή στη χώρα καταγωγής του, για οποιονδήποτε δεν δικαιούται να λάβει άσυλο στην ΕΕ.
Από δω και μπρος απομένουν οι διαπραγματεύσεις της Κομισιόν με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εάν εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έως τον Ιούνιο του 2024 θα αρχίσει να εφαρμόζεται δύο χρόνια αργότερα, το 2026.
Συμφωνία για Κίνα, Βαλκάνια, Κυπριακό
Οι άλλες αποφάσεις της συνόδου αφορούν ζητήματα όπως είναι οι σχέσεις της Ε.Ε. με την Κίνα, τα Δυτικά Βαλκάνια και οι σχέσεις με την Ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του κυπριακού ζητήματος.
Σε ό,τι αφορά την Κίνα, οι 27 χώρες-μέλη συμφώνησαν ότι παρά την αυξανόμενη ένταση στα στενά της Ταϊβάν, η Κίνα εξακολουθεί να αποτελεί για την Ε.Ε. έναν σημαντικό οικονομικό και εμπορικό εταίρο. Για το λόγο αυτό δεν πήρε μέτρα «αποσύνδεσης» από το ελεύθερο εμπόριο με την Κίνα, ούτε επέβαλε συνθήκες εμπορικού προστατευτισμού.
Σχετικά με τα Δυτικά Βαλκάνια το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε την πλήρη και κατηγορηματική δέσμευσή του να την προοπτική ένταξης στην Ε.Ε. του Μαυροβουνίου, της Βόρειας Μακεδονίας, της Αλβανίας, της Σερβίας, της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης και της Σερβοβοσνιακής Δημοκρατικής Οντότητας. Παράλληλα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει τα πρόσφατα βίαια επεισόδια στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου και καλεί για άμεση αποκλιμάκωση της κατάστασης.
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε πως είναι «πλήρως προσηλωμένο» σε μία συνολική διευθέτηση του ζητήματος στο πλαίσιο αποφάσεων του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητεί επίσης την ταχεία επανάληψη των διαπραγματεύσεων και είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο.
