Καθημερινές είναι οι μαζικές διαδηλώσεις στη Γουατεμάλα εναντίον της εισαγγελίας η οποία προσπαθεί να πλήξει την εκλογική ακεραιότητα του κόμματος «Σπόρος» και του ηγέτη του, Μπερνάρντο Αρέβαλο, που νίκησε στις πρόσφατες εθνικές εκλογές της χώρας.
Οι ηγέτες των αυτόχθονων πρωτοστατούν σε αυτές τις διαδηλώσεις, ορισμένοι φορώντας παραδοσιακές ενδυμασίες, και έχουν γίνει τα κεντρικά πρόσωπα αυτών των μαζικών δράσεων.
Από τις 2 Οκτωβρίου, έως και 140 δρόμοι έχουν αποκλειστεί και χιλιάδες άνθρωποι έχουν πλημμυρίσει τους δρόμους της πρωτεύουσας, Γουατεμάλα Σίτι, για να απαιτήσουν τη λογοδοσία της εισαγγελίας για τις προσπάθειες που φαίνεται πως έχουν σκοπό να ανατρέψουν τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές της χώρας.
Η Σιτποπ Χερέρα, 32 ετών, είναι μια από αυτούς τους αυτόχθονες ηγέτες. Μέλος της Αρχής των Προγόνων των Μάγια του Ιξίλ, μιας αυτόνομης κυβέρνησης των Ιθαγενών, ταξίδεψε 226 χιλιόμετρα από την ορεινή πόλη της Νεμπάζ για να φτάσει στην Πόλη της Γουατεμάλας στις 4 Οκτωβρίου, όπου διαδηλώνει από τότε.
Indigenous leaders of Guatemala protest in response to alleged interference in the election victory of anticorruption candidate Bernardo Arevalo https://t.co/VuePRgcIYf pic.twitter.com/ERTP8COXKZ
— Al Jazeera English (@AJEnglish) October 12, 2023
Η Ερέρα είπε ότι ήταν εκεί για να εκπροσωπήσει τις κοινότητες των Μάγια του Ιξίλ στις διαδηλώσεις. Αυτή και άλλοι ιθαγενείς ηγέτες έχουν διατηρήσει μια σχεδόν σταθερή παρουσία έξω από το γραφείο του εισαγγελέα, πραγματοποιώντας τελετές και τραγουδώντας άσματα.
Ζητούν την παραίτηση της Γενικής Εισαγγελίας Μαρία Κονσουέλο Πόρρας και άλλων πολιτικών προσωπικοτήτων που εμπλέκονται στην αστυνομική επιδρομή εναντίον της εκλογικής αρχής της χώρας και έχουν τοποθετήσει στο στόχαστρο τον Μπερνάρντο Αρέβαλο, του υποψηφίου που εξελέγη πρόεδρος στις 20 Αυγούστου.
Οι επικριτές φοβούνται ότι οι αστυνομικές επιδρομές – πέντε από τις οποίες έχουν διεξαχθεί μετά τις εκλογές – θα μπορούσαν να απειλήσουν τα αποτελέσματα και να αναστατώσουν τη δημοκρατία της Γουατεμάλας.
«Αυτή είναι μια απάντηση στις προκλήσεις τους», είπε η Ερέρα για τις μεγάλες διαμαρτυρίες που εκτυλίσσονται τον τελευταίο καιρό. Απογοητευμένη από την κυβερνητική διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα στη Γουατεμάλα, ένιωσε ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να διαδηλώσει.
🇬🇹The strike convened by Guatemalan Indigenous leaders has caught student movements from the historic San Carlos University mired in disagreements and criminalized by the university. Even so, a handful of students manages to blockade major thoroughfares:https://t.co/QHmc6ZM95z
— El Faro (@_elfaro_) October 11, 2023
Τη Δευτέρα, η Γενική Εισαγγελέας Πόρρας —την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες κατηγόρησαν για «σημαντική διαφθορά»— χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις «παράνομες ενέργειες».
Ο απερχόμενος πρόεδρος Αλεχάντρο Τζιαματέι επανέλαβε τις κατηγορίες της αργότερα μέσα στην ημέρα, λέγοντας ότι οι διαδηλωτές είχαν «λάβει υποστήριξη και συμβουλές» από ξένα συμφέροντα. Είπε ότι θα ζητήσει εντάλματα σύλληψης για όσους εμπλέκονται στα μπλόκα.
Ομάδες αυτοχθόνων, συμπεριλαμβανομένων των 48 Καντονών του Τοτονικαπάν, ανακήρυξαν προηγουμένως τον Τζιαματέι ως «persona non grata», αφού κατηγορήθηκε ότι έδειξε ασέβεια κατά τη διάρκεια επίσκεψης του 2020 με τον λαό Kaqchikel του Σαν Χουάν Κομαλάπα.
Ωστόσο, ο πολιτικός ακτιβισμός των αυτοχθόνων που στηρίζει πολλές από τις διαμαρτυρίες προέρχεται από μια πολύ ευρύτερη ιστορία διαφωνίας με την κυβέρνηση της Γουατεμάλας, σύμφωνα με την Ερέρα.
«Δεν υπήρξε καμία καλή σχέση με την κυβέρνηση», είπε. «Δεν ενεργούν υπέρ του λαού, μας».
Οι αυτόχθονες πληθυσμοί αποτελούν σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της Γουατεμάλας, σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές. Αυτό της δίνει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό αυτόχθονων πολιτών στη Λατινική Αμερική, μετά από τη Βολιβία.
