Τον Αύγουστο του 2022, λίγο μετά την κλιμάκωση της Ρωσο-ΝΑΤΟϊκής σύγκρουσης, η Γερμανία ξεκίνησε ένα πανευρωπαϊκό σχέδιο που φαινομενικά αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας συντονισμένης αεράμυνας στην Ευρώπη.
Τι είναι η Πανευρωπαϊκή Αντιπυραυλική Ασπίδα και πως προέκυψε η ιδέα
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την Αντιπυραυλική Ασπίδα (ESSI-European Sky Shield Initiative) -όπως ονομάστηκε- πρόκειται για ένα πρότζεκτ κατασκευής ενός επίγειου ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού συστήματος αεράμυνας που θα περιλαμβάνει και αντιβαλλιστική πυραυλική ικανότητα. Από τον Απρίλιο του 2024, 21 ευρωπαϊκά κράτη συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Η πρωτοβουλία προτάθηκε αρχικά από τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σόλτς τον Αύγουστο του 2022. Η πρόταση έγινε κατά τη διάρκεια των ρωσικών χτυπημάτων κατά των ουκρανικών υποδομών το 2022-2023 και εν μέσω ευρωπαϊκών αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με την περιορισμένη ευρωπαϊκή ικανότητα άμυνας έναντι «απειλών» όπως τα ρωσικά βαλλιστικά πυραυλικά συστήματα 9K720 Iskander που έχουν τοποθετηθεί στο Καλίνινγκραντ.
Ουσιαστικά η Αντιπυραυλική Ασπίδα πρόκειται να ενσωματώσει αντιπυραυλικά συστήματα όπως το μεσαίου βεληνεκούς IRIS-T SLM, το μεγάλου βεληνεκούς MIM-104 Patriot και το πολύ μεγάλου βεληνεκούς ισραηλινό Arrow 3. Από την άλλη, στην λίστα δεν συμπεριλήφθηκε το γαλλοϊταλικό μεσαίου βεληνεκούς σύστημα αεράμυνας SAMP/T, με αποτέλεσμα η Γαλλία και η Ιταλία να μην συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία. Όμως αυτό είναι μία συνθήκη που μπορεί να αλλάξει στο εγγύς μέλλον.
Πώς θα εφαρμοστεί και τι σκοπούς εξυπηρετεί
Βάσει του τι έχει αναφερθεί ως τώρα περί της εφαρμογής του, θυμίζει αρκετά τον ισραηλινό Σιδηρούν Θόλο, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν αρκετές διαφορές οι οποίες κάνουν την σύγκριση άκυρη.
Συγκεκριμένα, και όπως αναφέρει ο πρώην αξιωματικός των σουηδικών ενόπλων δυνάμεων και πρώην επιτελάρχης του κόμματος των Σουηδών Δημοκρατών Μίκαελ Βάλτερσσον:
Ο Σιδηρούν Θόλος είναι ένα πλήρως ολοκληρωμένο σύστημα αεράμυνας που αποσκοπεί στην προστασία του Ισραήλ με πολλά επίπεδα μέσων αεράμυνας. Η Ευρωπαϊκή Αντιπυραυλική Ασπίδα είναι περισσότερο ένα συντονισμένο σύστημα προμηθειών που αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας με τη συντονισμένη απόκτηση διαφορετικών συστημάτων αεράμυνας.
Ουσιαστικά δηλαδή, δεν πρόκειται για κάποια ενιαία ευρωπαϊκή αεράμυνα, αλλά περισσότερο για μία προσπάθεια ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας και την κοινής συντήρησης. Εάν κάτι τέτοιο επιτευχθεί, τότε μακροπρόθεσμα θα συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός κοινού συστήματος αεράμυνας για τις συμμετέχουσες, όπως άλλωστε έχουν αναφέρει πολλάκις Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου και του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Για να συνοψίσω, η Πρωτοβουλία δεν πρόκειται για τίποτα λιγότερο από ένα ακόμα βήμα προς τον συγκεντρωτισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα προς μία κατεύθυνση ενιαίας ευρωπαϊκής άμυνας και εξωτερικής πολιτικής, αφήγημα που ενισχύεται και από τις δηλώσεις αξιωματούχων του ΕΛΚ, όπως ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης.
Το ότι αυτό το εγχείρημα προχωρά αργά και σταδιακά έχει να κάνει καθαρά με την δομή και οργάνωση της Ε.Ε., όπως και με αντιδράσεις που εκφράζονται από ορισμένα κράτη, είτε κατά του συγκεντρωτισμού (βλ. Ουγγαρία), είτε κατά συγκεκριμένων πολιτικών που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της εκάστοτε εθνικής αστικής τάξης, εν προκείμενω -επί της Πρωτοβουλίας- της Γαλλίας και Ιταλίας, οι οποίες βλέπουν το σύστημα αεράμυνάς τους να μένει εκτός αυτού που μέλει να μετατραπεί σε ενιαία ευρωπαϊκή άμυνα, δηλαδή ευρωστρατό.
Παρ’ όλα αυτά, αυτές είναι λεπτομέρειες που κάποια στιγμή θα λυθούν, είτε διά παραχωρήσεων, είτε διά κυρώσεων. Το ζητούμενο αυτή την στιγμή είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θεωρούν τα προαναφερθέντα ως αναγκαίες μεταρρυθμίσεις εν μέσω της πολεμικής προετοιμασίας για μία σύγκρουση με Ρωσία-Κίνα-Ιράν.
Από τεχνικής φύσεως, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η Ευρώπη έχει μεγάλη γεωγραφική έκταση και σίγουρα θα υπάρχουν τρύπες στο σύστημα, συν το ότι θα αποδειχθεί ανίκανο να αναχαιτίσει υπερηχητικούς πυραύλους. Σύμφωνοι, παρ’ όλα αυτά για τους Ευρωπαίους πρόκειται να ‘ναι πολύ πιο αποδοτικό από το να αναθέσει σε κάθε χώρα την δική της άμυνα, η οποία μπορεί και να σημαίνει διαφορετικά συστήματα και πιο δύσκολο συντονισμό μεταξύ των στρατών των κρατών-μελών. Δεν τους παίρνει να κάνουν κάτι τέτοιο, γιατί όπως αναφέρθηκε μας πάνε σε πόλεμο και ο συντονισμός είναι αναγκαίος. Και όχι μόνο.
Διαβάστε επίσης:
