Χρειάστηκε μια παγκόσμια υγειονομική κρίση, μια πανδημία, για να τεθεί στο περιθώριο το ζήτημα της αυτονομίας της Καταλονίας, το οποίο μονοπωλεί την πολιτική σκηνή της Ισπανίας για περισσότερο από μια δεκαετία. Σήμερα Τετάρτη, Μαδρίτη και Βαρκελώνη επιστρέφουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μετά μετά από ένα διάλειμμα ενάμισι έτους.
Αν και η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων (γνωστές ως “mesa de diálogo” στην Ισπανία έχουν στόχο τη διασφάλιση της κυβερνητικής σταθερότητας του Πέδρο Σάντσεθ, πολλοί είναι οι αναλυτές που προδικάζουν την αποτυχία τους. Σε περίπτωση που οι αναλυτές επαληθευτούν, τότε μια νέα κρίση για την αυτονομία της Καταλονίας θεωρείται βεβαία, όπως ακριβώς είχε συμβεί και το 2017.
Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 2020 με πρωτοβουλία του επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (PSOE) και τότε επικεφαλής της καταλανικής διοίκησης, Κιμ Τόρα. Οι δύο πολιτικοί συναντήθηκαν μόλις μία φορά καθώς αμέσως μετά ξέσπασε η κρίση με τον νέο κορονοϊό. Φέτος, ο Σάντσεθ θα βρεθεί απέναντι στη νέα περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας με επικεφαλής τον μετριοπαθή, υπέρμαχο της ανεξαρτησίας αλλά και των διαπραγματεύσεων με τη Μαδρίτη, Πέρε Αραγονές, του κόμματος της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς (Esquerra Republicana de Catalunya). “Είναι αναγκαίο να βρεθεί μια δημοκρατική λύση, μια πολιτική λύση σε μια πολιτική διαμάχη”, είχε δηλώσει ο Αραγονές τον περασμένο μήνα εκφράζοντας την αισιοδοξία για την επανέναρξη των συνομιλιών με τον Σάντσεθ.
Πριν από τρεις ημέρες Χιλιάδες Καταλανοί, με τραγούδια και σημαίες, πραγματοποίησαν πορεία στη Βαρκελώνη, ζητώντας την ανεξαρτησία της περιοχής τους από την Ισπανία. Τον περασμένο Ιούνιο ο πρωθυπουργός της Ισπανίας απένειμε χάρη σε εννέα Καταλανούς ηγέτες του αυτονομιστικού κινήματος, είχε είχαν καταδικαστεί για τον ρόλο τους στην αποτυχημένη απόπειρα ανεξαρτησίας της περιφέρειας το 2017. Ο Πέδρο Σάντσεθ είχε περιγράψει τις απονομές χάριτος, στις οποίες όπως δείχνουν δημοσκοπήσεις αντιτίθεται η πλειονότητα των Ισπανών, ως κίνηση καλής θέλησης και το πρώτο βήμα προς την επίλυση μιας πικρής πολιτικής διαμάχης με την πλούσια βορειοανατολική περιφέρεια της χώρας, της οποίας η κυβέρνηση επιδιώκει τη διοργάνωση νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία υπό την αιγίδα της Μαδρίτης.
Η δεξιά αντιπολίτευση της Ισπανίας έχει ήδη πάρει θέση μάχης. Υποστηρίζει ότι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, όπως και οι απονομές χάριτος, δεν είναι παρά μια “κυνική” κίνηση τακτικής για να κρατήσει ο Σάντσεθ ζωντανή την κυβέρνησή του. Η Δεξιά κατηγορεί τον Πρωθυπουργό ότι απειλεί εκ νέου τη χώρα με εθνικό διχασμό. Το ακροδεξιό κόμμα, Vox, αποκαλεί το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, “τραπέζι παράδοσης άνευ όρων”.
Οι εκλογές στην Ισπανία δεν αναμένεται να διεξαχθούν νωρίτερα από το 2023 και η σταθερότητα του κυβερνητικού συνασπισμού του Σάντσεθ είναι εγγυημένη αν εταίροι σαν τον Αραγονές συνεχίσουν να τον στηρίζουν. Ωστόσο, πολλά είναι τα εκκρεμή ζητήματα ανάμεσα στις δύο πλευρές. Η περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας έχει δύο βασικά αιτήματα: αμνηστία σε όλους τους αυτονομιστές ηγέτες που βρίσκονται ακόμα αντιμέτωποι με την ισπανική δικαιοσύνη για τα γεγονότα του 2017. Και αναγνώριση του δικαιώματος της Καταλονίας για αυτοδιάθεση, το οποίο θα οδηγήσει την περιοχή στη διενέργεια δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της. Ο Σάντσεθ δεν δέχεται κανένα από τα δύο αυτά αιτήματα, ενώ έχει ήδη χαρακτηρίσει “αντισυνταγματικό” το δημοψήφισμα για την Καταλονία.
Με πληροφορίες από Politico