Σε Βατερλώ για τις επιλογές της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη εξελίσσεται η υπόθεση του νέου ανελκυστήρα για άτομα με κινητικές αναπηρίες ή δυσκολίες στην Ακρόπολη. Όλα πλέον τα στοιχεία και οι ενδείξεις οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα πως για την ήδη λαβωμένη λόγω κορονοϊού φετινή τουριστική περίοδο δεν θα είναι, δυστυχώς, έτοιμο για λειτουργία το πολυδιαφημισμένο από την υπουργό Πολιτισμού νέο “αναβατόριο πλαγιάς”.

Η εξέλιξη αυτή εκθέτει τη χώρα διεθνώς, μια που για πρώτη φορά μετά το 2004 δεν θα υπάρχει καμία δυνατότητα στους ανθρώπους με κινητικές δυσκολίες να επισκεφθούν το διασημότερο μνημείο του κλασικού κόσμου. Αποτελεί ταυτόχρονα και δεινή ήττα για την υπουργό Πολιτισμού, που ήδη από την ανάληψη των καθηκόντων της προσέδωσε έντονη πολιτική χροιά στην υπόθεση, επαναλαμβάνοντας με κάθε ευκαιρία τις ευθύνες της προηγούμενης κυβέρνησης για το ζήτημα αυτό και παίρνοντας πάνω της όλο το βάρος της αντικατάστασης του παλαιού αναβατορίου με σύγχρονο “ανελκυστήρα πλαγιάς”.

Στη Βουλή και πάλι

Όπως είναι γνωστό, μετά την καταγγελία για το ικρίωμα από μέρους της βουλευτού του ΜέΡΑ 25 Σοφίας Σακοράφα που μίλησε για “κατασκεύασμα της παρανομίας, της προχειρότητας και της εγκληματικής αδιαφορίας”, καλώντας τον ίδιο τον πρωθυπουργό να διατάξει την άμεση διακοπή των εργασιών, το θέμα έφερε στη Βουλή, ο τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, Πάνος Σκουρολιάκος, καταγγέλλοντας πως αντιπροσωπεία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης εμποδίστηκε από το να επισκεφθεί τον χώρο του εργοταξίου.

Το θέμα επανήλθε στη Βουλή στις 3 Ιουνίου από την βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Καλλιόπη Βέττα που κατηγόρησε την υπουργό Πολιτισμού και την κυβέρνηση για “την πρωτοφανή είσοδο ιδιωτών στο κορυφαίο μνημείο της χώρας διά του περιβόητου ανελκυστήρα και τα ντροπιαστικά ικριώματα που τοποθετήθηκαν στον ιερό βράχο, προκαλώντας καταγγελίες, επιθεώρηση του ΣΕΠΕ και εισαγγελική έρευνα”.

Η Λίνα Μενδώνη, υπεραμυνόμενη των επιλογών της, απάντησε: “Ναι, διεκδικήσαμε και πήραμε ιδιωτική χορηγία για να έχουμε το αναβατόριο σε πολύ μικρότερο χρόνο από αυτόν που απαιτούν οι διαδικασίες του δημοσίου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν γίνεται με απόλυτα διαφανή τρόπο”, ενώ για πρώτη φορά επιχείρησε να εμπλέξει και άλλους υπουργούς στην επιλογή της για την υλοποίηση του έργου από το Ίδρυμα Ωνάση, σημειώνοντας πως η σχετική σύμβαση “έχει υπογραφεί και από το Υπουργείο Οικονομικών και τους αρμόδιους Υπουργούς και από εμένα ως Υπουργό Πολιτισμού”.

Ποιος όμως είναι ο “απόλυτα διαφανής τρόπος” στον οποίο αναφέρεται η υπουργός, όταν, όπως έχουμε αποκαλύψει δεν έγινε κανένας απολύτως διαγωνισμός, ούτε για την επιλογή των μελετητών του έργου, ούτε για την επιλογή του αναδόχου του έργου “Στερέωση βραχώδους υποβάθρου και τοιχίου Μπαλάνου στην περιοχή του ανελκυστήρα ΑμεΑ στο βόρειο τείχος της Ακρόπολης”, ούτε για την επιλογή της εταιρείας που θα κατασκευάσει και θα τοποθετήσει τον ανελκυστήρα; Είναι “διαφανής τρόπος” για την υπουργό Πολιτισμού οι απευθείας αναθέσεις δημοσίων έργων και μάλιστα επί μνημείων UNESCO;

Το ικρίωμα της συμφοράς

Στην απάντησή της προς την Καλλιόπη Βέττα, η υπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε και στο περιλάλητο πλέον ικρίωμα, με τις καταγγελίες για το οποίο άρχισε να ξεδιπλώνεται το κουβάρι αυτής της αν μη τι άλλο πολλαπλά ενδιαφέρουσας ιστορίας. Είπε λοιπόν, σχετικά με αυτό το θέμα, η Λίνα Μενδώνη: “Προφανώς, δεν γνωρίζετε ότι και η Επιθεώρηση Εργασίας έδωσε το πράσινο φως. Η διαδικασία έχει τελειώσει εδώ και πολλές μέρες, αλλά και μετά τις καταγγελίες, η Επιθεώρηση Εργασίας έδωσε το πράσινο φως”.

Τι αποκρύπτει, όμως, από την απάντησή της η “υπουργός Ακροπόλεως”; Πως οι εργασίες στο ικρίωμα, όπως προκύπτει από το αρ. πρωτ. 166644/27.05/2017 έγγραφο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Επιθεώρησης Ασφαλείας και Υγείας στην Εργασία Αθηνών, Ανατολικής Αττικής και Κρήτης, διακόπηκαν μετά την πρώτη αυτοψία των Επιθεωρητών Εργασίας, στις 14 Μαΐου, μέχρι να υλοποιηθούν οι υποδείξεις τους για την λήψη μέτρων αποτροπής του άμεσου και σοβαρού κινδύνου, δεδομένου ότι διαπίστωσαν σειρά θεμάτων που αφορούσαν την απαίτηση χρήσης μεταλλικών ικριωμάτων για εργασίες άνω των 10 μέτρων, ανθεκτικές κουπαστές, ράβδους μεσοδιαστήματος, κενά στο δάπεδο, ασφαλή πρόσβαση στο ικρίωμα, χρήση ζωνών κ.ά. Πώς και της… διέφυγαν αυτές οι… λεπτομέρειες της Λίνας Μενδώνη;

Πώς της διέφυγε επίσης το γεγονός πως για να δοθεί το “πράσινο φως” της Επιθεώρησης Εργασίας χρειάστηκε να κοντύνει και να στενέψει η σκαλωσιά, δηλαδή να αφαιρεθούν σημαντικά τμήματά της; Πώς της διέφυγε ότι, ακόμη και όταν δόθηκε η δυνατότητα συνέχισης των εργασιών, μετά από δεύτερη αυτοψία ειδικών επιθεωρητών του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας στις 21 Μαΐου, αυτή συνοδεύτηκε από επιπλέον υποδείξεις για την περαιτέρω βελτίωση των μέτρων ασφαλείας;

Νέα παρέμβαση του ΣΕΠΙΕ

Αξίζει, πάντως, να επισημανθεί πως ο Σύνδεσμός Επαγγελματιών Ικριωμάτων Ελλάδος (ΣΕΠΙΕ), που πρώτος κατήγγειλε ως παράνομο και επικίνδυνο το ικρίωμα στο βόρειο τείχος της Ακρόπολης, όχι μόνο προχώρησε σε αναφορά προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών, αλλά δεν θεωρεί επαρκείς ούτε τις ενέργειες και απαντήσεις του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.

Σε νέα του παρέμβαση προς την αρμόδια υπηρεσία ο ΣΕΠΙΕ επισημαίνει, σύμφωνα με το αρ. πρωτ. 1620/27.05.2020 έγγραφό του, πως:

“Μας γνωρίζετε ότι σύμφωνα με το πρώτο δελτίο ελέγχου (195 / 14-05-2020) διεκόπησαν οι εργασίες επί του εν λόγω ικριώματος επειδή διαπιστώθηκε παράβαση του Άρθρου 3, παράγραφος 3 του ΠΔ 778/1980 (ξύλινο ικρίωμα ύψους άνω των 10 μέτρων). Πλην της απλής παρατήρησης ότι το συγκεκριμένο ικρίωμα θα έπρεπε να ήταν μεταλλικό, αναγράφεται στο συγκεκριμένο δελτίο η απαίτηση αποξήλωσής του, όπως ορίζεται κατά νόμο, ή όχι; Αν ναι, γιατί δεν αποξηλώθηκε (όπως επιβάλλει η νομοθεσία); Αν όχι, για ποιο λόγο δεν εφαρμόστηκαν τα νόμιμα;

Ομοίως μας γνωρίζετε ότι κατά τη δεύτερη φάση ελέγχων (δελτία 2781 & 2782 / 21-05-2020), ειδικοί επιθεωρητές του Σ.ΕΠ.Ε. εξέδωσαν οδηγίες για αποκατάσταση ελλείψεων στο ίδιο ικρίωμα, εγκρίνοντας και επιτρέποντας τη συνέχιση ύπαρξής του ‘’ως έχει’’ παρά τα αναγραφόμενα στο δελτίο 195 / 14-05-2020. Έχοντας ως δεδομένο το γεγονός ότι χαρακτηρίζετε (ορθώς) το εν λόγω ικρίωμα ως ‘’οικοδομικό’’ (όπως εξάλλου ορίζει και το ΠΔ 305/1996), θα θέλαμε σας παρακαλούμε να μας γνωρίσετε τις διατάξεις του νόμου οι οποίες δίνουν το δικαίωμα στους ειδικούς επιθεωρητές της υπηρεσίας σας να αγνοούν επιλεκτικά την εφαρμογή του Άρθρου 3, παραγράφου 3 του ΠΔ 778/1980. Ποιο ήταν το σκεπτικό με βάση το οποίο σύσσωμο το κλιμάκιο ειδικών επιθεωρητών της υπηρεσίας σας έκρινε ότι η συγκεκριμένη διάταξη του νόμου ΔΕΝ πρέπει να εφαρμοστεί στη συγκεκριμένη περίπτωση; Υπάρχει κάποιος Νόμος, Προεδρικό Διάταγμα, Υπουργική Απόφαση, Εγκύκλιος ή άλλου είδους νομοθέτημα ή νομολογία που να θέτει την εφαρμογή των ορίων (μέγιστα – ελάχιστα) διαφόρων μεγεθών (φυσικών, χημικών, αριθμητικών, κλπ) που σχετίζονται με την Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων, στη διακριτική ευχέρεια της κρίσης των επιθεωρητών (ειδικών και μη) της υπηρεσίας σας;

Ποιοι εκ των συναδέλφων σας δεν έπραξαν κατά νόμο (ή δεν γνώριζαν καλά τις ισχύουσες διατάξεις) : αυτοί που διενήργησαν τον αρχικό έλεγχο στις 14 Μαΐου 2020 και εξέδωσαν το δελτίο 195 ή αυτοί που διενήργησαν το δεύτερο έλεγχο στις 21 Μαΐου 2020 και εξέδωσαν τα δελτία 2781, 2782, 76 & 77; Ποιοι έχουν δίκαιο και ποιοι όχι, αφού το περιεχόμενο των δελτίων τους (ως και όσο μας γνωρίζετε) είναι αντιφατικό όσον αφορά την απαγόρευση εγκατάστασης και χρήσης ξύλινων ικριωμάτων ύψους άνω των 10 μέτρων; Πέραν των διατάξεων του νόμου, η υπηρεσία σας και οι επιθεωρητές της (ειδικοί και μη) συνυπολογίζουν και άλλες παραμέτρους όταν καλούνται να επιβάλλουν διοικητικές ή/και ποινικές κυρώσεις σε τυχόν παραβάτες της εργατικής νομοθεσίας; Αν ναι, σας παρακαλούμε να μας τις γνωρίσετε. Αν όχι, γιατί το συγκεκριμένο ικρίωμα εξακολουθεί να είναι εγκατεστημένο και να χρησιμοποιείται;”.

Τέλος, ο ΣΕΠΙΕ καταλογίζει παρελκυστική τακτική του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο ικρίωμα, με αποτέλεσμα, όπως επισημαίνει στο έγγραφό του “το παράνομο κατασκεύασμα αυτό, ετσιθελικά, όχι μόνο φαίνεται ότι δεν θα αποξηλωθεί αλλά θα παραμείνει στη θέση του μέχρις ότου κάνει τη δουλειά του αυτός που το χρησιμοποιεί, αποτελώντας για κάποιους τρόπαιο αναίδειας και για κάποιους μνημειώδες όνειδος, στέλνοντας παράλληλα και τα κατάλληλα μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση και κάθε παραλήπτη”.

Τώρα ορίστηκε Ομάδα Επίβλεψης

Στην απάντησή της στην Βουλή η υπουργός Πολιτισμού απέφυγε αυτή τη φορά να μιλήσει για το χρονοδιάγραμμα του έργου. Θυμίζουμε πως η αρχική εξαγγελία, στις 20 Φεβρουαρίου, μιλούσε για ολοκλήρωση του έργου στις 19 Ιουνίου, ενώ η ίδια η Λίνα Μενδώνη σχολίαζε τότε πως “ο χρόνος ήδη μετρά αντίστροφα”.

Στη συνέχεια, σε αναλυτικό δελτίο τύπου που εξέδωσε το υπουργείο στις 28 Απριλίου σχετικά με την πορεία των εργασιών στην Ακρόπολη, στο ίδιο με το οποίο είχαν διανεμηθεί και οι φωτογραφίες από το επίδικο ικρίωμα, η σχετική αναφορά παρέπεμπε στα τέλη Ιουλίου, αποδίδοντας την “μικρή χρονική απόκλιση” στα μέτρα προστασίας από την πανδημία.

Είναι, πράγματι τα μέτρα προστασίας από την πανδημία η αιτία της καθυστέρησης; Πώς μπορεί αυτό να ισχύει, όταν οι εργασίες συνεχίζονταν σε όλη αυτήν την περίοδο κανονικά, με την εξαίρεση του διαστήματος της εβδομάδας 14-21 Μαΐου λόγω της παρέμβασης των Επιθεωρητών Εργασίας; Αλλά και αυτή η καθυστέρηση σημειώθηκε μετά την σχετική αναφορά στο δελτίο τύπου της 28ης Απριλίου. Μήπως η καθυστέρηση οφείλεται στην “αδυναμία των ιταλικών εργοστασίων να παραδώσουν εγκαίρως τα εξαρτήματα για το αναβατόριο”, όπως είπε έναν μήνα μετά στη Βουλή η Λίνα Μενδώνη, στην αντιπαράθεσή της με τον Πάνο Σκουρολιάκο; Ή μήπως όλες αυτές οι “καθυστερήσεις” αποδεικνύουν απλώς πως ο εξαγγελθείς προγραμματισμός και τα συναφή χρονοδιαγράμματα ήταν εξαρχής λανθασμένα; Και αν πρόκειται περί αυτού ποιος έχει την σχετική ευθύνη;

Πάντως, η υπουργός Πολιτισμού προχώρησε μόλις στις 4 Ιουνίου (!) στον ορισμό Ομάδας Επίβλεψης του έργου “Κατασκευή Νέου Ανελκυστήρα Ακρόπολης”. Για ποιον λόγο δεν είχε οριστεί νωρίτερα Ομάδα Επίβλεψης του έργου; Έφταιγε και για αυτό η πανδημία, η αδυναμία των ιταλικών εργοστασίων ή η μιας εβδομάδας διακοπή εργασιών στο ικρίωμα;

Τόσον καιρό το έργο γινόταν ή οι σχετικές ανακοινώσεις δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα; Αν ισχύει το πρώτο, ποιος επέβλεπε μέχρι σήμερα το έργο; Η ίδια η υπουργός και ο γενικός γραμματέας Γιώργος Διδασκάλου, με τις επιτόπιες αυτοψίες τους ή με τις τηλεδιασκέψεις; Ή, ακόμη χειρότερα, η επίβλεψη είχε αφεθεί αποκλειστικά στο Ίδρυμα Ωνάση και στους εργολάβους του;

Άλλωστε, όπως προκύπτει από την υπουργική απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια, ένα από τα αντικείμενα της Ομάδας Εργασίας είναι “η συνεργασία με την Ομάδα Επίβλεψης του αναδόχου”, που σημαίνει πως η… άλλη πλευρά έχει την δική της αντίστοιχη ομάδα.

Επιπλέον, η νεοσύστατη Ομάδα Εργασίας, που απαρτίζεται από οκτώ στο σύνολό τους υπηρεσιακά στελέχη, προερχόμενα ωστόσο από τέσσερις διαφορετικές υπηρεσίες, είναι επιφορτισμένη με την “παρακολούθηση της προόδου των εργασιών και της τήρησης του χρονοδιαγράμματος του έργου” καθώς και με την “ενημέρωση της Επιτροπής του Έργου με εβδομαδιαίες εκθέσεις της πορείας του έργου και [την] άμεση ενημέρωση της ίδιας Επιτροπής για οποιοδήποτε ζήτημα τυχόν ανακύψει κατά την πορεία των εργασιών, επηρεάζει το χρονοδιάγραμμα αυτών και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης”.

Ποιο χρονοδιάγραμμα; Ποια “Επιτροπή του Έργου”;

Μια που η Λίνα Μενδώνη είναι, όπως η ίδια δηλώνει, λάτρης της “απόλυτης διαφάνειας”, μήπως μπορεί, έστω και τώρα να απαντήσει στα νέα ερωτήματα για την υπόθεση αυτή, ερωτήματα που έρχονται να προστεθούν στα ακόμη αναπάντητα που έχουν ήδη τεθεί;

Ποιο είναι τελικά το νέο χρονοδιάγραμμα του έργου “Κατασκευή Νέου Ανελκυστήρα Ακρόπολης”; Ποια είναι η Επιτροπή του Έργου, που για πρώτη φορά αναφέρεται στην από 4 Ιουνίου υπουργική απόφαση; Με ποιες “διαφανείς διαδικασίες” επιλέχθηκε η εταιρεία Maspero Elevatori για την κατασκευή-προμήθεια του ανελκυστήρα, εταιρεία που δεν έχει δημόσια ανακοινωθεί ποτέ και συναντάται τώρα για πρώτη φορά σε δημόσια αναρτημένο έγγραφο και μάλιστα στον πίνακα αποδεκτών του; Πόσο βαθιά έχει εμπλακεί τελικά το Ίδρυμα Ωνάση σε όλην αυτή την υπόθεση δημοσίου έργου, υποκαθιστώντας τις αρμόδιες υπηρεσίες σε όλα τα επίπεδα;

Τα ερωτήματα δεν είναι ρητορικά. Αλλά η αλήθεια είναι πως δεν τρέφουμε και πολλές αυταπάτες πως θα απαντηθούν. Η μέχρι τώρα στάση και συμπεριφορά της υπουργού Πολιτισμού, που προκρίνει εμφανώς την επικοινωνιακή παρά την πραγματική διαχείριση των προβλημάτων, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αισιοδοξία.

Το πιθανότερο, άλλωστε, είναι πως η δήλωσή της περί “απόλυτης διαφάνειας” είναι εφάμιλλη μιας άλλης που έκανε σε μια από τις πολλές πρόσφατες συνεντεύξεις που παραχώρησε, την πιο αναπάντεχη: “Να λες πάντα την αλήθεια και να µπορείς να κοιτάς τον άλλο στα µάτια, ακόµη κι όταν διαφωνείς µαζί του, αλλά να παραµένεις ειλικρινής!”…