Η απόφαση της “δικαιοσύνης” του Ηνωμένου Βασιλείου να μην επιτρέψει στη νόμιμη κυβέρνηση της Βενεζουέλας (αυτήν με πρόεδρο τον Νικολάς Μαδούρο) να χρησιμοποιήσει τον βενεζολάνικο χρυσό που είχε τοποθετήσει στην Τράπεζα της Αγγλίας, δείχνει ότι το “αστείο” με τις νομιμοποιήσεις και από-νομιμοποιήσεις κυβερνήσεων από τρίτες χώρες έχει παραγίνει, φτάνοντας στο επίπεδο των ανοιχτών υπεξαιρέσεων.
Στο διεθνές δίκαιο, από τη συνθήκη της Βεστφαλίας και έπειτα, με μεγάλη καθαρότητα (στην πραγματικότητα και από πολύ πιο πριν) υπάρχουν μερικές θεμελιώδεις αλήθειες, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου μετετράπησαν σε γενικούς κανόνες του Διεθνούς Δικαίου: μία από αυτές είναι η μη ανάμειξη στα εσωτερικά ζητήματα άλλων κρατών, πέρα από πολύ συγκεκριμένες και περιοριστικώς αναφερόμενες εξαιρέσεις, οι οποίες προϋποθέτουν στο σημερινό σύστημα αντίστοιχη απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το γεγονός ότι νόμιμη κυβέρνηση είναι εκείνη που ελέγχει τον πληθυσμό και το έδαφος ενός κράτους για ικανό χρονικό διάστημα είναι μια δεύτερη. Η παραβίαση τέτοιων αρχών του Διεθνούς Δικαίου μάλιστα, αποτελεί έγκλημα (μεταξύ άλλων συνιστά επιθετικότητα) και θέτει σε κίνδυνο τη διεθνή ασφάλεια και ειρήνη, που προστατεύεται από το Χάρτη του ΟΗΕ. Η αναγνώριση ως νόμιμης κυβέρνησης, άλλης από εκείνη που έχει τον έλεγχο του πληθυσμού και του εδάφους έχει συμβεί κατ’ εξαίρεση μόνο στο παρελθόν, κυρίως σε περιπτώσεις όπως εκείνες των εξόριστων κυβερνήσεων επί Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ή σε ορισμένες εκ των κυβερνήσεων που ανετράπησαν με πραξικόπημα και για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.
Στην περίπτωση της Βενεζουέλας δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω φυσικά. Ο Γκουαϊδό, πράκτορας των υπηρεσιών των ΗΠΑ, κήνσορας δολοφονικών κυρώσεων εις βάρος του λαού του, φυγάς σε κάποια πρεσβεία μάλλον εδώ και καιρό, επίδοξος αλλά αποτυχημένος πραξικοπηματίας, όχι μόνο δεν ελέγχει ούτε πληθυσμό, ούτε έδαφος αλλά δεν σχημάτισε ποτέ κυβέρνηση, έστω κατ’ όνομα, δεν ήλεγξε κανένα θεσμό, δεν έχει καν πρόσχημα νομιμοφάνειας στο βενεζολάνικο Σύνταγμα.
Πρόκειται για μια χρήσιμη μαριονέττα στα χέρια των εχθρών του λαού του, που έχει (όπως τόσοι άλλοι φυσικά) μετατρέψει την πολιτική του δράση σε επικερδή επιχείρηση, ξεκοκαλίζοντας λεφτά φορολογουμένων των ΗΠΑ.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο ο Γκουαϊδό. Το μεγαλύτερο ζήτημα είναι ότι μετά την απαξίωση των ανθρωπιστικών επεμβάσεων ως μέσων ευθείας παρέμβασης στο εσωτερικό κρατών, μετά την “ευθύνη για προστασία” (right to protect), που δεν περπάτησε ιδιαιτέρως ως δόγμα έχει εδώ και χρόνια έλθει στο προσκήνιο η “αλλαγή καθεστώτος”: μια νόμιμη κυβέρνηση ονοματίζεται από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους πρώτα “καθεστώς” και έπειτα μια συμμαχία αντιπολιτευομένων αναγνωρίζεται ως εκπρόσωπος του λαού. Κατόπιν, αυτή η συμμαχία δίνει άδεια-συναίνεση για διεθνή επέμβαση ή καλεί το στρατό να κάνει πραξικόπημα, συνεδριάζει σε κάποια ξένη πρωτεύουσα και παραδίδει φυσικούς πόρους σε εταιρείες των “χορηγών- χωρών”.
Η Λιβύη, η Συρία, η Υεμένη, Η Βενεζουέλα είναι μερικές από τις περιπτώσεις – και το μέτρημα, όπως όλα δείχνουν, θα συνεχιστεί. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι ότι σταδιακά κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν. Το όποιο σύστημα διεθνούς ασφάλειας και δικαίου αποδιαρθρώνεται εσωτερικά και η μόνη εγγύηση σεβασμού των δικαιωμάτων των κρατών είναι η στρατιωτική ισχύς του και οι συμμαχίες του.
Με την απόφαση των δικαστών του Ηνωμένου Βασιλείου πλέον ακόμα και η εμπιστοσύνη μεταξύ των κεντρικών τραπεζών ανατρέπεται. Επιστρέφουμε σε μετά-μοντέρνα εκδοχή της εποχής κατά την οποία βασιλιάδες αιχμαλωτίζονταν και κρατούνταν μέχρι να δοθούν λύτρα και απίθανοι πρίγκηπες διεκδικούσαν θρόνους κατ’ εντολή ξένων στεμμάτων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, ως υπεργολάβος της κυβέρνησης των ΗΠΑ υπεξαιρεί τα λεφτά του βενεζολάνικου λαού, παραβιάζοντας όχι μόνο τις θεμελιακές διατάξεις περί κρατικής κυριαρχίας, αλλά και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επιπλέον όμως, ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο στέλνουν το μήνυμα για άλλη μια φορά σε Ρωσία και Κίνα ότι πρέπει να ανησυχούν. Γκρεμίζουν την όποια εμπιστοσύνη έχει απομείνει στο διεθνές σύστημα ασφάλειας, δεδομένου ότι ίσως σε λίγα χρόνια να δουν αντίστοιχες πολιτικές να εφαρμόζονται και εναντίον τους. Η κοντόφθαλμη και άφρων πολιτική τους επιταχύνει το δρόμο προς τη διεθνή σύγκρουση.
*(γενική υποκειμενική)
