Τρεις ημέρες αφότου πρωτοκολλήθηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο στον ΟΗΕ, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να υποδεχτεί στην Κωνσταντινούπολη τον υπό παραίτηση επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας Φάγεζ αλ-Σάρατζ.
Η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών την Κυριακή (4/10) διήρκεσε 2,5 ώρες. Μία ώρα κράτησε η κατ’ ιδίαν συζήτηση μεταξύ Ερντογάν – Σάρατζ ενώ στη συνέχεια και για 1,5 ώρα συνομίλησαν με τα επιτελεία τους.
Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Yeni Safak, κατά την ωριαία συνάντηση, ο Ερντογάν εξέφρασε για άλλη μία φορά την πλήρη στήριξή του στην κυβέρνηση της Τρίπολης και στον λαό της Λιβύης, ενώ παράλληλα και οι δύο πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρόσφατη πρωτοκόλληση από τον ΟΗΕ του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Στη συνάντηση, κατά την Yeni Safak, πήραν επίσης μέρος ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ καθώς και τα μέλη του οικονομικού επιτελείου του Τούρκου προέδρου Φαχρετίν Αλτούν και Ιμπραήμ Καλίν.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Αθήνα χαρακτήρισε “τυπική και τεχνική διαδικασία” την πρωτοκόλληση του “παράνομου μνημονίου οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Τουρκίας και της Κυβέρνησης της Τρίπολης στον ΟΗΕ” .
“Η πρωτοκόλληση και δημοσίευση των πάσης φύσεως συμφωνιών που κατατίθενται από τα κράτη στη Γραμματεία του ΟΗΕ αποτελεί τυπική και τεχνική διαδικασία. Η ενέργεια αυτή δεν προσδίδει νομιμότητα στα πρωτοκολλημένα κείμενα, ούτε σημαίνει την αναγνώριση του περιεχομένου από τα Ηνωμένα Έθνη” αναφέρουν οι διπλωματικές πηγές.
Τη συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης είχαν καταδικάσει και οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 13 Δεκεμβρίου 2019 θεωρώντας ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
Υπενθυμίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος είχε εκφράσει πρόσφατα τη δυσαρέσκειά του για την απόφαση του Φαγιέζ Σάρατζ να παραιτηθεί πριν το τέλος του Οκτώβρη για να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις με στόχο την εξεύρεση πολιτικής λύσης.
Ο Ερντογάν είχε δηλώσει πως η κυβέρνησή του έχει “αναστατωθεί” από την εξέλιξη σπεύδοντας το επόμενο λεπτό να δηλώσει “παρών” στο στήσιμο ενός ακόμη τραπεζιού ενδολυβικού διαλόγου στην Άγκυρα.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής με τη βοήθεια της Άγκυρας, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός του οποίου η κυβέρνηση ελέγχει μόνο τμήματα της δυτικής επικράτειας της Λιβύης, κατάφερε να αποκρούσει την μακρά πολιορκία της πρωτεύουσας από τον διοικητή Χαλίφα Χαφτάρ. Έκτοτε, η Τρίπολη έγινε θέατρο εσωτερικών πολιτικών αντιπαραθέσεων με τον Σάρατζ να αντιμετωπίζει παράλληλα το κίνημα διαμαρτυρίας του λαού που διαδηλώνει ενάντια στη διαφθορά και τις κακές υπηρεσίες.
Πάντως μέχρι στιγμής ο Σάρατζ, εκτός του “τουρκολιβυκού μνημονίου” έχει υπογράψει διμερείς συμφωνίες με την Τουρκία οι οποίες θα διοχετεύσουν δισεκατομμύρια σε τουρκικές εταιρείες, ευχαριστώντας με αυτό τον τρόπο την Άγκυρα για τις υπηρεσίες της και γεμίζοντας τα άδεια ταμεία του Ερντογάν με πολύτιμο συνάλλαγμα.
Η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στις τουρκικές εταιρείες, που εγκατέλειψαν τη χώρα εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου το 2011 να συνεχίσουν τα έργα τους από εκεί που σταμάτησαν, δίνοντάς τους μάλιστα και αποζημίωση για τις ζημιές που υπέστησαν εξαιτίας της αιφνίδιας διακοπής των εργασιών τους.
Η συμφωνία προβλέπει την κατασκευή νέων υποδομών συνολικού ύψους 16 δις. δολαρίων, καθώς και την ολοκλήρωση των ημιτελών έργων αξίας 19 δις. δολαρίων.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι δυσαρέσκεια στην Άγκυρα προκάλεσε και η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Σότσι μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, σχετικά με το άνοιγμα των λυβικών εξαγωγών πετρελαίου στο εξωτερικό.
