Με τροπολογία (σελ. 3) στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων “Για τον εκσυγχρονισμό, την απλοποίηση και την αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων” επανακαθορίζεται η διαδικασία ανάδειξης και διορισμού του διευθυντή του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), ο οποίος στο εξής θα διορίζεται με απόφαση του αρμόδιου υπουργού, με τετραετή θητεία, ανανεώσιμη μόνο μία φορά.
Στο εξής, λοιπόν, ο υπουργός Ανάπτυξης αναλαμβάνει την έκδοση και δημοσίευση ανοικτής διεθνούς πρόσκλησης ενδιαφέροντος για πλήρωση της θέσης, τουλάχιστον έξι μήνες πριν από τη λήξη της θητείας, ενώ για την αξιολόγηση των υποψηφίων συγκροτείται, πάλι με απόφαση του υπουργού, ειδική επταμελής επιτροπή κρίσης, πέντε μέλη της οποίας επιλέγονται από τον αρμόδιο υπουργό και τα άλλα δύο τα ορίζει το -παροπλισμένο πλέον- Επιστημονικό Συμβούλιο του ιδρύματος.
Το ίδρυμα, που δημιουργήθηκε το 2016 με σκοπό την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας, διέθετε μέχρι σήμερα ένα ανεξάρτητο σχήμα διοίκησης (γενική συνέλευση – Επιστημονικό Συμβούλιο – διευθυντής/τρια και αναπληρωτές/τριες). Ενδεικτικό είναι ότι ο νυν διευθυντής του ΕΛΙΔΕΚ δρ Νεκτάριος Νασίκας, που ανέλαβε καθήκοντα την 1η Νοεμβρίου 2017, εκλέχτηκε ομόφωνα από το Επιστημονικό Συμβούλιο του ιδρύματος τον Ιούλιο του ίδιου έτους.
Ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Νίκος Φίλης, δήλωσε πως πρόκειται για «επιβολή ασφυκτικού κομματικού ελέγχου σε βάρος του ιδρύματος, που θα πλήξει τους νέους υπότροφους» και τόνισε ότι η κεφαλή του ιδρύματος διορίζεται πλέον από τον υπουργό «χωρίς αντικειμενικές και αξιοκρατικές διαδικασίες», ενώ καταργούνται παράλληλα και οι θέσεις των δύο αναπληρωτών διευθυντών και όλες οι αρμοδιότητες περνούν στον διορισμένο διευθυντή. «Θίγεται έτσι βάναυσα το θεσμικό πλαίσιο του ΕΛΙΔΕΚ που κατοχυρώνει τη λειτουργική και θεσμική αυτονομία του έναντι της εκάστοτε κυβέρνησης» προσέθεσε, επισημαίνοντας ότι η σύμβαση του κράτους με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που συμμετέχει στη χρηματοδότηση του ΕΛΙΔΕΚ, ορίζει ρητά πως δεν επιτρέπεται ουδεμία θεσμική αλλαγή στο ίδρυμα, αν δεν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της τράπεζας και διερωτήθηκε αν η τροπολογία έρχεται κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. «Η αιφνιδιαστική κατάθεση της τροπολογίας έχει ολοφάνερο σκοπό να τοποθετηθεί άνθρωπος της στενής επιλογής του υπουργού τη στιγμή που λήγει η θητεία του διευθυντή και του Επιστημονικού του Συμβουλίου. Κυβερνητική τακτική που διαρκώς -και πρόσφατα- βλέπουμε πού οδηγεί και ποιες παρενέργειες έχει» κατέληξε ο Ν. Φίλης.
Ολόκληρη η ανακοίνωση του τομεάρχη Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Νίκου Φίλη
Το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) αποτέλεσε εμβληματική δράση του ΣΥΡΙΖΑ, με στόχο την οικονομική υποστήριξη των νέων ερευνητών. Στα χρόνια που λειτουργεί έδωσε τη δυνατότητα σε χιλιάδες ερευνητές που διαφορετικά θα μετανάστευαν στο εξωτερικό, να παραμείνουν, να εργαστούν και να διαπρέψουν στη χώρα μας.
Αυτό το έργο και την αξιοπιστία του ΕΛΙΔΕΚ, που στηρίχθηκε στην ανεξαρτησία της διοίκησής του από την εκάστοτε κυβέρνηση πλήττει βάναυσα η Ν.Δ. Με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, επιβάλλει ασφυκτικό κομματικό έλεγχο σε βάρος του ιδρύματος, που θα πλήξει τους νέους υπότροφους. Η επιλογή του Διευθυντή παύει να είναι αρμοδιότητα του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος και ανατίθεται… στον υπουργό, χωρίς αντικειμενικές και αξιοκρατικές διαδικασίες. Ταυτόχρονα, καταργείται ο θεσμός του αναπληρωτή διευθυντή και περνούν όλες οι αρμοδιότητές του στον διορισμένο διευθυντή.
Θίγεται έτσι βάναυσα το θεσμικό πλαίσιο του ΕΛΙΔΕΚ που κατοχυρώνει τη λειτουργική και θεσμική αυτονομία του έναντι της εκάστοτε κυβέρνησης. Να σημειωθεί πώς η σύμβαση του κράτους (υπουργείο Οικονομικών) με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) που συμμετέχει στη χρηματοδότηση του ιδρύματος, αναφέρει ρητά πώς ουδεμία θεσμική αλλαγή μπορεί να γίνει στο ΕΛΙΔΕΚ εάν δεν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της τράπεζας. Πολύ δε περισσότερο όταν αυτή η αλλαγή αφορά το «atarm’slength» της διοίκησής του έναντι της εκάστοτε κυβέρνησης. Διερωτώμεθα εάν έχει εκφραστεί η σύμφωνη γνώμη του εταίρου.
Η αιφνιδιαστική κατάθεση της τροπολογίας έχει ολοφάνερο σκοπό να τοποθετηθεί άνθρωπος της στενής επιλογής του υπουργού τη στιγμή που λήγει η θητεία του Διευθυντή και του Επιστημονικού του Συμβουλίου. Κυβερνητική τακτική που διαρκώς -και πρόσφατα- βλέπουμε πού οδηγεί και ποιες παρενέργειες έχει.
Αντί να επιβάλλει ασφυκτικό κομματικό έλεγχο η Ν.Δ., να φροντίσει για αύξηση της χρηματοδότησης του ΕΛΙΔΕΚ, τώρα που οι πόροι με τους οποίους το υποστήριξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τελειώνουν, ώστε αυτό να ανταποκριθεί στο έργο του: την ενίσχυση των νέων επιστημόνων και της έρευνας στη χώρα.
