“Ελπίζω να μου επιτρέψετε να μιλήσω για το νομοσχέδιο”. Με αυτή τη φράση ξεκίνησε την ομιλία του ο Γιάνης Βαρουφάκης στη Βουλή, στη συζήτηση περί της κύρωσης της επενδυτικής συμφωνίας μεταξύ του κράτους και της εταιρείας “Ελληνικός Χρυσός”. Όχι μόνο η συγκεκριμένη ομιλία, αλλά συνολικά το θέμα εξαφανίστηκε (με τρόπο βολικό για τα δύο μεγάλα κόμματα) μέσα στον αχό της προσφώνησης του Αλέξη Τσίπρα προς τον Άδωνη Γεωργιάδη ως άξιου νονού. Ο αναψοκοκκινισμένος υπουργός επιδίωξε να “ρεφάρει”, επενδύοντας σε αυτό που ο ίδιος συχνά δημόσια θέλει να παρουσιάζει ως τη φυσική αγένεια που διέπει την αριστερά. Τα δελτία ειδήσεων εν συνεχεία ανέλαβαν να εγκλωβίσουν το θέμα του νονού Γεωργιάδη στο επίπεδο της διπολικής κοκορομαχίας. Τακτική που μονίμως διαταράσσει την όποια προσπάθεια ουσιαστικής σκέψης στην ελλαδική δημοκρατία και συμπιέζει τη δημόσια σφαίρα στα επιλεγμένα διλλήματα των δύο κομμάτων διαχειριστών του κράτους- φέουδου.
Ακριβώς εδώ έγκειται το πρόβλημα με τη βάφτιση την οποία τέλεσε στο “κατακόκκινο”, λόγω κορονοϊού, κέντρο της Αθήνας ο υπουργός. Στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση πολιτεύεται και αντιλαμβάνεται το κράτος ως λάφυρο. Εν μέσω του πιο αυστηρού lockdown, το οποίο περιορίζει τους κατοίκους ολόκληρης της Περιφέρειας Αττικής στα δύο χιλιόμετρα από το σπίτι τους, ο υπουργός αξιοποιεί την άδεια που του παρέχει ένα αμφίβολης αξίας χαρτί από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Χαρτί το οποίο με μια υπογραφή κρίνει την συγκεκριμένη βάφτιση ως εξαιρετικό γεγονός – πώς αλλιώς μπορεί να γίνει κατανοητό το “κατ’ εξαίρεση”; Οι νόμοι, εν προκειμένω οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, υπάρχουν για τους υπηκόους, απαιτείται η εφαρμογή τους δια ροπάλου και προστίμου που ισοδυναμεί σε μισό μισθό στις συνοικίες, αλλά είναι μη δεσμευτικές για τους ίδιους τους κυβερνώντες. Οι δικαιολογίες που πρόβαλε ο Γεωργιάδης θα μπορούσαν να επιτύχουν το σκοπό τους αν δεν υπήρχαν οι πολύ προσεκτικά διατυπωμένες δηλώσεις στην τηλεόραση του εκπροσώπου τύπου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου και μητροπολίτη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως Αθηναγόρα.
Ο μητροπολίτης έκανε σαφές ότι με την υπάρχουσα ΚΥΑ δεν μπορούν να τελεστούν μυστήρια στους ναούς και αναφέρθηκε σε “κάποια ενέργεια από έναν συγκεκριμένο υπουργό”. Παρέχοντας μηδενική κάλυψη στον Άδωνη Γεωργιάδη, αφήνοντας να εννοηθεί η δυσφορία της εκκλησιαστικής ηγεσίας τόσο για το γεγονός, όσο και για τους αλλοπρόσαλλους κυβερνητικούς χειρισμούς στην πανδημία. Κυρίως αναιρώντας τη στερεοτυπική πρόσληψη της Εκκλησίας ως προνομιακού χώρου για τη κυβέρνηση. Αντίληψη που στελέχη σαν τον αντιπρόεδρο του κόμματος της ΝΔ καλλιεργούν σταθερά. Ο ίδιος άλλωστε δημιούργησε το θέμα με τη βάφτιση θέλοντας να “πανηγυρίσει” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την είσοδο στην Eκκλησία ενός ακόμα μέλους. Ο λύκος την προβιά του προβάτου θα ενδυθεί στην αναζήτηση προνομιακών χώρων και κοινωνικών δεξαμενών ενστερνισμού των κυβερνητικών αφηγημάτων.
Το ελληνικό TeaPartymovement
Η στρατηγική απόφαση του Μητσοτάκη να κυβερνήσει στηριζόμενος στον πυρήνα των ακροδεξιών του κόμματος του είναι πρόδηλη: για ποιο άλλο λόγο διατηρείται στον υπουργικό θώκο ο Γεωργιάδης, ο “υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου” σύμφωνα με τον φιλοκαραμανλικό τύπο; Για ποιο λόγο την ανασυγκρότηση του κράτους (δηλαδή του κόμματος) ανέλαβε από τη θέση του υπουργού Eσωτερικών ο Βορίδης; Για ποιο λόγο ο Μπογδάνος αφήνεται να λαλεί ελεύθερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να περιγράφει μια δημοκρατία των αυτεπάγγελτων εισαγγελικών διώξεων επί παντός επιστητού; Το “επιτελείο των αρίστων” προσομοιάζει σε μια περίεργη όσμωση “τεχνοκρατών” της οικογενειακής επιλογής με την πιο επικίνδυνη ακροδεξιά εντός του κοινοβουλευτικού τόξου. Με λόγο διχαστικό σε κοινωνικό μήκος και βάθος, συνεχή επίκληση του Νόμου και της Τάξης, κατά το δοκούν διαστρέβλωση της Παράδοσης, ανταγωνίζεται την εκτός κοινοβουλίου ακροδεξιά των δεκάδων θεωριών συνομωσίας στην αναζήτηση μαζών προς δημιουργία κινήματος. Στο φαντασιακό των δύο πόλων της ακροδεξιάς η Eκκλησία αποτελεί το ελληνικό υποκατάστατο των αμερικανικών τηλεοπτικών αστέρων-παστόρων με τους δεκάδες χιλιάδες οπαδούς. Τον μηχανισμό δηλαδή που μπορεί να επενδύσει με κίνημα και ψηφοφόρους τις πολιτικές επιδιώξεις τους. Κατάσταση που την είδαμε τα τελευταία χρόνια με τη Χρυσή Αυγή.
Η άκρα δεξιά στον προνάρθηκα της Εκκλησίας
Η προσπάθεια αξιοποίησης της Εκκλησίας από την άκρα δεξιά υπήρξε από τα βασικά επίδικα της πολιτικής της Χρυσής Αυγής τα χρόνια του εκλογικού γιγαντισμού της και του κοινοβουλευτικού της βίου. Η ίδια με κάθε ευκαιρία θα διαφημίζει τις προνομιακές σχέσεις με μητροπόλεις και μητροπολίτες. Στο πρόσωπο του Αμβροσίου Καλαβρύτων θα βρει τον καλύτερο υποστηρικτή. Τον τόνο στην αντίδραση από πλευράς ιεραρχίας θα δώσει δημόσια ο μακαριστός μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος. Θα ονοματίσει το κόμμα των ναζί “μαύρη νύχτα”, αιτούμενος τον αποχρωματισμό του εκκλησιαστικού πληρώματος από τη νεοναζιστική ιδεολογία. Της δημόσιας τοποθέτησης του Παύλου έχει προηγηθεί η σιωπηλή, αλλά ουσιαστική απόφαση της συντριπτικής πλειοψηφίας των μητροπολιτών να σταθούν απέναντι στο νεοναζιστικό μόρφωμα και τις αντιλήψεις του. Σε περιοχές με αυξημένη δύναμη των νεοναζιστών και επιρροή σε μεγάλες μάζες του πληθυσμού, μητροπόλεις θα οργανώσουν ειδικά σεμινάρια για τα στελέχη τους σχετικά με το ασυμβίβαστο του ναζισμού με το χριστιανισμό. Ο παραδοσιακός λόγος τη Εκκλησίας θα ανανεωθεί με σύγχρονα ιστορικά παραδείγματα, όπως αυτό του μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσοστόμου (το 1943 οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής στο νησί θα απαιτήσουν από τον Χρυσόστομο και τον δήμαρχο Καρρέρ, να παραδώσουν εντός 72 ωρών μια λίστα με τα ονόματα των Εβραίων του νησιού. Οι δυο τους, αφού πρώτα φρόντισαν να μετακινήσουν τις εκατοντάδες των Εβραίων σε ορεινά και πιο ασφαλή σημεία του νησιού, θα παραδώσουν μια λίστα η οποία θα αναγράφει δύο ονόματα: τα δικά τους. Ο εβραϊκός πληθυσμός θα σωθεί ακέραιος μαζί με την αξιοπρέπεια του νησιού).
Με την προβολή τέτοιων παραδειγμάτων, όπου κυριαρχεί η απόλυτη αξία του ανθρώπου, η Εκκλησία θα καταστεί από τους σημαντικότερους παράγοντες ανάσχεσης της δυναμικής της Χρυσής Αυγής, με το προτέρημα του μη ιδεολογικού-πολιτικού αλλά οικουμενικού της λόγου. Λόγος ο οποίος ευαισθητοποιεί και βρίσκει ευήκοα ώτα συχνά πιο εύκολα από τον πολιτικό.
Η Νέα Άκρα Δεξιά με ιατρική μάσκα ή χωρίς
Οι δύο τάσεις της άκρας δεξιάς συνωστίζονται έξω από εκκλησίες. Οι κυβερνητικοί για να απευθυνθούν στο ποίμνιο-ψηφοφόρους ως προασπιστές της παράδοσης, οι εξωκοινοβουλευτικοί για να καταγγείλουν την εκκλησιαστική ηγεσία και τους παπάδες για υποταγή στην απάτη του κορονοϊού και της Νέας Τάξης. Η πίεση και των δύο προς τις ενορίες καταντά ασφυκτική. Ειδικά αν σκεφτούμε ότι οι περισσότεροι από την άκρα δεξιά δεν έχουν καμία σχέση με το εκκλησιαστικό γεγονός. Αντιλαμβάνονται την υπαρξιακή αγωνία των ένθεων ως ανταγωνιστική πολιτική αρένα συνθημάτων μίσους. Αρκεί κανείς να ανατρέξει στην δαιμονοποίηση των μεταναστών ή να αναζητήσει παλιότερες εκπομπές του υπουργού Ανάπτυξης, όταν από τα τηλεοπτικά παράθυρα προωθούσε τα αντισημιτικά βιβλία του Κώστα Πλεύρη. Πολιτικό αγαπημένο πρόσωπο είναι ο Ντόναλντ Τραμπ και ο αταβισμός του πολιτικού του λόγου παρουσιάζεται ως μάχη ενάντια στη δαιμονική Ουάσινγκτον. Εξευτελίζουν μητροπολίτες, ιερείς και πιστούς. Οι πρώτοι τους θέλουν υπάκουους στο καθεστώς, οι δεύτεροι αντιστασιακούς της μάσκας, δηλαδή της πλάκας. Και οι δύο απεχθάνονται το λαϊκό αντιστασιακό φρόνημα. Όποιος αντιστέκεται παρουσιάζεται ως “αναρχοαπλυταριό”. Και οι δύο επικροτούν με φανατισμό το δόγμα του Νόμος και Τάξη, το οποίο αυτή τη στιγμή αποτελεί το κύριο πολιτικό διακύβευμα και χωρίζει στα δύο την κοινωνία μας.
Κυριακή της Ορθοδοξίας σήμερα και υπό φυσιολογικές συνθήκες οι πιστοί θα λιτάνευαν τις εικόνες στους δρόμους γύρω από τις ενορίες, τιμώντας την αναστήλωση των εικόνων. Την διάσωση του πολιτισμού εκείνου που εύστοχα ο Χρήστος Βακαλόπουλος θα χαρακτηρίσει ως πολιτισμό της ντροπής και όχι της ενοχής (Αλήθεια, από πόσες εκατομμύρια συνταγογραφήσεις αντικαταθλιπτικών θα γλύτωνε ο δυτικός κόσμος, αν μπορούσε να αποβάλλει τα ενοχικά σύνδρομα και στη θέση τους να τοποθετούσε την αίσθηση της ντροπής ως κριτήριο της συμπεριφοράς προς τον άλλον;). Αυτό που εδώ μας ενδιαφέρει είναι η διάσωση μέσα στην ανθρώπινη ιστορία του προσώπου, ως προοπτική ελευθερίας. Ζωγραφικός άθλος που θα ταξιδέψει στην Ιταλία και θα μπολιάσει όσο τίποτα άλλο την Αναγέννηση και τον ιταλικό ουμανισμό, που με τη σειρά τους θα μπολιάσουν τον δυτικό κόσμο με την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η Εκκλησία γνωρίζει τον δρόμο της, σε πλήρη αντίθεση με τις πολιτικές μίσους.
