Μετά την Ιταλία και το επονείδιστο “καποραλάτο” στον Νότο της, την Ισπανία με τις απάνθρωπες συνθήκες κάτω από τις οποίες μαζεύουν (κυρίως οι γυναίκες από το Μαγρέμπ) τις φράουλες, τη Μανωλάδα στη δική μας χώρα, τώρα πλέον και η στρουθοκαμηλίζουσα Πορτογαλία αναγκάσθηκε λόγω της πανδημίας να βγάλει το κεφάλι της από την άμμο και να αντιμετωπίσει κατάματα τις αναξιοπρεπείς συνθήκες νεο-δουλοπαροικίας υπό τις οποίες εργάζονται οι εξωκοινοτικοί ξωμάχοι στα χωράφια του Αλεντέιζου, στην περιοχή όπου παράγεται και εξάγεται η μεγαλύτερη ποσότητα μύρτιλου στην Ε.Ε.

Μία πραγματικότητα στυγνή, που κατόπιν εορτής όλοι παραδέχθηκαν ότι grosso modo τη γνώριζαν (τουλάχιστον από το 2012 το Πορτογαλικό ΚΚ είχε καταθέσει επερώτηση για το ζήτημα) , αλλά όλοι απέστρεφαν το βλέμμα ή κωλυσιεργούσαν, καθώς κύριο μέλημα ήταν οι “ρυθμοί ανάπτυξης”, οι “εξαγωγές” και η “εξυπηρέτηση των δημοσιονομικών όρων” του Μνημονίου της Τρόικα για την Πορτογαλία.

Όμως η η πανδημία και τα συγκεκριμένα κρούσματα που καταγράφηκαν μαζικά τις τελευταίες εβδομάδες στην περιοχή της Οντεμίρα, απεκάλυψαν τις πραγματικές διαστάσεις στο ανθρώπινο τούτο δράμα, με εικόνες που συγκλόνισαν τη χώρα.

Η Πορτογαλία εν μία νυκτί ανακάλυψε το ανθρωπιστικό δράμα που περιβάλλει χιλιάδες ξένους εργαζόμενους (τουλάχιστον 3.000 σύμφωνα με όσους οι τοπικές αρχές παραδέχονται ότι υπάρχουν στην περιοχή αυτή, 6.000 σύμφωνα με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις) στον τομέα της γεωργίας, τις άκρως ακατάλληλες συνθήκες υπό τις οποίες διαβιώνουν, την απόλυτη μισθολογική εκμετάλλευση και τις ανήκουστες απειλές που υφίστανται από τους ντόπιους κτηματίες και παραγωγούς για να δεχθούν τις επαχθείς εργασιακές σχέσεις και το εμπόριο ανθρώπων που η δραστηριότητα τούτη έχει συχνά ως συνέπεια…

Η μεγάλη διασπορά κρουσμάτων μέσα στην κοινότητα των ξένων εργαζομένων, που ήταν αναπόφευκτη από τη στιγμή που οι παραγωγοί της περιοχής αρνούνται ότι οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης είναι οικτρές, ανάγκασε τις τοπικές αρχές την κυβέρνηση του Σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα, ακόμη και τον πρόεδρο Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα να αναγνωρίσουν το πρόβλημα, να διατάξουν τον περιορισμό της περιοχής, την πραγματοποίηση τεστ κορονοϊού στους εργαζομένους, την αναζήτηση λύσεων για τη στέγαση και τις συνθήκες υγιεινής στα καταλύματά τους.

Μετά την εντατική πραγματοποίηση διαγνωστικών τεστ, τον εντοπισμό των κρουσμάτων στον πληθυσμό των ξένων εργατών, την Τετάρτη 12 Μαΐου, ο δήμαρχος της Οντεμίρα ανακοίνωσε την άρση του περιορισμού δύο περιοχών, ενώ παράλληλα συγκάλεσε τις τοπικές αρχές για να δοθεί κάποια στεγαστική λύση, τουλάχιστον προς το παρόν, ώστε να ζήσουν αξιοπρεπώς οι άνθρωποι που βρίσκονταν ως τρωγλοδύτες στις αυτοσχέδιες και ανθυγιεινές παράγκες. Κάποια από τα κρούσματα μεταξύ των ξένων εργατών κρίθηκε αναγκαίο να μεταφερθούν αλλού, καθώς οι συνθήκες διαμονής τους στην Οντεμίρα μόνο κατάλληλες για την ίασή τους δεν είναι.

Βέβαια και οι κυβερνητικές δράσεις, δεν είναι παρά μία σπασμωδική εμβαλωματική λύση, ίσα για να κατευνασθούν οι διαμαρτυρίες οργανώσεων και κατοίκων για την αθλιότητα στην οποία ζουν 6.000 ανθρώπινες ψυχές. Μιλώντας στην αντίστοιχη κοινοβουλευτική επιτροπή, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Δράσης Ζοάο Πέντρο Μάτος Φερνάντες, υπεραμύνθηκε της απόφασης να μεταστεγασθούν οι αγρεργάτες σε κοντέινερ, υποστηρίζει πως “μπορεί να αποτελέσει μία πολύ καλλίτερη λύση από πολλές άλλες που μας προτάθηκαν”.

Βέβαια το να εργάζεται κάποιος ολημερίς στα χωράφια και το λιοπύρι και να πασχίζει μετά να ξεκουρασθεί και να ζήσει στα κοντέινερ, που λίγο απέχουν από καζάνια της Κολάσεως σε τέτοιες θερμοκρασίες, δεν αποτελεί και την βέλτιστη λύση. Ο δε δήμαρχος της Οντεμίρα Ζοζέ Αλμπέρτο υποστήριξε πως ήδη πολλοί τοπικοί παραγωγοί έχουν ξεκινήσει να αναδιοργανώνουν τους χώρους καταλυμάτων των ξένων εργαζομένων τους και πρόσθεσε πως πλέον με τα τεστ και τους ελέγχους δεν υφίσταται πλέον κίνδυνος για εξάπλωση των κρουσμάτων.

Η κρίση στην Οντεμίρα ανάγκασε τον Αντόνιο Κόστα να επισκεφθεί την περιοχή, την ώρα που ο πρόεδρος Ρεμπέλο ντε Σόουζα υποδεχόταν στο πλαίσιο της πορτογαλικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη Διάσκεψη Κορυφής της Ε.Ε. στο Πόρτο για την Κοινωνική Ατζέντα! Εκεί ο πρόεδρος αναγκάσθηκε στο διάγγελμά του να συμπεριλάβει και ένα έμμεσο μήνυμα προς την κυβέρνηση, λέγοντας πως “δεν μπορεί κανείς να αγωνιστεί για περισσότερα δικαιώματα για Πορτογάλους και Ευρωπαίους, όταν έχει κάποιον να εργάζεται στην Ευρώπη υπό απαράδεκτες συνθήκες”.

Κάτι, που ήδη είχαν παρατηρήσει οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και καταγγέλλουν τις απάνθρωπες συνθήκες και το συχνό εμπόριο ανθρώπων, που καταγράφεται στην αμαρτωλή τούτη περιοχή και δραστηριότητα. Και την περασμένη Τρίτη πρόσθεσε πως είναι αναγκαίο “να αντλήσουμε πολλά πολιτικά συμπεράσματα. Πρέπει να στοχασθούμε προκειμένου να μάθουμε τι εστί σεβασμός της νομιμότητας, πρέπει να μάθουμε εάν υφίστανται προϋποθέσεις που να περιγράφουν εάν τελούνται ή όχι εγκληματικές πράξεις, οφείλουμε να στοχασθούμε σοβαρά το πρόβλημα των μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα και εργάζονται σε αυτή”. Παρατήρηση που ο Κόστα σημείωσε και έσπευσε να δείξει πως και ο ίδιος ενστερνίζεται, επισκεπτόμενος τον δήμο του Αλεντέιζου με την υπουργό Επικρατείας και Προεδρίας Μαριάνα Βιέιρα ντα Σίλβα και τους γενικούς γραμματείς Κρατικής Στέγασης και Γεωργίας: “ήγγικεν η ώρα να σταματήσουμε να μιλάμε μόνον στα κινητά τηλέφωνα και να έλθουμε προσωπικά εδώ”, τόνισε μετά το πέρας της συνάντησης.

Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός εκών άκων αναγκάσθηκε να παραδεχθεί ότι η πραγματικότητα της Οντεμίρα, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας, δεν ήταν παντελώς άγνωστη. Κάλυψε την κωλυσιεργία των κυβερνήσεών του, αναφέροντας πως ήδη από τον Οκτώβριο του 2019 έχει ψηφισθεί διάταγμα για την αναγκαστική εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγασης για τους εποχιακούς εργαζόμενους στη Γεωργία. Διάταγμα που όμως η ωμή πραγματικότητα αποδεικνύει πως έχει μείνει στα χαρτιά και πως η δίψα για κέρδος εκ μέρους των παραγωγών και η αδήριτη ανάγκη του κράτους για θετικά λογιστικά αποτελέσματα και μηχανευμένη ανάπτυξη είναι πάντοτε εκείνα που προτάσσονται έναντι της ανθρώπινης ζωής.

Τη στιγμή τούτη όλοι συμφωνούν πως η κυβέρνηση, ιδίως μετά τη μεγάλη έκταση που έλαβε το ζήτημα στα μέσα ενημέρωσης, δεν μπορεί παρά να αναλάβει πολιτική δράση. Όμως πέρα από τις προσωρινές λύσεις. που ούτε κι αυτές λύνουν το πρόβλημα, η βαθύτερη ανάγκη είναι να εφαρμοσθούν ριζικά πολιτικά και κοινωνικά μέτρα για να καταπολεμηθεί η κατάσταση τούτη στην Οντιμέρα, που παρά την πανδημία ή οτιδήποτε άλλο, εκμεταλλεύεται τις ανάγκες των ανθρώπων να βιοπορισθούν και να επιβιώσουν.