Είκοσι έξι Κολομβιανοί και δύο Αμερικανοί, αϊτινής καταγωγής συμμετείχαν στην ομάδα δολοφονίας του Αϊτινού προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ, δήλωσε την Πέμπτη ο αρχηγός της αστυνομίας Λεόν Τσαρλς.
Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι δύο Αμερικανοί και 15 Κολομβιανοί έχουν συλληφθεί, τρεις Κολομβιανοί σκοτώθηκαν σε ανταλλαγές πυρών με την αστυνομία στην πρωτεύουσα Πορτ-ο-Πρενς και άλλοι οκτώ συνεχίζουν ακόμη να διαφεύγουν.
“Επρόκειτο για ομάδα αποτελούμενη από 28 δράστες, 26 Κολομβιανούς και δύο Αμερικανούς αϊτινής καταγωγής, που διεξήγαγε την επιχείρηση για να δολοφονήσει τον πρόεδρο” διευκρίνισε ο Λεόν Τσαρλς σε δημοσιογράφους.
Τουλάχιστον οι έξι από τους “επαγγελματίες δολοφόνους” τους οποίους οι Αρχές της Αϊτής κατηγορούν πως ενεπλάκησαν στη δολοφονία του Ζοβενέλ Μοΐζ είναι πρώην μέλη των ενόπλων δυνάμεων της Κολομβίας, ανακοίνωσε την Πέμπτη (8/9) ο Κολομβιανός υπουργός Άμυνας Διέγο Μολάνο και υποσχέθηκε ότι η Κολομβία θα βοηθήσει την Αϊτή στις προσπάθειες εντοπισμού των δραστών που διαφεύγουν της σύλληψης.
“Κατά τις πρώτες πληροφορίες, πρόκειται για Κολομβιανούς πολίτες, πρώην στρατιωτικούς. Δώσαμε οδηγίες (…) στην αστυνομία και στον στρατό να συνεργαστούν άμεσα στη διεξαγωγή αυτής της έρευνας για να εξακριβωθούν τα γεγονότα” ανέφερε ο Μολάνο.
Η ομάδα των εκτελεστών εισέβαλε στην ιδιωτική κατοικία του προέδρου τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης. Η σύζυγος του Μοΐζ, Μαρτίν, η οποία τραυματίστηκε επίσης στην επίθεση, μεταφέρθηκε στη Φλόριντα όπου και νοσηλεύεται σε σταθερή κατάσταση.
Δεν είναι ακόμη σαφές ποιος σχεδίασε τη δολοφονία και ποιο ήταν το κίνητρο της εκτέλεσης του Αϊτινού προέδρου. Ωστόσο, ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Αϊτής, Κλοντ Ζοζέφ δήλωσε στο BBC ότι ο 53χρονος πρόεδρος ενδέχεται να στοχοποιήθηκε επειδή πολεμούσε τους “ολιγάρχες”.
Την Πέμπτη, η αστυνομία παρουσίασε ορισμένους από τους υπόπτους στα μέσα ενημέρωσης μαζί με όπλα, διαβατήρια Κολομβίας και άλλα φερόμενα στοιχεία τα οποία κατασχέθηκαν. “Οι ξένοι ήρθαν στη χώρα μας για να σκοτώσουν τον πρόεδρο”, δήλωσε ο Λεόν Τσαρλς.
“Θα ενισχύσουμε τις τεχνικές έρευνας και αναζήτησης για να συλλάβουμε τους άλλους οκτώ μισθοφόρους”, ξεκαθάρισε.
Οι δύο Αμερικανο-Αϊτινοί συλληφθέντες ονομάζονται Τζέιμς Σολάζ και Ζοσέφ Βινσέντ. Ωστόσο, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει εάν κάποιος Αμερικανός πολίτης βρίσκεται ανάμεσα στους συλληφθέντες.
Οργισμένοι πολίτες συγκεντρώθηκε την Πέμπτη έξω από το αστυνομικό τμήμα όπου κρατούνταν οι συλληφθέντες. Οι συγκεντρωμένοι φώναζαν “κάψτε τους” και πυρπόλησαν οχήματα.
Στο στόχαστρο
Τουλάχιστον δύο ανώτεροι αξιωματικοί της αστυνομίας, καθ’ ύλη αρμόδιοι για την ασφάλεια του αρχηγού του κράτους, βρίσκονται στο στόχαστρο και κλήθηκαν από τη δικαιοσύνη, ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Μπεντ Φορντ Κλοντ, επικεφαλής της εισαγγελίας του Πορτ-ο-Πρενς.
Ο Μπεντ Φορντ Κλοντ έθεσε δημόσια ερωτήματα για την παθητικότητα των αστυνομικών που ήταν επιφορτισμένοι με την ασφάλεια του προέδρου.
“Δεν διαπίστωσα να υπάρχει κανένας αστυνομικός μεταξύ των θυμάτων, παρά μόνο ο πρόεδρος και η σύζυγός του. Αν είσαστε υπεύθυνοι για την ασφάλεια του προέδρου, πού βρισκόσασταν; Τι κάνατε για να αποφύγει αυτή την τύχη ο πρόεδρος;”, απαίτησε να μάθει.
Στην πρωτεύουσα χθες καταστήματα, τράπεζες, πρατήρια καυσίμων και μικρά εμπορικά καταστήματα παρέμειναν κλειστά.
Η κυβέρνηση ζήτησε χθες να ανοίξει ξανά το αεροδρόμιο –αυτό αναμένεται να γίνει σήμερα– και να ξαναρχίσει η οικονομική δραστηριότητα της χώρας η οποία παραμένει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ποιος έχει τον έλεγχο της χώρας;
Η δολοφονία προκάλεσε σύγχυση σχετικά με το ποιος είναι πλέον υπεύθυνος για την Αϊτή. Το σύνταγμα λέει ότι πρέπει να αναλάβει ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ο οποίος όμως πέθανε πρόσφατα από επιπλοκές της Covid-19.
Τούτου δοθέντος, οι τροπολογίες προτείνουν ως αρχηγό του κράτους τον πωθυπουργό της χώρας. Ο Αριέλ Ανρί, που διορίστηκε τη Δευτέρα από τον Μοΐζ ως νέος πρωθυπουργός αν και δεν έχει ορκιστεί ακόμη, επιμένει ότι πρέπει να είναι ο ίδιος αρχηγός του κράτους.
Ο μεταβατικός πρωθυπουργός Κλοντ Ζοζέφ , είπε στο BBC ότι “προβληματίστηκε” με τη δήλωση του Ανρί, προσθέτοντας: “Πρέπει να αφήσουμε αυτά τα πράγματα πίσω και να βάλουμε μπροστά την Αϊτή”.
Ο ΟΗΕ είπε ότι ο Ζοζέφ θα πρέπει να παραμείνει υπεύθυνος έως ότου διεξαχθούν εκλογές αργότερα αυτό το έτος.
“Δεν είμαι εδώ για να μείνω πολύ καιρό. Πρέπει να διεξαγάγουμε εκλογές. Δεν έχω προσωπική ατζέντα”, δήλωσε ο Ζοζέφ.
Βαριά οπλισμένοι δολοφόνοι εισέβαλαν στο σπίτι του προέδρου στους λόφους πάνω από το Πορτ-ο-Πρενς και τον δολοφόνησαν, περίπου στις 01:00 τοπική ώρα (05:00 GMT) την Τετάρτη (7/7).
Βίντεο που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. το οποίο φέρεται να κατέγραψε τη δολοφονική επίθεση, έδειχνε ομάδα βαριά οπλισμένων ανδρών ντυμένων στα μαύρα να προσποιούνται ότι είναι πράκτορες της Αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών και να φωνάζουν στον κόσμο να “πέσει κάτω”. “Έίναι επιχείρηση της DEA, πέστε όλοι κάτω!” ακούγεται στο βίντεο.
O Zoβενέλ Μοϊζ πέθανε επί τόπου. Το σώμα του είχε 12 τραύματα από σφαίρες, δήλωσε ο δικαστής Carl Henry Destin στην εφημερίδα “Le Nouvelliste”.
Το γραφείο και η κρεβατοκάμαρα του προέδρου που εντοπίστηκε από τις αρχές να κείτεται ανάσκελα, καλυμμένος με αίμα, λεηλατήθηκαν, είπε ο δικαστής.
Τα τρία παιδιά του πρώτου ζευγαριού, η Ζομαρλί, ο Ζοβενέλ Τζούνιορ και ο Ζοβερλέν, βρίσκονται σε “ασφαλή τοποθεσία”, ανέφεραν αξιωματούχοι.
Εν μέσω παραλυτικής οικονομικής κρίσης, μαζικών διαδηλώσεων και ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων του κορονοϊού αλλά και της εγκληματικότητας, αντιπολίτευση και διαδηλωτές ζητούσαν από τις αρχές του χρόνου από τον Μοΐζ να εγκαταλείψει τον προεδρικό θώκο, καταγγέλλοντας τον για αυταρχική παρέκκλιση και παραβίαση του Συντάγματος.
Η διαμάχη ξεκίνησε μετά τις χαοτικές προεδρικές εκλογές του 2015. Ο Μοΐζ αναδείχθηκε αρχικά νικητής, αλλά στη συνέχεια το εκλογικό αποτέλεσμα ακυρώθηκε λόγω των καταγγελιών για εκτεταμένη νοθεία. Κατάφερε να επανεκλεγεί ένα χρόνο μετά και ανέλαβε τα προεδρικά του καθήκοντα τον Φεβρουάριο του 2017.
Ο Ζοβενέλ Μοΐζ, που ανήκε στον κόσμο των επιχειρήσεων, εξελέγη πρόεδρος υποσχόμενος να αναπτύξει την οικονομία της χώρας. Μολονότι ήταν πολύ ενεργός σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων οι φυτείες μπανάνας, δεν είχε σχεδόν καμιά πολιτική εμπειρία όταν εξελέγη, ενώ ήταν μάλλον άγνωστος στους συμπατριώτες του.
Ήθελε να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος, που αρχικά προβλεπόταν να γίνει τον Απρίλιο, αναβλήθηκε μια πρώτη φορά για την 27η Ιουνίου, κατόπιν μια δεύτερη, για την 26η Σεπτεμβρίου, εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Η αναθεώρηση αυτή θα ενίσχυε τις εξουσίες της εκτελεστικής εξουσίας.
Ο Ζοβενέλ Μοΐζ, που κυβερνούσε με διάταγμα, ανακοίνωσε τη 14η Απριλίου την παραίτηση της κυβέρνησής του και τον διορισμό νέου πρωθυπουργού στον οποίο ανέθεσε την αντιμετώπιση της ανασφάλειας στη χώρα.
Ωστόσο, το πολιτικό κενό που άφησε η δολοφονία του Αϊτινού προέδρου θα μπορούσε να τροφοδοτήσει έναν νέο κύκλο βίας, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Πάνω από δύο αιώνες πριν, οι Αϊτινοί αγωνίστηκαν για να αποτινάξουν τον γαλλικό ζυγό και να τερματίσουν μια από τις πιο βάναυσες αποικιοκρατίες του κόσμου, που είχε φέρει στη Γαλλία άφθονο πλούτο. Εκείνο που ξεκίνησε ως μία εξέγερση σκλάβων στις αρχές του 18ου αιώνα, οδήγησε τελικά στην εκπληκτική ήττα των δυνάμεων του Ναπολέοντα το 1803.
Αλλά η ταλαιπωρία των 11 εκατομμυρίων Αϊτινών δεν τερματίστηκε μετά την εκδίωξη των Γάλλων, καθώς ακολούθησε η δυναστική δικτατορία των Ντιβαλιέ, σειρά πραξικοπημάτων, ο καταστροφικός σεισμός του 2010 αλλά και ο τυφώνας Μάθιου του 2016.
