Η Παρασκευή 15 Οκτωβρίου ανέτειλε με την Ιταλία και την κοινωνία της επί ποδός πολέμου και διχασμένη. Γιατί τούτη η μέρα επέπρωτο από καιρό να είναι μια “Μαύρη Παρασκευή” για την εργασία (όλως διόλου διαφορετική από την καταναλωτική Black Friday), ως η πρώτη ημέρα για την υποχρεωτική εφαρμογή του πιστοποιητικού εμβολιασμού στους χώρους εργασίας, που απειλεί την απασχόληση και δημιουργεί διαχωρισμούς μεταξύ των εργαζομένων, αλλά ταυτόχρονα και η πρώτη, αλγεινή, ημέρα που ο ιστορικός αερομεταφορέας της χώρας Alitalia παρέδωσε τα φτερά του στο μικρότερο σχήμα της ΙΤΑ, με πολλές απολύσεις και μείωση του στόλου, επ’ ωφελεία των συμφερόντων της γερμανικής Lufthansa και της γαλλικής Air France. Κατά τ’ άλλα είναι μόνον κατ’ όνομα και αλλαγή χρώματος στα αεροπλάνα, γιατί τα προβλήματα της παλιάς εταιρείας μένουν ακριβώς τα ίδια!
Από τις πρώτες πρωϊνές ώρες της μέρας αυτής πολλοί εργαζόμενοι NoVax περιέζωσαν και απέκλεισαν τις εισόδους σε εργοστάσια και χώρους εργασίας στο Τορίνο, αλλά και σε άλλες πόλεις, διαδηλώσεις και άλλες πράξεις διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκαν σε πολλές πόλεις, όχι όμως και γενική απεργία, ενώ οι λιμενεργάτες και φορτοεκφορτωτές στην Τεργέστη, που πρωτοστάτησαν μαζί με τη Γένοβα εδώ και τρεις ημέρες στις κινητοποιήσεις, παραδόξως έκαναν ένα βήμα πίσω, μετριάζοντας την άρνησή τους να εμποδίσουν κυριολεκτικά, την είσοδο σε όποιον θέλει να δουλέψει. Ωστόσο, στο προπύργιο αυτό των αντιδράσεων 3.000 εργαζόμενοι εξακολουθούν να στέκονται “στα χαρακώματα” και πολλά φορτηγά αναγκάσθηκαν να γυρίσουν πίσω άπρακτα.
Η κατάσταση είναι αρκετά τεταμένη σε όλη την Ιταλία και οι αρχές εκφράζουν φόβους για νέες πολυπληθείς διαδηλώσεις, που μπορεί να εξωκείλουν, όπως εκείνη της περασμένης εβδομάδας στη Ρώμη, όπου νεοφασίστες και στη συνέχεια χάκερ επιτέθηκαν σωματικά και διαδικτυακά στην έδρα του κεντροαριστερού συνδικάτου CGIL.
Πολλοί είναι εκείνοι που στη χώρα κινδυνολογούν για ελλείψεις, που παρά τις διαβεβαιώσεις των υπευθύνων του κλάδου της τροφοδοσίας, λόγω της “ανευθυνότητας” των αντιεμβολιαστών εργαζομένων και της εμμονής των συνδικάτων, ενώ ήδη υπάρχουν φωνές που εμμέσως καλούν τον Ντράγκι να εμμείνει αυστηρά και να επεκτείνει όσο μπορεί το μέτρο του πιστοποιητικού στην εργασία, ενόψει της επαπειλούμενης πτώσης του ΑΕΠ, και λόγω των ελλείψεων στην ενέργεια και την ραγδαία άνοδο των τιμών και του κόστους στο διαμετακομιστικό εμπόριο, που ήδη έχει μέγιστο και άμεσο αντίκτυπο στις τιμές των τροφίμων κι άλλων απαραίτητων αγαθών και αναμένεται να οξύνουν ακόμη τις ταξικές αντιθέσεις και την αγανάκτηση.
Με περίπου 3,8 εκατ. εργαζομένων να αρνούνται ακόμη να εμβολιασθούν, η δειλά εκπεφρασμένη πρόθεση πολλών επιχειρήσεων να πληρώνουν και να διαθέτουν εκείνες τα απαραίτητα τεστ για την είσοδο των εργαζομένων και την αποφυγή απολύσεων, συναντά σθεναρή αντίθεση από τον “σκληρό πυρήνα” της εργοδοσίας, που εκπροσωπεί ο κέρβερος για τα συμφέροντα των αφεντικών πρόεδρος της ένωσης βιομηχάνων (Confidustria) Κάρλο Μπονόμι. Η εμμονή των κυβερνητικών επιλογών του δοτού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι, που οδηγεί σε διατάραξη της γραμμής παραγωγής εκβάλλει μαθηματικά σε μία δριμεία κοινωνική σύγκρουση. Όχι μόνον στην παραδοσιακή σύγκρουση μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, αλλά τη διχαστική και ολέθρια για μισθούς και συνθήκες εργασίας μεταξύ των εργαζομένων των διαφορετικών κλάδων. Ένας διχασμός μεταξύ των εργαζομένων που με την ανισομέρεια των μέτρων για την προστασία, επιβίωση και ανάκαμψη ευάλωτων ομάδων, επιχειρήσεων και κλάδων έχει οξυνθεί κατά τη διάρκεια και την θρυλούμενη επαύριο της πανδημίας.
Μία κατάσταση, που ενδέχεται να μετεξελιχθεί σε κοινωνική σύγκρουση, όπως κατέδειξε η περίπτωση της επίθεσης στη Ρώμη όπου η διαφορετική ταξική σύνθεση και η ανεπαρκής εκτίμηση για την αγανάκτηση του κόσμου, την οποία η πανδημία έχει δημιουργήσει και ενδέχεται να επωφελήσει τις σκοτεινές δυνάμεις της ακροδεξιάς (που ζητούσαν προκλητικά από τους αστυνομικούς στη Ρώμη να τους πανε στον (ηγέτη της CGIL) Λαντίνι γιατί αλλιώτικα θα τον πιάνανε μόνοι τους…
Η κατάσταση κινδυνεύει να μετατραπεί σε έναν πραγματικά εμφύλιο πόλεμο, που με τον οριζόντιο χαρακτήρα της αντίδρασης στην απόλυτη (και απολυταρχική εν πολλοίς) τακτική της κυβέρνησης του δοτού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι υπερβαίνει τις ταξικές και ιδεολογικές διαφορές και το μήνυμά της θολώνει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στην πραγματική ή πλαστή υγειονομική αναγκαιότητα και τον πολιτικό καιροσκοπισμό. Μία κατάσταση ανάλογη της περιόδου 1919-21, που ευνόησε την άνοδο του Φασισμού, ως “μακρού βραχίονα” των αφεντικών για να κτυπήσουν το εργατικό κίνημα. Στις σημερινές οικονομικές συγκυρίες, όπου η εργατική τάξη θα πρέπει να παλέψει ενάντια στις δρομολογημένες “μετα(απορ)ρυθμίσεις” με άξονα τις συντάξεις (που δεν βγαίνουν λόγω πληθωρισμού) και τα εργασιακά (που μεθοδεύονται με πρόφαση τα εμβόλια, που θέλουν να επιβάλουν οι Βρυξέλλες ενόψει της διάθεσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων του Υπερταμείου Ανάπτυξης.
Όσο και εάν πολλοί διανοούμενοι της Αριστεράς (όπως οι Μάσιμο Κατσάρι και Τζόρτζο Άγκαμπεν, στο γνωστό κείμενό τους-μανιφέστο για το πιστοποιητικό), διαβλέπουν στην αντίσταση κατά του Green Pass μία ευκαιρία για την ξανασύσταση του πολιτικού υποκειμένου της αριστεράς, η πρόσφατη αναμέτρηση στις δημοτικές εκλογές, μάλλον ενισχύει εκείνο που διαπίστωνε και ο Αντόνιο Γκράμσι (Τετ.3, §34, σελ.311), παρατηρώντας στα χρόνια του πως “οι μεγάλες μάζες έχουν αποσπασθεί από τις παραδοσιακές ιδεολογίες, δεν πιστεύουν πλέον σε εκείνο που πίστευαν παλιότερα” και ως αποτέλεσμα είχε “μία μεγαλύτερη ρήξη ανάμεσα στις λα”ικές τάξεις και τις κυρίαρχες ιδεολογίες”, που δεν μπορεί να γεφυρωθεί με την “ωμή και απροκάλυπτη βία που εμποδίζει να αναδυθούν νέες ιδεολογίες”, από τις κυρίαρχες δυνάμεις και τάξεις, που “δεν είναι πιά ‘κυβερνώσες’ αλλά απλώς ‘κυρίαρχες’, κάτοχοι μίας απροκάλυπτης δύναμης εξαναγκασμού”.
Σε τούτην τη συγκυρία της “μεσοβασιλείας”, όπως την ονόμαζε ο Ιταλός διανοητής, στην οποία βύθισε η κρίση (οικονομική και πανδημική) την εργοδοσία και την πολιτική τάξη, το “παλιό καθεστώς” δεν μπορεί να παλινορθωθεί ακριβώς όπως πριν, όπως και το “μύθευμα” της ανάκαμψης είναι κάτι παραπάνω από ένα “παραμύθι”.
Από την άλλη διαπιστώνεται και μία φενάκη, αδιέξοδη όπως αποδεικνύεται, πέραν από τις διάφορες ρητορείες και της ίδιας της Αριστεράς, όχι μόνον στην Ιταλία, για τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει τούτη η καταστολή. Όπως στο ίδιο κείμενο εντόπιζε σοφά ο Γκράμσι, “η φυσική καταστολή δύναται μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε έναν διάχυτο σκεπτικισμό, απ’ όπου θα ξεπηδήσει ένας νέος συνδυασμός”, στον οποίο όπως για παράδειγμα διαπιστώσαμε και στη χώρα μας, ο αντισυστημισμός των αντιεμβολιαστών θα γίνει ακόμη πιο “ιησουΐτικα” αντιδραστικός. Με τη χειρότερη επίπτωση και πιο “τρομακτική”, για τον ίδιο τον Γκράμσι, “πως πολλοί παραδοσιακοί διανοούμενοι, αυτοαποκαλούμενοι Αριστεροί, ενδέχεται να ερμηνεύουν ένα τέτοιο περιδεές σενάριο ως προοδευτικό”.
