Εάν υπάρχει ένας λαός που να μπορεί μέσα στο σοβαρό να ενοφθαλμίσει το εντελώς ανάλαφρο και παρωδιακό πνεύμα, αυτός είναι οι Ιταλοί. Ο Νίτσε το είχε διαπιστώσει προ πολλού προτάσσοντας την ιταλική όπερα από τις βαριές, αργόσυρτες, μελωδίες του Βάγκνερ ή την ευφάνταστη ιταλική κουζίνα από τη λιπαρή και πληκτική γερμανική – την οποία θεωρούσε, μαζί με το δριμύ κλίμα, ως κύριο λόγο για την ωμότητα του “γερμανικού κτήνους”. Κι είναι αλήθεια γιατί παντού, ακόμη και μέσα στις πιο ένδοξες σελίδες της ιταλικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, πλάι στον Δάντη εμφιλοχωρούσε ο Βοκκάκιος, στον Αριόστο και τον Τάσσο ο Αρετίνος κι ο αγοραίος τύπος του Μπερτόλδου ή οι λαϊκοί ήρωες της Κομέντια ντελ’ Άρτε. Κι ο ίδιος ο θεμελιωτής της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας Μακκιαβέλης στα μέγιστα για το ανθρώπινο πνεύμα και παράδοση συγγράμματά του περιέλαβε και μία κωμωδία σαν τον “Μανδραγόρα”.
Όμως κάποια στιγμή το κωμικό, όταν ξεφεύγει από τη σφαίρα του γραφικού και του ανώδυνου, μπορεί να τρομάξει. Ιδίως όταν οι συνέπειές της “πλάκας” ενδέχεται να έχουν μακροπρόθεσμα αρνητικές συνέπειες όχι για τους συντελεστές της, αλλά και για ολάκερη την κοινωνία. Έτσι κι η φιλολογία που έχει ανοίξει τις τελευταίες ημέρες και ξεπερνάει την απλή εικοτολογία για την πιθανότητα να προταθεί (αφού ήδη το έχει κάνει ο ίδιος) από την κεντροδεξιά ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι για πρόεδρος της Δημοκρατίας, παύει να αγγίζει τα όρια του γραφικού και, αντιστρέφοντας τους όρους στη ρήση για την επαναφορά της Ιστορίας, η παρωδία υπάρχει κίνδυνος να επιστρέψει ως τραγωδία για την πολιτική ζωή της Ιταλίας.
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει η μελάνη στην, αναπάντεχη, αθωωτική απόφαση που εξέδωσε το δικαστήριο της Σιέννας (η Σιέννα με έφτιαξε, με χάλασε η Μαρέμα, υμνούσε κάποτε ο Δάντης κι υπενθύμιζε στα Κάντος του ο Πάουντ, χωρίς να φαντάζονται) για τις κατηγορίες του “Ρούμπι-γκεϊτ” και των “μπούνγκα-μπούνγκα” πάρτι με ανήλικες ενάντια στον Μπερλουσκόνι, ο άσπιλος πλέον ως περιστερά “Καβαλιέρε” έσπευσε να αυτοανακηρυχθεί υποψήφιος για την προεδρία.
Μάλιστα για να δικαιολογήσει τη φιλοδοξία του, αναφέρθηκε στην πιθανολογούμενη μεταπήδηση του δοτού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι στο Κουϊρηνάλιο Μέγαρο, αιτιολογώντας ότι ο νυν πρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης θα πρέπει να παραμείνει οπωσδήποτε στη θέση του για να συνεχίσει απερίσπαστος το ‘θεάρεστο’ έργο του, εφαρμόζοντας το πρόγραμμα που θέλουν οι Βρυξέλλες για να εκταμιευθεί ο πακτωλός του Ταμείου Ανασυγκρότησης.
Πλέον, ο Μπερλουσκόνι προβάλλει ως statista και “εθνάρχης”, ως εγγυητής της ενότητας του έθνους, έτσι όπως λειτουργούσε κι ως συγκολλητική δύναμη στην κεντροδεξιά-ακροδεξιά συμμαχία με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και τα Αδέλφια της Ιταλίας της Τζόρτζα Μελόνι. Η γνωστή ναρκισσιστική υπεροψία του Μπερλουσκόνι ξεπερνά και τον ίδιον όταν προβάλλεται ως λαοπρόβλητος σωτήρας ένας άνθρωπος τυλιγμένος στα σκάνδαλα, που κατόρθωσε να κηλιδώσει την εικόνα της Ιταλίας στο εξωτερικό και τώρα διεκδικεί το ύπατο αξίωμα της δημοκρατίας. Μία θέση που είναι κομβική για τη λειτουργία της πολιτικής, καθώς ο πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να παύσει όποτε το κρίνει αναγκαίο τόσο τη Βουλή, όσο και να καθαιρέσει τον Πρωθυπουργό. Μία εμπειρία που την έχει νοιώσει κι ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι, όταν εκπαραθυρώθηκε από τον πρόεδρο Τζόρτζο Ναπολιτάνο – ο οποίος είχε τοποθετήσει με συνοπτικές διαδικασίες τον Μάριο Μόντι στην πρωθυπουργία, αμέσως μόλις οι Μέρκελ και Σαρκοζί στην κοινή συνέντευξή τους με τον Μπερλουσκόνι το 2012, του ανακοίνωσαν πως δεν είναι πλέον εκλεκτός συνομιλητής τους για τα ιταλικά πράγματα. Βέβαια, ο Μπερλουσκόνι έχει αποδείξει πως είναι ένα από τα “παχύδερμα” της εξουσίας και στην πρόσφατη σύνοδο του ΕΛΚ στις Βρυξέλλες έφθασε στο σημείο να προσφέρει μία ανθοδέσμη στη Μέρκελ για την …”καλή συνεργασία” που είχαν όταν αμφότεροι κυβερνούσαν!
Βέβαια, η πιθανότητα να εκλεγεί πρόεδρος ο Μπερλουσκόνι περνά από τους συσχετισμούς μέσα στην ίδια την εσω-εξωκυβερνητική δεξιά συμμαχία, αλλά και από την αφοσίωση των στελεχών στο ίδιο του το κόμμα! Ο Μπερλουσκόνι , με δεδομένο ότι “τόσο η Μελόνι, όσο κι η Λέγκα, έχουν διατρανώσει στον Ενρίκο Λέτα του PD ότι δεν θα στηρίξουν τον νυν πρόεδρο Σέρτζο Ματαρέλα έχει δέσει κόμπο” ότι ο Σαλβίνι θα τον στηρίξει, όμως θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη κι οι σημαντικές διαφωνίες που έχουν προκύψει εσωτερικά στη Λέγκα έπειτα ιδίως από τα αρνητικά αποτελέσματα στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές. Διαφορές που στο εγγύς μέλλον θα ενταθούν περαιτέρω καθώς πλέον στις δημοσκοπήσεις το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, που στηρίζει τον Ντράγκι, ξεπερνά τη Λέγκα σε ποσοστά. Και μολονότι ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι κομπάζει orbi et urbi ότι την κοινή γραμμή στην κεντροδεξιά την επιβάλλει αυτός, η όποια φιλοδοξία του περνά από την ομοφωνία των μελών της Λέγκας και τη σύμπραξη της Μελόνι. Κάθε εσωτερική λιποψυχία και λιποταξία θα είναι καταδικαστική για τον “Καβαλιέρε του Άρκορε”.
Ο Μπερλουσκόνι επιπλέον έχει να αντιμετωπίσει πλέον και μία εσωτερική ανταρσία. Με επικεφαλής τα υπουργοποιημένα στελέχη στην κυβέρνηση Ντράγκι κι ιδίως με τους κορυφαίους στην ιεραρχία του κόμματος τη Μαριαστέλλα Τζελμίνι που εξέφρασε την απογοήτευσή της για την απόδοση του πολιτεύεσθαι του Μπερλουσκόνι τον τελευταίο καιρό και τον περιώνυμο Μπρουνέτα που ούτε λίγο, ούτε πολύ, διαφοροποιήθηκε, προτείνοντας συμμαχία λαϊκών, κεντρώων και σοσιαλιστών, από την ίδια την προοπτική της κεντρο-ακροδεξιάς συμμαχίας, αλλά κι από τις εκπεφρασμένες δυσαρέσκειες της Μάρας Καρφάνια, πολλοί από τους βουλευτές της Forza Italia μοιάζουν εφεκτικοί να στηρίξουν τον ίδιο τους τον πρόεδρο! Οι αντιδράσεις του ίδιου του Μπερλουσκόνι δεν μοιάζει να επαναφέρουν στην τάξη τους “στασιαστές” και είναι δυνατόν να κερδίσει μεν τη στήριξη των άλλων δύο εταίρων της συμμαχίας, αλλά να χάσει τη “δεδηλωμένη” στο ίδιο του το κόμμα!
Άλλωστε κι η ίδια η σύμπραξη ενός δεξιού κόμματος που είναι ταγμένο στον ευρωπαϊκό σκοπό με δύο παρατάξεις που ομνύουν υπέρ της εθνικιστικής θέσης για διάλυση της Ευρώπης, κάνει προβληματική όποια προοπτική να στηρίξουν οι Βρυξέλλες μία χώρα, της οποίας ο πρόεδρος βασίζεται στους Σαλβίνι και Μελόνι. Ηγέτες που αμφότεροι έσπευσαν να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους στην Πολωνία κατά την πρόσφατη θεσμική κρίση με την ΕΕ, αλλά και που διατηρούν στενές σχέσεις με την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν κι άλλες παρατάξεις. Πρόσφατα η Μελόνι ταξίδευσε στην Ισπανία για να συμμετάσχει σε διάσκεψη του Vox, ενώ ο Σαλβίνι σε “τηλεδιάσκεψη” με τη Λεπέν, επανέλαβε την πρότασή του για δημιουργία ενός νέου ευρωσκεπτικιστικού κόμματος των εθνικιστών της (ακρο)δεξιάς. Με δεδομένο ότι οι Βρυξέλλες επιθυμούν στο τιμόνι της ιταλικής προεδρίας έναν πεπεισμένο ευρωπαϊστή και χωρίς “βαρίδια” πολέμιών της στα πόδια του, επιδιώκουν να έχουν έναν άνθρωπο που ανά πάσα στιγμή θα αναλαμβάνει να λύνει, όπως εκείνες επιθυμούν, τα όποια πολιτικά αδιέξοδα προκύψουν, ο Μπερλουσκόνι – που ήδη από χρόνια και λόγω και της προσωπικής μάλιστα φιλίας του με ηγέτες όπως οι Πούτιν, Ερντογάν, παλιότερα τον Καντάφι, που υπερασπίσθηκε έως το τέλος, παρά τις αντιδράσεις των Δυτικών – δεν είναι από τις αρεστές επιλογές. Και φυσικά τα πρωτοκλασάτα στελέχη της Forza Italia που φιλοδοξούνε να έχουν μία σοβαρή σταδιοδρομία στην πολιτική ή στα κοινοτικά όργανα, είναι έτοιμα να προετοιμάσουν μία “πατροκτονία” όταν τούτο κριθεί απαραίτητο.
Από την άλλη, η έστω και ρηματικά εκπεφρασμένη χίμαιρα του Μπερλουσκόνι κι η σχηματοποίησή της σε μία δυνητική εικόνα ενός πιθανού μέλλοντος, αντιλαλεί ως μία έσχατη “κατάντια” για το πολιτικό σύστημα της Ιταλίας και κάλλιστα θα μπορούσε να θεωρηθεί πως σηματοδοτεί το τέλος του συνταγματικού και κοινοβουλευτικού μοντέλου που θεμελίωσαν πολιτικές προσωπικότητες του κύρους του Ντε Γκάσπερι από τη δεξιά και του Τολιάτι από την αριστερά και συνεχίσθηκε από τους Μόρο και Μπερλίγνκουερ. Για να καταλήξουμε, όπως στον ιταλικό κινηματογράφο από τον σοβαρό Νεορεαλισμό του ‘50 στις κωμωδίες του ‘60 κι από το στρατευμένο σινεμά και το cinema d’ autore του ‘70 στις φάρσες και σεξοκωμωδίες του ‘80, στην απαρχή του τέλους με την κυβέρνηση Κράξι, τα σκάνδαλα και τα “Καθαρά Χέρια” στην άνοδο του Μπερλουσκόνι, ο οποίος είδε το κράτος όχι ως “εργοστάσιο” όπως το ήθελαν οι Οπεραϊστές, αλλά ως “επιχείρησή του”. Και το διοίκησε με βάση τα δικά του συμφέροντα, νομοθετώντας για να αυτοαπαλλάσσεται από φόρους, διώξεις και καταδίκες και για να προωθεί τις επιχειρήσεις του.
Ο Μπερλουσκόνι ποζάρει τελικά για πρόεδρος; Οι εξελίξεις θα μας δείξουν εάν η σκέψη τούτη και μία πιθανή υλοποίησή της θα καταλήξει σε φάρσα ή σε τραγωδία αλά ιταλικά.
