Αντιμέτωπες με κυκλώματα σωματεμπορίας, επιχειρήσεις εξαφάνισης παιδιών, σεξουαλική εκμετάλλευση και εκβιασμούς βρίσκονται οι προσφύγισσες αλλά και τα παιδιά που συρρέουν στα ουκρανικά σύνορα προκειμένου να ξεφύγουν από την κλιμακούμενη βία, σύμφωνα με οργανώσεις και φορείς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο, οι οποίες υπογραμμίζουν πως οι συγκρούσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα αποτελούν ευνοϊκή συνθήκη για την όξυνση συγκεκριμένων μορφών εγκληματικότητας.
«Οι διακινητές είναι συχνά οι πρώτοι που βρίσκονται στο έδαφος, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν αυτή την ευαλωτότητα, να παγιδεύσουν αυτούς τους ανθρώπους και να τους υποβάλουν σε καταστάσεις αφάνταστης βιαιότητας. Δυστυχώς, επειδή πρόκειται κυρίως για γυναίκες και κορίτσια, εξαναγκάζονται ειδικά σε εμπορία για σεξουαλική εκμετάλλευση» επεσήμανε μιλώντας στο euractiv ο διευθύνων σύμβουλος της Unseen UK, Άντριου Γουάλις (Andrew Wallis).
Πρόσφατα, η οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Homo Faber, που εδρεύει στο Λούμπλιν της Πολωνίας, ανέφερε, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, πως έχουν ήδη καταγραφεί πολυάριθμες περιπτώσεις παιδιών που φτάνουν μόνα τους στα σύνορα, μετά από παρότρυνση των γονέων τους, προκειμένου να συναντήσουν συγγενείς ή φίλους και εν τέλει κανείς δεν βρίσκεται εκεί για να τα συναντήσει.
«Αυτό είναι προφανώς εξαιρετικά οδυνηρό για ένα παιδί και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το να περιπλανιούνται στον σταθμό μόνα τους, αποπροσανατολισμένα, και στη χειρότερη περίπτωση να εξαφανιστούν εντελώς. Αυτό, δυστυχώς, δεν είναι ένα υποθετικό σενάριο, έχει ήδη συμβεί» σημειώνει η συντονίστρια της οργάνωσης Καρολίνα Βίρζμπινσκα (Karolina Wierzbińska). «Λαμβάνουμε επίσης ήδη καταγγελίες για περιστατικά εμπορίας ανθρώπων και για γυναίκες στις οποίες προσφέρεται εργασία στην Πολωνία για να διαπιστώσουν ότι ο χώρος εργασίας είναι παράνομος, ο εργοδότης τις κακομεταχειρίζεται, αρνούμενος να τους καταβάλει το μισθό στην ώρα του. Υπάρχουν περιπτώσεις εκβιασμού για την έκδοση προσωπικών εγγράφων ή χρημάτων» συμπληρώνει η ίδια.
Άγνωστοι εθελοντές και ανεπαρκείς έλεγχοι
Σχεδόν σε κάθε σιδηροδρομικό σταθμό κοντά σε συνοριακές διαβάσεις, πλήθος ανθρώπων, κατά κύριο λόγο άνδρες, κρατούν χαρτονένιες πινακίδες που προσφέρουν στους πρόσφυγες μεταφορά σε προορισμούς σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με μαρτυρίες οργανώσεων, οι οποίες επισημαίνουν ότι σε θεωρητικό επίπεδο, όσοι επιθυμούν να προσφέρουν μεταφορά σε πρόσφυγες θα πρέπει να παρουσιάζουν την ταυτότητά τους και τις πινακίδες κυκλοφορίας του αυτοκινήτου τους κατά την άφιξη, πριν τους επιτραπεί να πάρουν κάποιον από τα σύνορα.
Ωστόσο ο έλεγχος αυτών των προσώπων πριν παραλάβουν τους ανθρώπους είναι αδύνατο να πραγματοποιηθεί σε κάθε περίπτωση, όπως παρατηρείται, με ορατό το ενδεχόμενο μέλη κυκλωμάτων σωματεμπορίας και εκμετάλλευσης να βρίσκονται μεταξύ των προσώπων που επιχειρούν να διευκολύνουν τους πρόσφυγες.
«Θα υπέθετα ότι το 90% αυτών των ανδρών είναι καλοπροαίρετοι άνθρωποι που προσφέρουν πραγματική βοήθεια. Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για μία εξαιρετικά χαοτική κατάσταση, δυνητικά τρομακτική για οποιονδήποτε, πόσο μάλλον για ένα άτομο που βρίσκεται ήδη σε κίνδυνο. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι ένα μέρος των ανθρώπων που βρίσκονται στο πλήθος είναι απλώς εγκληματίες, που περιμένουν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν ευάλωτες γυναίκες» επισημαίνει η συντονίστρια της Homo Faber.
«Οι πληροφορίες πρέπει να φτάνουν στις γυναίκες πριν περάσουν στην Πολωνία»
Η οργάνωση, που εργάζεται και στα τέσσερα σημεία διέλευσης στα σύνορα με σκοπό να μειώσει τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τους ανθρώπους που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, έχει δημιουργήσει μια 24ωρη τηλεφωνική γραμμή βοήθειας η οποία λειτουργεί από ουκρανόφωνους εκπαιδευμένους εθελοντές για την υποστήριξη των γυναικών και παιδιών που διασχίζουν τα σύνορα.
«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι πληροφορίες πρέπει να φτάνουν στις γυναίκες πριν περάσουν στην Πολωνία. Πρόκειται για ανθρώπους που βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι με σοβαρά τραύματα. Όσο νωρίτερα ενημερωθούν για την κατάσταση που τους περιμένει στην Πολωνία, τόσο περισσότερο χρόνο έχουν για να την επεξεργαστούν».
Για αισθητή έλλειψη συντονισμού στα σύνορα έκανε λόγο μιλώντας στο euractiv και η Σιομπάν Φοράν (Siobhan Foran), σύμβουλος σε θέματα φροντίδας των φύλων στη Βαρσοβία, σημειώνοντας πως «υπάρχει σαφής έλλειψη πληροφοριών για τους Ουκρανούς πρόσφυγες που φτάνουν στα πολωνικά σύνορα. Υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματά τους, τα δικαιώματά τους, τις υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες σε αυτούς και πώς μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές». Η ίδια υπογράμμισε πως φυλλάδια, οι αφίσες και άλλες μορφές πληροφόρησης πρέπει να διανεμηθούν με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος.
«Ο κίνδυνος εμπορίας ανθρώπων είναι ιδιαίτερα αυξημένος, καθώς κάθε καινούργια μέρα που περνούν στο δρόμο οι πρόσφυγες, εξαντλημένοι και στερημένοι από κάθε βασική άνεση, τους καθιστά ακόμη πιο ευάλωτους. Πιστεύουμε ότι οι διακινητές στοχεύουν πιθανότατα τόσο σε γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες τους όσο και σε γυναίκες που ταξιδεύουν με παιδιά» ανέφερε η Μόνικα Μολνάροβα (Monika Molnárová) εκπρόσωπος της Κάριτας Σλοβακίας για τη διακοπή της εμπορίας ανθρώπων, υποστηρίζοντας ότι η εθνική μονάδα της Σλοβακίας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων εργαζόταν στα σύνορα και είχε παρέμβει για την προστασία γυναικών και παιδιών σε ύποπτες περιπτώσεις.
Μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις και μόλις μία σύλληψη
Την ίδια ώρα, λόγω της έντονης ανησυχίας για την όξυνση της σωματεμπορίας, η πολωνική κυβέρνηση εισήγαγε τροποποίηση σε ένα πρόσφατα ψηφισμένο νομοσχέδιο, το οποίο περιγράφει τις απαντήσεις της Πολωνίας στην προσφυγική κρίση, αυξάνοντας την ελάχιστη ποινή για την εμπορία ανθρώπων από τρία σε 10 χρόνια και τη μέγιστη ποινή φυλάκισης για τη σεξουαλική εμπορία παιδιών από 10 σε 25 χρόνια.
«Θέλουμε να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα στους εγκληματίες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την τραγωδία των προσφύγων» δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών της Πολωνίας, Ματσιέι Βοβζίκ (Maciej Wąsik), με την τροποποιητική ρύθμιση να επικρίνεται ωστόσο ως μετριοπαθής κίνηση και την Unicef να σημειώνει ότι αν και η απόφαση της Πολωνίας να ανοίξει τα σύνορα στους Ουκρανούς πρόσφυγες επικροτείται αδιαμφισβήτητα, εντούτοις «παρουσιάζει προκλήσεις» όσον αφορά στην προστασία των παιδιών.
Υπενθυμίζεται ότι την Πέμπτη η αστυνομία στο Βρότσλαβ της Πολωνίας ανακοίνωσε τη σύλληψη ενός 49χρονου υπόπτου για βιασμό, ο οποίος φέρεται να επιτέθηκε σε μια 19χρονη Ουκρανίδα προσφύγισσα την οποία παρέσυρε προσφέροντάς της βοήθεια μέσω διαδικτύου. «Γνώρισε την κοπέλα προσφέροντας τη βοήθειά του μέσω μιας διαδικτυακής πύλης», Διέφυγε από την εμπόλεμη Ουκρανία, δεν μιλούσε πολωνικά. Εμπιστεύτηκε έναν άνδρα που υποσχέθηκε να τη βοηθήσει και να της προσφέρει καταφύγιο. Δυστυχώς, όλα αυτά αποδείχθηκαν δόλιοι χειρισμοί» αναφέρει η ανακοίνωση της αστυνομίας.
Με ανάρτησή της σε ουκρανικά και ρωσικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η αστυνομία του Βερολίνου προειδοποίησε τις γυναίκες και τα παιδιά να μην αποδέχονται προσφορές για διανυκτέρευση και τους προέτρεψε να καταγγείλουν οτιδήποτε ύποπτο.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του euractiv, στην τελευταία έκθεση της Ουκρανίας για την εμπορία ανθρώπων υπογραμμίζεται ότι αν και η κυβέρνηση έχει καταβάλει προσπάθειες για την καταπολέμηση του ζητήματος, οι καταδίκες παραμένουν σπάνιες και οι ποινές ισχνές. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης τουλάχιστον 120.000 άτομα ουκρανικής καταγωγής έχουν καταγραφεί ως θύματα εμπορίας ανθρώπων από το 1991.
Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εμπορία ανθρώπων το 2020 εκτιμά ότι το ετήσιο παγκόσμιο κέρδος από το συγκεκριμένο έγκλημα ανέρχεται σε 29,4 δισεκατομμύρια ευρώ, επισημαίνοντας ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση συνιστά την πιο κοινή μορφή εμπορίας ανθρώπων στο μπλοκ των 27 χωρών, με τις γυναίκες να αποτελούν σχεδόν τα τρία τέταρτα στο σύνολο των θυμάτων, ενώ σχεδόν κάθε τέταρτο θύμα είναι παιδί.
