Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (IPI) εξέφρασε σήμερα τη «σοβαρή ανησυχία» του για την επιβεβαιωμένη παρακολούθηση του Έλληνα δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη για περισσότερο από δύο μήνες χρησιμοποιώντας, με τη χρησιμοποίηση μάλιστα ενός ισχυρού εργαλείο spyware, του «Predator». Το Ινστιτούτο καλεί τις αρμόδιες ελληνικές αρχές επιβολής του νόμου να διερευνήσουν ενδελεχώς, να εντοπίσουν και να εκθέσουν δημόσια την πηγή της παρακολούθησης.
Στις 11 Απριλίου αποκαλύφθηκε μέσω δημοσιεύσεων ότι ο Κουκάκης, ένας έμπειρος ερευνητής δημοσιογράφος που κάλυπτε οικονομικά και τραπεζικά θέματα στην Ελλάδα, μολύνθηκε στο κινητό του τηλέφωνο για τουλάχιστον δέκα εβδομάδες του 2021 από το «Predator», ένα προηγμένο εργαλείο spyware που αναπτύχθηκε και πωλήθηκε από την εταιρεία της Βόρειας Μακεδονίας που ονομάζεται Cytrox.
Σύμφωνα με μια ιατροδικαστική ανάλυση από ειδικούς στο Citizen Lab, η συσκευή παραβιάστηκε με τη χρήση του «Predator» μεταξύ 12 Ιουλίου και 24 Σεπτεμβρίου 2021. Η έρευνα εντόπισε ότι η πηγή της εισβολής ήταν ένας ελληνικός αριθμός τηλεφώνου, ο οποίος έστειλε στον Κουκάκη ένα μήνυμα κειμένου που περιείχε ένα μολυσμένο σύνδεσμο προς έναν ψεύτικο ιστότοπο.
Το Citizen Lab είπε ότι δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει εάν το λογισμικό υποκλοπής χρησιμοποιήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση ή από ιδιωτική εταιρεία. Δεν είναι γνωστό ποιες από τις επικοινωνίες του Κουκάκη παρακολουθούνταν ή ποιες από τις πηγές του παραβιάστηκαν.
Στις 11 Απριλίου, ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης φάνηκε να υπαινίσσεται ότι η εικαζόμενη παρακολούθηση είχε πραγματοποιηθεί από ιδιώτη παράγοντα ή «άτομο», παρά από κυβερνητικό όργανο. «Εννοείται ότι οι αρμόδιες αρχές πρέπει να κάνουν ό, τι είναι σωστό για να διαλευκανθεί αυτή η υπόθεση και να αποδοθεί δικαιοσύνη. Προφανώς, δεν σημαίνει ότι σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, σε ένα κράτος δικαίου, κάθε άτομο μπορεί να παρακολουθεί άλλο άτομο», είπε. Δεν ρωτήθηκε για το εάν οι ελληνικές υπηρεσίες ασφαλείας ή οι υπηρεσίες πληροφοριών είχαν αποκτήσει οι ίδιες την συγκεκριμένη τεχνολογία spyware.
Ο αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου, Σκοτ Γκρίφεν, είπε ότι η παρακολούθηση του Κουκάκη αποδεικνύει σοβαρές απειλές για το απόρρητο των πηγών καθώς και για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και κάλεσε για άμεση έρευνα από τις ελληνικές αρχές επιβολής του νόμου για να διαπιστωθεί η πηγή της παρακολούθησης.
«Οι ελληνικές αρχές πρέπει να παράσχουν αμέσως μεγαλύτερη σαφήνεια και απαντήσεις για το πώς και από ποιον έχει γίνει κατάχρηση αυτής της επεμβατικής τεχνολογίας spyware στην Ελλάδα», είπε. «Εάν πιστεύει ότι ένας ιδιωτικός παράγοντας ή άτομο είναι υπεύθυνος, η κυβέρνηση θα πρέπει να παράσχει δημόσια στοιχεία για τις υποψίες της και οι αρχές επιβολής του νόμου θα πρέπει να θεωρήσουν υπεύθυνους αυτούς τους παράγοντες. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα για τη ρύθμιση αυτής της τεχνολογίας ώστε να μην γίνεται κατάχρησή της στο μέλλον. Προτρέπουμε επίσης την κυβέρνηση να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει ξεκάθαρα εάν οι δικές της υπηρεσίες επιβολής του νόμου ή οι υπηρεσίες πληροφοριών έχουν αποκτήσει το «Predator» ή άλλα ιδιωτικά ανεπτυγμένα προϊόντα spyware, τώρα ή στο παρελθόν», πρόσθεσε.
Ο Γκρίφεν σημείωσε επίσης ότι η παρακολούθηση του Κουκάκη πιστεύεται ότι είναι η πρώτη δημόσια επιβεβαιωμένη περίπτωση κατασκοπείας δημοσιογράφου στην Ευρώπη που χρησιμοποιεί το «Predator». «Ενώ ο Όμιλος NSO έχει τεθεί υπό στενό έλεγχο, το λογισμικό κατασκοπείας Pegasus είναι μόνο ένα από τα πολλά εργαλεία σε μια παγκόσμια και δραστικά υπορρυθμιζόμενη αγορά», είπε. «Υπάρχει μια μεγάλη και αναπτυσσόμενη βιομηχανία spyware για ενοικίαση για να παρέχει προηγμένα εργαλεία κυβερνοπαρακολούθησης σε κυβερνήσεις και ιδιωτικούς φορείς».
Υπενθυμίζεται πως την επίμαχη περίοδο της παρακολούθησης ο δημοσιογράφος ασχολείτο μεταξύ άλλων με θέματα, όπως η δικαστική εξέλιξη του σκανδάλου Τράπεζας Πειραιώς – Λογοθέτη, υποθέσεις αποδέσμευσης περιουσιακών στοιχείων προσώπων που κατηγορούνταν για ξέπλυμα χρήματος, συμβάσεις σχετικά με αμυντικές δαπάνες, υποθέσεις ξένων επενδυτών που απέκτησαν ξενοδοχεία στην Ελλάδα και ενισχύθηκαν από τον αναπτυξιακό νόμο, δαπάνες των υπουργείων Μετανάστευσης, της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και των υπουργείων Προ.Πο. και Δικαιοσύνης που χαρακτηρίστηκαν απόρρητες.
