Έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεξάγεται από το πρωί της Δευτέρας, σε μια προσπάθεια εύρεσης ενιαίας απάντησης στην απαίτηση της Μόσχας για πληρωμή του φυσικού αερίου αποκλειστικά σε ρούβλια. Οι υπουργοί αναμένεται να συζητήσουν επίσης σχετικά με την ανάγκη επείγουσας εξασφάλισης μη ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου και γεμίσματος των αποθηκευτικών δεξαμενών, καθώς οι χώρες προετοιμάζονται για σοκ στο κόστος εφοδιασμού, σύμφωνα με δημοσίευμα του ειδησεογραφικου πρακτορείου Reuters.
Σημειώνεται ότι η Ρωσία ήδη προχώρησε σε εφαρμογή της εν λόγω πρακτικής, διακόπτοντας την παροχή φυσικού αερίου στην Βουλγαρία και την Πολωνία την περασμένη εβδομάδα, όταν αρνήθηκαν να πληρώνουν σε ρούβλια, με τις χώρες να ισχυρίζονται ότι μπορούν να αντεπεξέλθουν στη διακοπή, καθώς φέρεται να είχαν ήδη προετοιμαστεί για την διακοπή χρήσης του ρωσικού αερίου.
Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή έχει εγείρει έντονη ανησυχία μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού μπλοκ, καθώς και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής δύναμης της Ευρώπης που εξαρτάται από το φυσικό αέριο, της Γερμανίας, θα μπορούσαν να ακολουθήσουν. Την ίδια ώρα, είναι ορατό το ενδεχόμενο διάσπασης του μετώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Ρωσίας, καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες εκφράζουν αντίθετες απόψεις σχετικά με την ενδεικνύμενη πορεία δράσης.
Δεδομένου ότι πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες να αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωπες με προθεσμίες πληρωμής του φυσικού αερίου αργότερα εντός του Μαΐου, είναι επιτακτική ανάγκη για τα κράτη του μπλοκ να διευκρινιστεί αν οι εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν το καύσιμο χωρίς να παραβιάζουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία. Η Μόσχα έχει διευκρινίσει ότι οι αγοραστές φυσικού αερίου είναι πλέον υποχρεωμένοι πρέπει να καταθέτουν τα ποσά για την πληρωμή του αερίου σε ευρώ ή δολάρια σε ειδικούς λογαριασμούς στην ιδιωτική ρωσική τράπεζα Gazprombank, η οποία στη συνέχεια θα τα μετατρέπει σε ρούβλια.
Η Κομισιόν από την πλευρά της έχει προειδοποιήσει τις χώρες ότι η συμμόρφωση με το ρωσικό σύστημα θα μπορούσε να αποτελέσει παραβίαση των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προτείνοντας τους να αναφέρουν ως ολοκληρωμένη μια πληρωμή μόλις αυτή πραγματοποιηθεί σε ευρώ, πριν δηλαδή την μετατροπή του εν λόγω ποσού σε ρούβλια. Οι Βρυξέλλες φέρεται να προετοιμάζουν επιπλέον κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με το ζήτημα, καθώς την περασμένη εβδομάδα η Βουλγαρία, η Δανία, η Ελλάδα, η Πολωνία, η Σλοβακία και άλλες χώρες ζήτησαν σαφέστερες οδηγίες.
Ωστόσο, η Ρωσία δήλωσε την Παρασκευή ότι βάσει του διατάγματός της η υποχρέωση του αγοραστή έχει εκπληρωθεί μόνο μετά τη μετατροπή του οποιουδήποτε νομίσματος σε ρούβλια, στο οποίο δεν βλέπει κανένα πρόβλημα, όπως σημείωσε.
Ενώ η Βουλγαρία και η Πολωνία αρνήθηκαν να εμπλακούν στο σύστημα της Μόσχας, η Γερμανία φαίνεται πως επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό παράκαμψης που έχει προτείνει η Κομισιόν, προκειμένου να καταστεί δυνατό για τις εταιρείες της να εξοφλήσουν τα ποσά που οφείλουν, ενώ η Ουγγαρία δήλωσε ότι σκοπεύει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της Ρωσίας.
Κατά με το δημοσίευμα του Reuters, οι πληρωμές σε ρούβλια λειτουργούν ως μηχανισμός προστασίας της ρωσικής οικονομίας από τις επιπτώσεις των κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί, ενώ τα έσοδα από τα καύσιμα μπορούν να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση αυτού που η Ρωσία αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με δεδομένα που επικαλείται ο ερευνητικός οργανισμός Centre for Research on Energy and Clean Air, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία (24 Φεβρουαρίου 2022) έως και σήμερα οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζεται πως έχουν καταβάλει περισσότερα από 45 δισεκατομμύρια ευρώ στη Ρωσία για προμήθεια φυσικού αερίου και πετρελαίου. Η Ρωσία συνιστά τον προμηθευτή του 40% του φυσικού αερίου και του 26% των εισαγωγών πετρελαίου της ΕΕ, γεγονός που μέχρι στιγμής έχει οδηγήσει την Γερμανία και άλλες χώρες να αντιστέκονται στις εκκλήσεις για απότομη διακοπή των ρωσικών εισαγωγών καυσίμων, υπό τον φόβο οικονομικής ζημίας.
Διπλωματικές πηγές που επικαλείται το δημοσίευμα του Reuters υποστηρίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οδεύει προς την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου έως το τέλος του έτους, ενώ την Τετάρτη θα συζητηθεί η 6η δέσμη κυρώσεων του μπλοκ κατά της Μόσχας. Κατά τις ίδιες πηγές, η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Ιταλία και η Σλοβακία έχουν εκδηλώσει έντονες επιφυλάξεις κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου σχετικά με την ιδέα επιβολής ενός εμπάργκο πετρελαίου.
Η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο ποικίλλει από χώρα σε χώρα, αλλά αναλυτές έχουν δηλώσει ότι μια άμεση ολική διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου θα βύθιζε τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, σε ύφεση και θα απαιτούσε έκτακτα μέτρα όπως το κλείσιμο εργοστασίων προκειμένου να αντεπεξέλθουν.
Αργότερα εντός του Μαΐου, η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει σχέδια για τον τερματισμό της εξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα έως το 2027, μεταξύ άλλων με την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ανακαίνιση των κτιρίων ώστε να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια.
