Η οξύτατη ενδοκυβερνητική κρίση που μαστίζει την τελευταία εβδομάδα (με φόντο τη διάσπαση του «Κινήματος 5 Αστέρων» και του οποίου η παραμονή στο σχήμα υπό τον δοτό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση) διαλαλεί με τον πιο διάτορο τρόπο τα πολιτικά αδιέξοδα των κομμάτων και του ιταλικού, τυχάρπαστα πολυμερούς, συστήματος διακυβέρνησης.

Αυτή την εντύπωση ήλθαν να την αποτυπώσουν δύο εύγλωττα επεισόδια. Αφενός η οικτρή εικόνα του Ντράγκι να κάθεται παράμερα από τους λοιπούς αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στο Πράδο στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη για να παρακολουθεί ό,τι τεκταίνεται στη χώρα του και η εσπευσμένη αποχώρησή του, τύποις για να προΐσταται στο υπουργικό συμβούλιο για τα μέτρα κατά της ακρίβειας, αλλά στην ουσία για να φροντίσει την ευστάθεια του κυβερνητικού του σχήματος από τους νέους κλυδωνισμούς. Αφετέρου οι βιτριολικές δηλώσεις/αποκαλύψεις του επικεφαλής του M5S Τζουζέπε Κόντε, σχετικά με νύξεις του Ντράγκι προς τον ιδρυτή και εγγυητή της ενότητας του κόμματος Μπέπε Γκρίλο για να τον αποπέμψει  από την ηγεσία του τον πρώην εντολοδόχο πρωθυπουργό και «ορκισμένο» αντίπαλο του νυν προέδρου της κυβέρνησης.

Η βατραχομυιομαχία στα εξ ευνύμων της κυβέρνησης δεν είναι η μόνη απειλή για την υπόστασή της. Τα δύο νομοσχέδια για την κάνναβη (καλλιέργεια μέχρι και 5 δενδρυλλίων σε γλάστρες στο μπαλκόνι) και την αυτοχρηματική χορήγηση ιθαγένειας σε παιδιά μεταναστών που έχουν συμπληρώσει 5 έτη σχολικής εκπαίδευσης στην Ιταλία (το ονομαζόμενο ius scholae), έχουν προκαλέσει την αντίδραση της κυβερνητικής Λέγκας και του αντιπολιτευόμενου ακροδεξιού «Αδέλφια της Ιταλίας», που πλέον ως ηγεμονικό σχήμα στην δεξιο-ακροδεξιά παράταξη καθορίζει τις εξελίξεις. Ακόμη και για τις κυβερνητικές αποφάσεις, καθώς οι άλλοι δύο εταίροι του (Λέγκα και Forza Italia του Μπερλουσκόνι) μετέχουν στο σχήμα του Ντράγκι, επηρεάζοντας άμεσα τη βιωσιμότητά του. Άλλωστε, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, που δείχνουν σαφή υποχώρηση του M5S , αποδεικνύουν πως η κυβέρνηση των «κομμάτων-λάφυρο» (που όπως έλεγε ο Γκράμσι έχει ως στόχο την πλήρη κομματικοποίηση και μονομερή πολιτικοποίηση του κράτους),  έχει πάψει από καιρό να πείθει πως οι μειοψηφίες που τα καθοδηγούν και που εξωκοινοβουλευτικά τα ποδηγετούν και στηρίζουν μπορούν να δώσουν λύση στα ακανθώδη ζητήματα της χώρας. Απλώς έχουν επιβληθεί για να διαχειρισθούν την πολιτική των Βρυξελλών και τώρα του ΝΑΤΟ, με αποστολή πολεμικού υλικού και σύντομα στρατού, συν την αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Τα κόμματα αισθάνονται πλέον «σεχταριστικά» και αλαζονικά πιο προωθημένα από τις ανάγκες και τη βούληση του εκλογικού σώματος. Αυτοβαυκαλίζονται ότι αυτοί γνωρίζουν καλύτερα πώς πρέπει να είναι η κοινωνία, ώστε να παίζουν τα παιχνίδια τους αγνοώντας τους ίδιους τους πολίτες. Το δίδυμο Ντράγκι στην πρωθυπουργία και Σέρτζο Ματαρέλα στην προεδρική διαιτησία στο ενδοκυβερνητικό ματς (βλ. την παρέμβασή του υπέρ της σωτηρίας της κυβέρνησης Ντράγκι στην κατευναστική συνάντησή του με τον Κόντε) , συνιστά μία σαφή κατάργηση της πολιτικής δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας, βάσει της οποίας κατά κανόνα αυτοκαθορίζονται τα κόμματα και οι εκλογείς. Η προσήλωση άλλωστε ενός κεντροαριστερού κόμματος, όπως το Δημοκρατικό «στην παρούσα κυβέρνηση κι όχι σε άλλη», όπως διαμηνύει ο επικεφαλής του Ενρίκο Λέτα (πρώην Χριστιανοδημοκράτης) αποτελεί ένδειξη του «στημένου» παιχνιδιού. Η σημερινή κυβέρνηση της Ιταλίας καθοδηγεί τη χώρα με ένα μείγμα καταναγκασμού και συναίνεσης. Καταναγκασμού ως προς τον λαό και συναίνεσης αναφορικά με τα επιμέρους κι επικαιρικά συμφέροντα των κομμάτων.

Άλλωστε και το ήξεις -αφήξεις του Κόντε, το «φεύγω-μένω» στην κυβέρνηση, οι υπαινιγμοί πως ο Ντράγκι στην ουσία προκάλεσε το σχίσμα του Ντι Μάγιο, δίνουν την εντύπωση πως η διαφωνία μένει μόνο στα λόγια και στην ουσία αποτελεί μία έμμεση πίεση, τώρα που το Κίνημα κόπηκε στα δύο, ώστε να μοιρασθούν ξανά οι θέσεις σε κυβέρνηση και κρατικό μηχανισμό που έξαφνα δημιούργησε η διάσπαση. Η επικείμενη συνάντηση, τη Δευτέρα, μεταξύ Κόντε και Ντράγκι έπειτα από τηλεφωνική συνδιάλεξή τους, ενδεχομένως θα καθορίσει την αναδιάρθρωση αυτή με βάση τα νέα δεδομένα. Άλλωστε η (καθυστερημένη) διάψευση του Ντράγκι ότι ζήτησε από τον Γκρίλο να απομακρύνει τον Κόντε, κινείται προς την κατεύθυνση της συνδιαλλαγής. Τη στιγμή που η στήριξή του έχει περάσει αποκλειστικά στο Δημοκρατικό Κόμμα και στο νέο κόμμα του Λουίτζι Ντι Μάγιο, που στόχο έχει να συμπαρασύρει ένα νέο Κέντρο γύρω από τις ζυμώσεις που θα προκαλέσει η δημιουργία του Insieme per il Futuro του, ο Ντράγκι έχει ανάγκη τη σύμπραξη και του υπόλοιπου M5S. Άλλωστε ψήφο εμπιστοσύνης υπέρ του εξέφρασε αναφανδόν και ο Μπέπε Γκρίλο, μιλώντας στους κοινοβουλευτικούς που του απέμειναν.

Στο μεταξύ, η δημοσκοπική άνοδος της Μελόνι, που ασκεί αντιπολίτευση και η υποχώρηση της Λέγκας, αυξάνει τον κίνδυνο να τερματισθεί η σχιζοφρενική σχέση της δεξιο-ακροδεξιάς με την κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι. Όσο η ζυγαριά γέρνει περισσότερο προς την ακροδεξιά Μελόνι, η στήριξη της Λέγκας και της Forza Italia στον Ντράγκι αποδυναμώνεται κι ίσως εν τέλει διακοπεί. Μόνη σωτηρία της κυβέρνησης παραμένει ακόμη η απροθυμία και ο φόβος των περισσοτέρων κομμάτων (πλην της ακροδεξιάς) να εκτεθούν τώρα στην ετυμηγορία της κάλπης. Αυτό και η παραδοσιακή μοιρολατρία (φαταλισμός) και κονφορμισμός των Ιταλών, που έχουν εξοικειωθεί με την αλλοίωση της ετυμηγορίας του και την επιβολή κυβερνητών που δεν εξέλεξε για να εφαρμόσουν πολιτικές που δεν επέλεξε και επικροτεί, προς όφελος συμφερόντων που δεν τον εκφράζουν.

Όσο κα αν διαφημίστηκε από διάφορα κέντρα η ρητορεία περί «αντι-λαϊκισμού» του Ντράγκι, η τυχάρπαστη κυβέρνησή του δεν εισήγαγε κανένα «ποιοτικό» στοιχείο στην πολιτική ζωή. Αυτό το ποιοτικό που σε άλλες περιστάσεις προοδευτικής λειτουργίας μιας σύγχρονης δημοκρατίας, σε συνδυασμό με το ποσοτικό και την κάρπιμη συνδιαλλαγή τους θα μπορούσε να φέρει μία αποδέσμευση από τη λογική, την ιστορική ερμηνεία και τη συγκεκριμένη λειτουργία των «φωτισμένων μειοψηφιών» (κομματικών και μη κρατικών) που έφεραν τη χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας. Η κυβέρνησης Ντράγκι έδρασε  ληστρικά στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας και που ετοιμάζεται πλέον να κερδοσκοπήσει ενόψει Υπερταμείου και με τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση. Κατάσταση που τους ανοίγει και άλλες ευκαιρίες, καθώς η αύξηση των αμυντικών δαπανών, ο πληθωρισμός και η πίεση στην εργασία που θα κατεβάσουν περαιτέρω τα ημερομίσθια, θα αυξήσει κατακόρυφα την κερδοφορία. Η άφιξη του Ντράγκι ήλθε να αποσοβήσει μια ενδεχόμενη έκρηξη του συστήματος λόγω της φυγόκεντρης πολιτικής φιλοδοξίας της κεντροαριστεράς και της δεξιάς και συνδυάζοντας τις να δημιουργήσει ένα εκλογικό αδιέξοδο για την κοινωνία.

Αυτή η κατάσταση, εάν συνδυασθεί και με τα πενιχρά ποσοστά των ψηφοφόρων στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, που έφεραν τα πάνω κάτω σε πολλά κόμματα, φανερώνει την τερματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κομματικό και κοινοβουλευτικό σύστημα στην Ιταλία.