Δύο χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Πέμπτη από την τεράστια έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, με τους συγγενείς των θυμάτων να σχεδιάζουν πορείες διαμαρτυρίας καθώς συνεχίζουν να απαιτούν αλήθεια και δικαιοσύνη.
Η έκρηξη στο λιμάνι σε χώρο που ήταν αποθηκευμένοι 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου, ήταν μια από τις μεγαλύτερες μη πυρηνικές εκρήξεις που έγιναν ποτέ και σκότωσε περισσότερους από 200 ανθρώπους, τραυμάτισε χιλιάδες άλλους ενώ αποδεκάτισε τεράστιες περιοχές της πρωτεύουσας του Λιβάνου.
Ωστόσο, η έρευνα για τα αίτια της φονικής έκρηξης έχει σταματήσει εν μέσω πολιτικής παρέμβασης και κανένας κρατικός αξιωματούχος δεν έχει λογοδοτήσει ακόμη για την τραγωδία της 4ης Αυγούστου του 2020.
Αρκετά σιλό σιτηρών που είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές και σήμερα αποτελούν το ζοφερό σύμβολο της καταστροφής κατέρρευσαν την περασμένη εβδομάδα, ενώ και πολλά άλλα κτίσματα στην περιοχή θα μπορούσαν να καταρρεύσουν ανά πάσα στιγμή, προειδοποιούν οι ειδικοί.
«Ελπίζω ότι το να δούμε τα σιλό να πέφτουν θα δώσει στους ανθρώπους τη θέληση να πολεμήσουν για δικαιοσύνη, να πολεμήσουν μαζί μας», είπε η Τατιάνα Χασρούτι, η οποία έχασε τον πατέρα της στην έκρηξη.
Οι πολιτικοί «κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να σταματήσουν την έρευνα», πρόσθεσε.
Η μεγάλη έκρηξη ήταν μια εφιαλτική στιγμή στη χαοτική ιστορία του Λιβάνου, ο οποίος είναι βυθισμένος σε μια ατέρμονη οικονομική κρίση με τους πολίτες να ταλαιπωρούνται από συνεχή μπλακ άουτ, από τον υψηλό πληθωρισμό και την ανεργία.
Οι διαδηλωτές στις τρεις ξεχωριστές πορείες που έχουν προγραμματιστεί για σήμερα το μεσημέρι θα συγκεντρωθούν στο λιμάνι εκεί όπου αναδύεται καπνός από τα σιλό όπου σιγοκαίουν τα σιτηρά και ζυμώνονται στην έντονη καλοκαιρινή ζέστη.
Η τεράστια έκρηξη πριν από δύο χρόνια έγινε αισθητή μέχρι την Κύπρο και προκάλεσε ένα είδος καταστροφής που συνήθως απαντάται σε πολέμους ή φυσικές καταστροφές.
Η τραγωδία της 4ης Αυγούστου σημάδεψε περαιτέρω τον πληθυσμό της Βηρυτού και επιτάχυνε μια μαζική έξοδο που θυμίζει τη φυγή κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου 1975-1990.
«Αυτή η άρχουσα τάξη μάς σκοτώνει κάθε μέρα», είπε η Χασρούτι. «Όσοι δεν πεθάναμε στην έκρηξη, πεθαίνουμε από την πείνα, από την έλλειψη βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Οι διακοπές ρεύματος διαρκούν έως και 23 ώρες την ημέρα, οι δρόμοι είναι σκοτεινοί τη νύχτα και τα φανάρια εκτός λειτουργίας, αφήνοντας ορισμένες περιοχές να φωτίζονται κυρίως από τις φωτιές στα σιλό.
Η Λάρα Κατσικιάν, 51 ετών, της οποίας το διαμέρισμα χτυπήθηκε άσχημα πριν από δύο χρόνια, έκανε λόγο για έναν «εφιάλτη».
«Οι γείτονές μου και εγώ ήμασταν αγχωμένοι όλη την ώρα», είπε. «Έχω νιώσει φόβο, δεν μπορούσαμε να κοιμηθούμε. Χρειάζεται υπεράνθρωπη δύναμη για να ζήσεις όταν σου υπενθυμίζουν συνεχώς την έκρηξη».
Η κυβέρνηση διέταξε τον Απρίλιο την κατεδάφιση των σιλό — αλλά αυτό έχει ανασταλεί, εν μέρει λόγω των αντιρρήσεων από τους συγγενείς των θυμάτων που θέλουν να διατηρηθούν ως μνημείο.
Ο Γάλλος πολιτικός μηχανικός Εμμανουέλ Ντιράν, ο οποίος παρακολουθεί τα σιλό, έχει προειδοποιήσει ότι ο κίνδυνος περαιτέρω μερικής κατάρρευσης «ποτέ δεν ήταν τόσο υψηλός» και μπορεί να έρθει «ανά πάσα στιγμή».
Εν τω μεταξύ, η έρευνα κινδυνεύει επίσης να καταρρεύσει, καθώς οι αξιωματούχοι έχουν περιορίσει το έργο του επικεφαλής ερευνητή Ταρέκ Μπιτάρ με μια σειρά μηνύσεων. Ένας δικαστικός αξιωματούχος που βρίσκεται κοντά στις έρευνες είπε ότι η εργασία του δικαστή Μπιτάρ είχε διακοπεί από τις 23 Δεκεμβρίου.
Οι οικογένειες των θυμάτων είναι διχασμένες, με κάποιους να κατηγορούν τον Μπιτάρ για προκατάληψη και άλλους να τον θεωρούν ως τη μοναδική τους ελπίδα.
Η Διεθνής Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλες ομάδες επανέλαβαν την Τετάρτη έκκληση προς τα Ηνωμένα Έθνη για αποστολή διερευνητικής αποστολής.
Δήλωσαν από κοινού ότι «είναι τώρα, περισσότερο από ποτέ, σαφές ότι η εσωτερική έρευνα δεν μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη».
