H 77η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ συνεχίζεται στη Νέα Υόρκη. Από την Τρίτη έχουν πάρει τον λόγο ηγέτες πολλών χωρών για να θέσουν την ατζέντα και να τοποθετηθούν σε μείζονα και φλέγοντα ζητήματα. Το ενδιαφέρον των μέσων στην Ελλάδα – μέχρι να ανέβει στο βήμα την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης τουλάχιστον – επικεντρώθηκε στην τοποθέτηση του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος – με αφορμή τις ελληνικές επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο – κατηγόρησε την Ελλάδα για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Το οξύμωρο είναι φυσικά πως η Τουρκία είναι ίσως ο μεγαλύτερος δράστης εγκλημάτων πολέμου στην περιοχή, μακράν του δευτέρου. Στον διαγωνισμό υποκρισίας και οξυμώρων πάντως ο Ταγίπ Ερντογάν έμεινε αρκετά πίσω από τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ισχυρίστηκε πως «ο Ιμπεριαλισμός σήμερα δεν είναι Ευρωπαϊκός ή Δυτικός».
Το σχετικό βραβείο πάντως πάει στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν ο οποίος δήλωσε, καταγγέλλοντας τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, πως «αν ένα έθνος μπορεί να κυνηγά τις αυτοκρατορικές του φιλοδοξίες χωρίς συνέπειες, τότε θέτουμε σε κίνδυνο όλα όσα αυτός ο σπουδαίος θεσμός [o OHE] αντιπροσωπεύει».
Μια νέα πνοή από την Κολομβία
Μέχρι προ λίγων μηνών η Κολομβία ήταν ο πιο προβλέψιμος και αξιόπιστος από τους συμμάχους των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική. Οι δεξιές και υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κυβερνήσεις της διεξήγαγαν έναν συνεχή εμφύλιο, τυπικό μέχρι την πρώτη συμφωνία με το FARC (την οποία το αντάρτικο FARC τήρησε, αλλά η άλλη πλευρά όχι), και άτυπο, ενώ οι ακροδεξιές συμμορίες έχουν αυτονομηθεί και συνεργάζονταν με τους βαρόνους της κοκαΐνης και ο στρατός ήταν μια μηχανή δολοφονιών. Σε αυτά τα συμφραζόμενα και μετά τις εξεγέρσεις της καραντίνας, η άνοδος του Γκουστάβο Πέτρο που εξελέγη τον Ιούνιο πρώτος αριστερός πρόεδρος της Κολομβίας, ήταν εντυπωσιακή. Και ήδη έχει δώσει διαφορετικά δείγματα γραφής από τους προκατόχους του. Ένα τέτοιο δείγμα γραφής ήταν η ομιλία του την Τρίτη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου δεν μίλησε μόνο για τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» που απέτυχε, αλλά συνέδεσε τον πόλεμο αυτό με την καταστροφή του Αμαζονίου, την καπιταλιστική κουλτούρα της απληστίας και την κλιματική κρίση («Η αιτία της κλιματικής καταστροφής είναι το κεφάλαιο»), αλλά ζήτησε και την παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα μείζονα προβλήματα της ανθρωπότητας. Ακολουθεί η πλήρης ομιλία του, ένα αντίβαρο στον καταιγισμό οξυμώρων που απασχόλησαν τα περισσότερα ΜΜΕ:
Προέρχομαι από μία από τις τρεις πιο όμορφες χώρες της Γης.
Εκεί η ζωή εκρήγνυται. Χιλιάδες πολύχρωμα είδη στις θάλασσες, στους ουρανούς, στο έδαφος… Προέρχομαι από τη χώρα των κίτρινων πεταλούδων και της μαγείας. Εκεί στα βουνά και στις ολοπράσινες κοιλάδες, δεν ρέουν μόνο άφθονα τα νερά, αλλά και οι χείμαρροι από αίμα. Έρχομαι από μια χώρα αιματηρής ομορφιάς.
Η χώρα μου δεν είναι μόνο όμορφη, είναι και βίαιη.
Πώς μπορεί η ομορφιά να συζευχθεί με τον θάνατο, πώς μπορεί η βιοποικιλότητα της ζωής να ξεσπάσει με τους χορούς του θανάτου και της φρίκης; Ποιος φταίει για την απομάγευση μέσω του τρόμου; Ποιος ή τι ευθύνεται που η ζωή πνίγεται από αποφάσεις ρουτίνας του πλούτου και των συμφερόντων; Ποιος μας οδηγεί στην καταστροφή ως έθνος και ως λαό;
Η χώρα μου είναι όμορφη γιατί έχει τη ζούγκλα του Αμαζονίου, τη ζούγκλα του Τσοκό, τα νερά, τις οροσειρές των Άνδεων και τους ωκεανούς. Εκεί, σε αυτά τα δάση, εκπέμπεται το πλανητικό οξυγόνο και απορροφάται το ατμοσφαιρικό CO2. Ένα από αυτά τα φυτά που απορροφούν το CO2, ανάμεσα σε εκατομμύρια είδη, είναι ένα από τα πιο καταδιωκόμενα στη γη. Με κάθε κόστος επιδιώκεται η καταστροφή του: πρόκειται για ένα φυτό του Αμαζονίου, το φυτό κόκα, ιερό φυτό των Ίνκας. [Βρίσκεται] σε ένα παράδοξο σταυροδρόμι.
Η ζούγκλα που προσπαθεί να μας σώσει, την ίδια στιγμή, καταστρέφεται. Για να καταστρέψουν το φυτό της κόκας, ψεκάζουν δηλητήρια, γλυφοσάτη σε μεγάλες ποσότητες που διοχετεύεται στα νερά, συλλαμβάνουν τους καλλιεργητές του και τους φυλακίζουν. Για την καταστροφή ή την κατοχή του φύλλου της κόκας, ένα εκατομμύριο Λατινοαμερικάνοι έχουν σκοτωθεί και δύο εκατομμύρια Αφροαμερικανοί έχουν φυλακιστεί στη Βόρεια Αμερική. Καταστρέψτε το φυτό που σκοτώνει, φωνάζουν από το Βορρά, αλλά το φυτό δεν είναι παρά ένα ακόμη από τα εκατομμύρια που χάνονται όταν εξαπολύουν τη φωτιά στη ζούγκλα. Η καταστροφή της ζούγκλας, του Αμαζονίου, έχει γίνει το σύνθημα που ακολουθούν τα κράτη και οι επιχειρηματίες. Η κραυγή των επιστημόνων που έχουν βαφτίσει το τροπικό δάσος έναν από τους μεγάλους κλιματικούς πυλώνες είναι άνευ σημασίας.
Για τους παγκόσμιους συσχετισμούς δυνάμεων, η ζούγκλα και οι κάτοικοί της ευθύνονται για τη μάστιγα που τους μαστίζει. Οι σχέσεις εξουσίας μαστίζονται από τον εθισμό στο χρήμα, για να διαιωνίζονται, στο πετρέλαιο, στην κοκαΐνη και στα σκληρότερα ναρκωτικά για να μπορούν να αναισθητοποιούνται περισσότερο. Τίποτα δεν είναι πιο υποκριτικό από τον λόγο για τη διάσωση του τροπικού δάσους. Η ζούγκλα καίγεται, κύριοι, ενώ εσείς κάνετε πόλεμο και παίζετε μαζί της. Το τροπικό δάσος, ο κλιματικός πυλώνας του κόσμου, εξαφανίζεται μαζί με όλη του τη ζωή.
Το μεγάλο σφουγγάρι που απορροφά το πλανητικό CO2 εξατμίζεται. Το σωτήριο δάσος θεωρείται στη χώρα μου ως εχθρός που πρέπει να νικηθεί, ως ζιζάνιο που πρέπει να ξεριζωθεί.
Η κόκα και οι αγρότες που την καλλιεργούν, επειδή δεν έχουν τίποτα άλλο να καλλιεργήσουν, δαιμονοποιούνται. Το μόνο που σας ενδιαφέρει στη χώρα μου είναι να ψεκάζετε δηλητήρια στις ζούγκλες μας, να πηγαίνετε τους άντρες μας στη φυλακή και να βάζετε τις γυναίκες μας στην απομόνωση. Δεν σας ενδιαφέρει η εκπαίδευση των παιδιών, αλλά η δολοφονία της ζούγκλας τους και η εξόρυξη άνθρακα και πετρελαίου από τα σπλάχνα της. Το σφουγγάρι που απορροφά το δηλητήριο είναι άχρηστο, προτιμούν να ρίχνουν περισσότερα δηλητήρια στην ατμόσφαιρα.
Τους υπηρετούμε μόνο για να γεμίσουμε το κενό και τη μοναξιά της δικής τους κοινωνίας που τους οδηγεί να ζουν μέσα σε φούσκες ναρκωτικών. Τους κρύβουμε τα προβλήματά τους που αρνούνται να μεταρρυθμίσουν. Είναι καλύτερα να κηρύξουμε πόλεμο στη ζούγκλα, στα φυτά της, στους ανθρώπους της. Ενώ αφήνουν τα δάση να καίγονται, ενώ οι υποκριτές κυνηγούν τα φυτά με δηλητήρια για να κρύψουν τις καταστροφές της δικής τους κοινωνίας, αυτοί μας ζητούν όλο και περισσότερο κάρβουνο, όλο και περισσότερο πετρέλαιο, για να ηρεμήσουν τον άλλο εθισμό: αυτόν της κατανάλωσης, της εξουσίας, του χρήματος.
Τι είναι πιο δηλητηριώδες για την ανθρωπότητα, η κοκαΐνη, ο άνθρακας ή το πετρέλαιο; Οι προσταγές της εξουσίας έδωσαν τη διαταγή ότι η κοκαΐνη είναι το δηλητήριο και πρέπει να καταδιωχθεί, ακόμη και αν προκαλεί ελάχιστους θανάτους από υπερβολική δόση, και ακόμη περισσότερους από τα μείγματα που επιβάλλει η παρανομία, αλλά ο άνθρακας και το πετρέλαιο πρέπει να προστατευθούν, ακόμη και αν η χρήση τους θα μπορούσε να εξαφανίσει ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Αυτά είναι τα αντικείμενα της παγκόσμιας εξουσίας, τα αντικείμενα της αδικίας, τα αντικείμενα του παραλογισμού, επειδή η παγκόσμια εξουσία έχει γίνει παράλογη. Βλέπουν στην πληθωρικότητα της ζούγκλας, στη ζωτικότητά της, το λάγνο, το αμαρτωλό – την ένοχη προέλευση της θλίψης των κοινωνιών τους, που διαπνέονται από τον απεριόριστο ψυχαναγκασμό να έχουν και να καταναλώνουν. Πώς να κρύψει κανείς τη μοναξιά της καρδιάς, την ξηρότητα της εν μέσω κοινωνιών χωρίς στοργή, ανταγωνιστικών μέχρι του σημείου να φυλακίσουν την ψυχή στη μοναχικότητα, αν όχι κατηγορώντας το φυτό, τον άνθρωπο που το καλλιεργεί, τα ελευθεριακά μυστικά της ζούγκλας.
Σύμφωνα με την παράλογη εξουσία του κόσμου, δεν φταίει η αγορά που περικόπτει την ύπαρξη, φταίει η ζούγκλα και όσοι την κατοικούν. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί έχουν γίνει απεριόριστοι, τα χρήματα που αποταμιεύουν οι ισχυρότεροι της γης δεν θα μπορούσαν καν να ξοδευτούν ούτε σε διάστημα αιώνων. Η θλίψη της ύπαρξης που παράγεται από αυτό το τεχνητό κάλεσμα στον ανταγωνισμό γεμίζει με θόρυβο και ναρκωτικά. Ο εθισμός στο χρήμα και στο κατέχειν έχει και ένα άλλο πρόσωπο: τον εθισμό στα ναρκωτικά των ανθρώπων που χάνουν τον ανταγωνισμό, των ηττημένων του τεχνητού αγώνα στον οποίο έχουν μετατρέψει την ανθρωπότητα.
Η ασθένεια της μοναξιάς δεν θα θεραπευτεί με τη γλυφοσάτη [που ψεκάζεται] στα δάση. Δεν φταίνε τα τροπικά δάση.
Ο ένοχος είναι η κοινωνία τους που εκπαιδεύτηκε στην ατελείωτη κατανάλωση, στην ηλίθια σύγχυση μεταξύ κατανάλωσης και ευτυχίας που επιτρέπει στις τσέπες της εξουσίας να γεμίζουν με χρήμα. Ο ένοχος για τον εθισμό στα ναρκωτικά δεν είναι η ζούγκλα, είναι ο παραλογισμός της παγκόσμιας εξουσίας σας. Προσπαθήστε να δώσετε κάποιο σκοπό στην εξουσία σας. Ανάψτε ξανά τα φώτα του αιώνα. Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών κράτησε 40 χρόνια, αν δεν αλλάξουμε ρότα και συνεχιστεί για άλλα 40 χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα δουν 2.800.000 νέους ανθρώπους να πεθαίνουν από υπερβολική δόση φεντανύλης, η οποία δεν παράγεται στη δική μας Λατινική Αμερική. Θα δουν εκατομμύρια Αφροαμερικανούς να φυλακίζονται στις ιδιωτικές τις φυλακές.
Ο Αφροαμερικανός φυλακισμένος θα γίνει επιχειρηματικό αντικείμενο των εταιρειών φυλακών, ένα εκατομμύριο ακόμη Λατινοαμερικανοί θα πεθάνουν δολοφονημένοι, τα νερά μας και οι πράσινες πεδιάδες μας θα γεμίσουν με αίμα, το όνειρο της δημοκρατίας θα πεθάνει τόσο στη δική μου Αμερική όσο και στην Αγγλοσαξονική Αμερική. Η δημοκρατία θα πεθάνει εκεί που γεννήθηκε, στη μεγάλη δυτικοευρωπαϊκή Αθήνα. Αποκρύπτοντας την αλήθεια, θα δουν τη ζούγκλα και οι δημοκρατίες θα πεθάνουν. Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών έχει αποτύχει.
Ο αγώνας κατά της κλιματικής κρίσης έχει αποτύχει. Υπήρξε αύξηση της θανατηφόρας κατανάλωσης, από τα μαλακά ναρκωτικά στα σκληρότερα, έγινε γενοκτονία στην ήπειρό μου και στη χώρα μου, εκατομμύρια άνθρωποι καταδικάστηκαν σε φυλάκιση, και για να κρύψουν τις δικές τους κοινωνικές ενοχές κατηγόρησαν το τροπικό δάσος και τα φυτά του. Έχουν γεμίσει ομιλίες και πολιτικές με ανοησίες. Απαιτώ από εδώ, από την πληγωμένη μου Λατινική Αμερική, να δοθεί ένα τέλος στον παράλογο πόλεμο κατά των ναρκωτικών. Για να μειώσουμε την κατανάλωση ναρκωτικών δεν χρειαζόμαστε πολέμους, για τον σκοπό αυτό χρειάζεται όλοι μας να χτίσουμε μια καλύτερη κοινωνία: μια κοινωνία πιο στοργική, πιο τρυφερή, όπου η ένταση της ζωής σώζει από τις εξαρτήσεις και τη νέα δουλεία. Θέλετε λιγότερα ναρκωτικά; Σκεφτείτε λιγότερο το κέρδος και περισσότερο την αγάπη. Σκεφτείτε την ορθολογική άσκηση εξουσίας.
Μην αγγίζετε με τα δηλητήριά σας την ομορφιά της πατρίδας μου, βοηθήστε μας χωρίς υποκρισία να σώσουμε το τροπικό δάσος του Αμαζονίου για να σώσουμε τη ζωή της ανθρωπότητας στον πλανήτη. Συγκεντρώσατε τους επιστήμονες και μίλησαν με λογική. Με μαθηματικά και κλιματολογικά μοντέλα είπαν ότι το τέλος του ανθρώπινου είδους πλησιάζει, ότι ο χρόνος του δεν είναι πια χιλιετίες, ούτε καν αιώνες. Η επιστήμη έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου και εμείς σταματήσαμε να την ακούμε.
Ο πόλεμος χρησίμευσε ως δικαιολογία για να μη ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. Όταν η δράση ήταν πιο αναγκαία, όταν οι ομιλίες έπαψαν να είναι χρήσιμες, όταν ήταν επιβεβλημένη η τοποθέτηση χρημάτων σε ταμεία για τη σωτηρία της ανθρωπότητας, όταν ήταν απαραίτητο να απομακρυνθούμε από τον άνθρακα και το πετρέλαιο το συντομότερο δυνατό, επινόησαν τον έναν πόλεμο μετά τον άλλον. Εισέβαλαν στην Ουκρανία, αλλά και στο Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία.
Εισέβαλαν στο όνομα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Ανακάλυψαν στον 21ο αιώνα τον χειρότερο από τους εθισμούς τους: τον εθισμό στο χρήμα και το πετρέλαιο. Οι πόλεμοι αποτέλεσαν γι’ αυτούς τη δικαιολογία για να μην δράσουν ενάντια στην κλιματική κρίση. Οι πόλεμοι τους έδειξαν πόσο εξαρτημένοι είναι από αυτό που θα σκοτώσει το ανθρώπινο είδος.
Όταν βλέπετε ότι οι λαοί ξεχειλίζουν από πείνα και δίψα και μεταναστεύουν κατά εκατομμύρια προς τον βορρά, εκεί όπου υπάρχει νερό, τότε τους περιφράσσετε, χτίζετε τείχη, αναπτύσσετε πολυβόλα, τους πυροβολείτε.
Τους διώχνετε σαν να μην ήταν άνθρωποι, αναπαράγετε πέντε φορές τη νοοτροπία εκείνων που πολιτικά δημιούργησαν τους θαλάμους αερίων και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αναπαράγετε σε πλανητική κλίμακα το 1933.
Ο μεγάλος θρίαμβος της επίθεσης στη λογική. Δεν βλέπετε ότι η λύση στη μεγάλη έξοδο που εξαπολύθηκε στις χώρες σας είναι η επιστροφή στο νερό που γεμίζει τα ποτάμια και τα χωράφια με θρεπτικά συστατικά; Η κλιματική καταστροφή μας γεμίζει με ιούς που μας κατακλύζουν, αλλά εσείς κάνετε μπίζνες με τα φάρμακα και μετατρέπετε τα εμβόλια σε εμπορεύματα. Ισχυρίζεστε ότι η αγορά θα μας σώσει από αυτό που η ίδια η αγορά δημιούργησε. Ο Φρανκενστάιν της ανθρωπότητας έγκειται στο ότι αφήνετε την αγορά και την απληστία να δράσουν χωρίς σχεδιασμό, εγκαταλείποντας νου και λογική. Γονατίζοντας τον ανθρώπινο ορθολογισμό μπροστά στην απληστία.
Ποια είναι η χρησιμότητα του πολέμου αν αυτό που χρειαζόμαστε είναι να σώσουμε το ανθρώπινο είδος; Ποια είναι η χρησιμότητα του ΝΑΤΟ και των αυτοκρατοριών, αν αυτό που έρχεται είναι το τέλος του ελλόγου; Η κλιματική καταστροφή θα σκοτώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους και ακούστε καλά, δεν την προκαλεί ο πλανήτης, την προκαλεί το κεφάλαιο.
Η αιτία της κλιματικής καταστροφής είναι το κεφάλαιο. Η λογική του να βρισκόμαστε μαζί μόνο και μόνο για να καταναλώνουμε όλο και περισσότερο, να παράγουμε όλο και περισσότερο και για να κερδίζουν κάποιοι όλο και περισσότερα παράγει την κλιματική καταστροφή. Εφάρμοσαν τη λογική της εκτεταμένης συσσώρευσης στις ενεργειακές μηχανές του άνθρακα και του πετρελαίου και εξαπέλυσαν τη θύελλα: την όλο και βαθύτερη και πιο θανατηφόρα χημική αλλαγή της ατμόσφαιρας. Τώρα, σε έναν παράλληλο κόσμο, η διευρυμένη συσσώρευση κεφαλαίου είναι μια διευρυμένη συσσώρευση θανάτου.
Από τις χώρες της ζούγκλας και της ομορφιάς. Εκεί όπου αποφάσισαν να κάνουν ένα φυτό του τροπικού δάσους του Αμαζονίου εχθρό, να εκδώσουν και να φυλακίσουν τους καλλιεργητές του, σας καλώ να σταματήσετε τον πόλεμο και να σταματήσετε την κλιματική καταστροφή. Εδώ, σε αυτό το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, είδαμε μια αποτυχία της ανθρωπότητας.
Πίσω από τις φωτιές που το καίνε, πίσω από τη μόλυνση του, υπάρχει μια ολοκληρωμένη, πολιτισμική αποτυχία της ανθρωπότητας. Πίσω από τον εθισμό στην κοκαΐνη και τα ναρκωτικά, πίσω από τον εθισμό στο πετρέλαιο και τον άνθρακα, υπάρχει ο πραγματικός εθισμός αυτής της φάσης της ανθρώπινης ιστορίας: ο εθισμός στην παράλογη εξουσία, στο κέρδος και το χρήμα. Αυτός είναι ο τεράστιος θανατηφόρος μηχανισμός που μπορεί να εξαφανίσει την ανθρωπότητα.
Σας προτείνω ως πρόεδρος μιας από τις πιο όμορφες χώρες της γης, αλλά και μιας από τις πιο αιματοβαμμένες και βιασμένες, να τερματίσετε τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών και να επιτρέψετε στον λαό μας να ζήσει ειρηνικά. Καλώ όλη τη Λατινική Αμερική στον σκοπό αυτό. Καλώ τη φωνή της Λατινικής Αμερικής να ενωθεί για να νικήσει το παράλογο που βασανίζει μαρτυρικά τα σώματά μας. Σας καλώ να σώσετε το τροπικό δάσος του Αμαζονίου αναπόσπαστα με τους πόρους που μπορούν να διατεθούν παγκοσμίως στη ζωή.
Αν δεν έχετε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσετε το ταμείο για την αναζωογόνηση των δασών, αν βαραίνει περισσότερο να διαθέσετε χρήματα για τα όπλα παρά για τη ζωή, τότε μειώστε το εξωτερικό χρέος για να απελευθερώσετε τους δικούς μας δημοσιονομικούς χώρους και με αυτούς, φέρτε εις πέρας το έργο της σωτηρίας της ανθρωπότητας και της ζωής στον πλανήτη. Μπορούμε να το κάνουμε εμείς, αν εσείς δεν το θέλετε. Απλά ανταλλάξτε το χρέος με τη ζωή, με τη φύση. Προτείνω, και καλώ τη Λατινική Αμερική να το πράξει, να κάνουμε διάλογο για να τερματίσουμε τον πόλεμο. Μην μας πιέζετε να στοιχηθούμε στα πεδία του πολέμου.
Είναι καιρός για ΕΙΡΗΝΗ.
Αφήστε τους σλαβικούς λαούς να μιλήσουν μεταξύ τους, αφήστε τους λαούς του κόσμου να μιλήσουν μεταξύ τους. Ο πόλεμος είναι μόνο μια παγίδα που φέρνει το τέλος του χρόνου πιο κοντά στο μεγάλο όργιο του παραλογισμού.
Από τη Λατινική Αμερική, καλούμε την Ουκρανία και τη Ρωσία να κάνουν ειρήνη. Μόνο με την ειρήνη μπορούμε να σώσουμε τη ζωή σε αυτή τη γη μας. Δεν υπάρχει απόλυτη ειρήνη χωρίς κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Βρισκόμαστε επίσης σε πόλεμο με τον πλανήτη. Χωρίς ειρήνη με τον πλανήτη, δεν θα υπάρξει ειρήνη μεταξύ των εθνών. Χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη, δεν υπάρχει κοινωνική ειρήνη.
