Όπως πολλές φορές έχουμε γράψει, ο εξελισσόμενος, μη- κατακλυσμιαίος ακόμα, παγκόσμιος πόλεμος θα αποτελέσει το μεγάλο καταλύτη για τους μετασχηματισμούς τόσο στο διεθνές, όσο και στο εσωτερικό, στο εθνικό επίπεδο μιας σειράς κρατών. Θα πρόκειται δε, για μετασχηματισμούς στρατηγικού χαρακτήρα. Όποιος κοιτά μόνο τα διεθνή γεγονότα, παραβλέποντας το κοινωνικό, το ταξικό ζήτημα στις διαφορετικές κοινωνίες, θα πέφτει έξω ξανά και ξανά στις προβλέψεις και στις αναλύσεις του.
Η κρίση του 2007- 2008, η οποία για την πλειοψηφία του πλανήτη δεν τελείωσε ποτέ, μεγεθύνθηκε από την κρίση της πανδημίας, από τη διάρρηξη των εφοδιαστικών αλυσίδων και εκρήγνυται από την κρίση του πολέμου. Στις επιπτώσεις των δύο προηγουμένων κρίσεων (ή των δύο προηγουμένων εκδοχών καπιταλιστικής κρίσης και καπιταλιστικής διαχείρισης μιας κρίσης) προστίθενται οι ελλείψεις τροφίμων, πρώτων υλών και ενέργειας, οι οποίες εκτοξεύουν τον πληθωρισμό, δηλαδή τη φτώχεια για τα χαμηλότερα και μεσαία στρώματα, η ανατίμηση του δολαρίου έναντι των υπολοίπων νομισμάτων, η οποία «φουσκώνει» τα δημόσια και ιδιωτικά χρέη και οι αυξήσεις επιτοκίων από τους κεντρικούς τραπεζίτες που επίσης θα γονατίσουν τις οικονομίες από την ύφεση και τους δανειολήπτες από την αύξηση του κόστους δανεισμού.
Αυτές οι συνθήκες προφανώς θα πλήξουν βαρύτερα τον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπως κατά συνθήκη αποκαλείται, αποσταθεροποιώντας κυβερνήσεις και περιφερειακές δυνάμεις. Η Αίγυπτος και η προεδρία Σίσι, δηλαδή όλο το στρατιωτικό -πολιτικό κατεστημένο που τον έφερε στην εξουσία ανήκουν στους βασικούς υποψηφίους για τέτοιου είδους εξελίξεις.
Η Αίγυπτος διαπραγματεύεται νέα «στήριξη», την 3η, από το 2016, από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Φυσικά, όπως γνωρίζουμε και στην πατρίδα μας, αυτού του είδους οι «στηρίξεις» δεν έρχονται ποτέ χωρίς κόστος. Αντιθέτως: η λιτότητα είναι διαρκής, οι ανατιμήσεις ασταμάτητες και σα να μην έφταναν όλα αυτά, το αιγυπτιακό νόμισμα υποτιμήθηκε πριν λίγες μέρες, κατά 15%. Για τα μεσαία και χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, το αδιέξοδο είναι σχεδόν πλήρες. Είναι αδύνατον να ανταποκριθούν στο κόστος ζωής.
Η πολιτική Σίσι δεν είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των προκατόχων του. Από τότε που η Αίγυπτος στράφηκε στη Δύση και ξεκίνησε την κατεδάφιση του Νασερισμού, η όποια οικονομική ανάπτυξη «πληρώνεται» με διευρυνόμενες ανισότητες και φτώχεια από τη μια, συρρίκνωση μισθών και του κοινωνικού κράτους από την άλλη. Δεν πρέπει δε να ξεχνούμε ότι η εξέγερση της πλατείας Ταχρίρ αποτελεί ίσως την πιο καθαρή περίπτωση, ιδίως στα πρώτα της βήματα, κοινωνικής διαμαρτυρίας-εξέγερσης με οικονομικά και κοινωνικά αιτήματα.
Η αιγυπτιακή κοινωνία, με το νεανικό πληθυσμό της, την απουσία κοινωνικής προστασίας, την παράδοση κοινωνικών εξεγέρσεων και τη σοβούσα εσωτερική σύγκρουση είναι πιθανό να αρχίσει να βρίσκει ολοένα δυσκολότερη την αποδοχή του κατεστημένου που κυβερνά. Το δυτικό οικονομικό μοντέλο και οι αντίστοιχοι διεθνείς οργανισμοί δεν μπορούν να προσφέρουν συνταγή εξόδου από την οικονομική κρίση για τους πολλούς.
Η όποια κοινωνική έκρηξη θα έχει αλυσιδωτές διεθνοπολιτικές επιπτώσεις. Όπως φάνηκε με την περίπτωση Μόρσι, η Αίγυπτος κρατιέται «με τα δόντια» ως πυλώνας περιφερειακής σταθερότητας για το Ισραήλ και για τις ΗΠΑ. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι στις λεπτές ισορροπίες τις οποίες ακολουθεί, η Αίγυπτος «οφείλει» να λοξοκοιτά και προς τη Ρωσία. Ούτε η τελευταία πιθανότατα, θα ήθελε να δει την ηγεσία της Αιγύπτου να κινδυνεύσει με μια ανατροπή του τύπου Μουμπάρακ ή και ακόμα λιγότερο ελεγχόμενη.
Σε κάθε περίπτωση μια σοβαρή κοινωνική αναταραχή στην Αίγυπτο θα σκορπίσει ρίγη στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας, με την εξαίρεση ίσως της Τουρκίας. Ο αφανής πόλεμος άλλωστε με αδερφούς μουσουλμάνους και σαλαφιστικές ομάδες δεν έχει σιγάσει ολότελα στην Αίγυπτο. Η καταστροφική δυναμική ωστόσο του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και του πολέμου δείχνει ασταμάτητη. Και οι ηγεσίες απολύτως αδύναμες να αντιδράσουν εκτός του αυτοκτονικού πλαισίου που ακολουθούν εδώ και χρόνια. Είναι πολύ πιθανό οι πρώτες εκρήξεις να συμβούν και πάλι, όπως περίπου 10 χρόνια πριν στην περιοχή μας.
