Το μικροσκοπικό χωριό Λουτσεράτ, στο δυτικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, έχει γίνει πόλος έλξης για ακτιβιστές από όλη τη Γερμανία, οι οποίοι ελπίζουν να σταματήσουν την επέκταση του ανοιχτού ανθρακωρυχείου στο κατώφλι του.
Η γερμανική εταιρεία ενέργειας RWE ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει την κατεδάφιση ενός πρώην οικισμού στο πλαίσιο των σχεδίων της για την επέκταση ενός υπαίθριου λιγνιτωρυχείου και προέτρεψε τους διαδηλωτές να τερματίσουν την καθιστική διαμαρτυρία που δυναμιτίσει τις εντάσεις για την κλιματική πολιτική.
Οι διαδηλωτές, πολλοί φορώντας μάσκες ή μπαλακλάβες, διαμαρτύρονταν για το ορυχείο Γκαρτσβέιλερ στο εγκαταλελειμμένο χωριό Λούτζερατ. Έχουν σχηματίσει ανθρώπινες αλυσίδες, έχουν οργανώσει καθιστικές διαμαρτυρίες και έχουν καταλάβει ερημωμένα κτίρια στο χωριό που θα ισοπεδωθεί για να ανοίξει ο δρόμος για την επέκταση του ορυχείου. Μερικοί διαδηλωτές μπήκαν σε τρύπες, που οι ίδιοι έσκαψαν ενώ άλλοι κρεμάστηκαν από ξύλινους τρίποδες.
Ο Ντέιβιντ Ντρέσεν, εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας πολιτών All Villages Must Stay – η οποία κάνει εκστρατεία για τη διατήρηση των χωριών στις περιοχές εξόρυξης λιγνίτη της Γερμανίας σύμφωνα με τους κλιματικούς στόχους – δηλώνει βαθιά συγκινημένος από τη μαζική κινητοποίηση. «Είναι απίστευτα καλό να νιώθεις την υποστήριξη ενός τεράστιου κινήματος», είπε. «Υπάρχουν άνθρωποι εδώ από όλη την Ευρώπη και έχουμε λάβει εκφράσεις αλληλεγγύης από όλο τον κόσμο», πρόσθεσε.
Δίπλα στο χωριό, μια τρύπα βάθους έως και 200 μέτρων σηματοδοτεί το πιο αμφιλεγόμενο ανοιχτό λιγνιτωρυχείο της Ευρώπης. Το ορυχείο Γκαρτσβέιλερ μοιάζει με σουρεαλιστικό σεληνιακό τοπίο. Τεράστιοι εκσκαφείς εξόρυξαν άνθρακα σε περισσότερα από 80 τετραγωνικά χιλιόμετρα για δεκαετίες, καταστρέφοντας περίπου 20 χωριά στην πορεία.
Το χωριό Λούτζερατ είναι ο επόμενος στόχος στη σειρά για καταστροφή. Στην περιοχή της Ρηνανίας της Γερμανίας, θα είναι το τελευταίο χωριό που θα εξαφανιστεί από την εξόρυξη άνθρακα αμετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Σήμερα, περισσότεροι από 1.000 περιβαλλντικοί ακτιβιστές, που εδρεύουν εκεί, στοχεύουν να αποτρέψουν την κατεδάφισή του. Έχουν δημιουργήσει ένα φρούριο τα τελευταία δύο χρόνια, ζώντας σε άδεια σπίτια, αλλά και χτίζοντας πολλά δεντρόσπιτα και έναν καταυλισμό στο παλιό λιβάδι με αγελάδες του Χάικαμπ.
Υπήρξε διαμάχη σχετικά με το εάν το χωριό μπορεί ακόμα να αντέξει νέες εξορύξεις μετά τη δημοσίευση μελέτης του 2021 από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών, η οποία κατέδειξε ότι η επέκταση του ορυχείου δεν συμμορφώνεται με τις δεσμεύσεις της Γερμανίας για το κλίμα βάσει της συμφωνίας του Παρισιού του 2015. Η μελέτη εστίαζε στην ανάγκη μείωσης της παραγωγής άνθρακα, κάτι που θα σήμαινε ότι όλα τα εναπομείναντα χωριά γύρω από το ανοιχτό ορυχείο Γκαρτσβέιλερ θα μπορούσαν να διατηρηθούν, συμπεριλαμβανομένου του Λούτζερατ.
Στις 4 Οκτωβρίου του 2022, η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση και το κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας συμφώνησαν με την εταιρεία άνθρακα RWE να καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα το 2030, οκτώ χρόνια νωρίτερα από το προγραμματισμένο.
Πέντε χωριά, που θα είχαν πέσει θύματα του ανοιχτού ορυχείου Γκαρτσβέιλερ, θα μπορούσαν έτσι να σωθούν, αλλά το Λουτσεράτ θα έπρεπε να θυσιαστεί, δήλωσε η Μόνα Νόιμπαρ, υπουργός Οικονομίας και Κλίματος για τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία.
Την εποχή της απόφασης, υπήρχε αυξανόμενη ανησυχία για σοβαρή χειμερινή έλλειψη φυσικού αερίου στη Γερμανία λόγω της απώλειας προμήθειας από τη Ρωσία, κάτι που συνεπάγεται ότι οι κλιματικοί στόχοι θα έπρεπε να τεθούν σε κίνδυνο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης – συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, την οποία ενέκρινε ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών και Δράσης για το Κλίμα, τον Ιούνιο.
Η διαμαρτυρία ακολουθεί μια απόφαση περιφερειακού δικαστηρίου τη Δευτέρα που επικύρωσε μια προηγούμενη απόφαση για εκκένωση του χωριού, του οποίου η γη και τα σπίτια ανήκουν πλέον στην RWE. «Σήμερα, η RWE Power θα αρχίσει να κατεδαφίζει τον πρώην οικισμό Λουτσεράτ», ανέφερε η εταιρεία σε δήλωση.
Η αστυνομία άρχισε την Τρίτη να διαλύει οδοφράγματα και παρέσυρε τους ακτιβιστές στη διαδήλωση. Κάλεσαν τους διαδηλωτές να αποφύγουν τη βία και να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, λέγοντας ότι ορισμένοι είχαν αρχίσει να επιτίθενται σε αστυνομικούς με πέτρες τις τελευταίες ημέρες.
«Η RWE απευθύνει έκκληση στους καταληψίες να τηρήσουν το κράτος δικαίου και να τερματίσουν ειρηνικά την παράνομη κατοχή κτιρίων, εγκαταστάσεων και χώρων που ανήκουν στην RWE», ανέφερε η RWE. «Κανείς δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή του συμμετέχοντας σε παράνομη δραστηριότητα», πρόσθεσε.
Οι διαμαρτυρίες είναι ενδεικτικές των εντάσεων για την κλιματική πολιτική του Βερολίνου, για την οποία οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι έπεσε σε δεύτερη μοίρα μετά την ενεργειακής κρίση που έπληξε την Ευρώπη εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Το όλο θέμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για το κόμμα των Πρασίνων, το οποίο τώρα επέστρεψε στην εξουσία ως μέρος της κυβέρνησης συνασπισμού του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς μετά από 16 χρόνια αντιπολίτευσης μεταξύ 2005-2021.
Οι συνέπειες της ένοπλης σύγκρουσης στην Ουκρανία ώθησαν την κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς να αλλάξει πορεία σε προηγούμενες περιβαλλοντικές πολιτικές. Ανάμεσα στις αλλαγές είναι η επαναλειτουργία σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με κάρβουνο και η παράταση της διάρκειας ζωής των πυρηνικών σταθμών.
Το ορυχείο Γκαρτσβέιλερ εξάγει περίπου 25 εκατομμύρια τόνους λιγνίτη κάθε χρόνο, σύμφωνα με την RWE. Η εταιρεία δήλωσε ότι υποστηρίζει τόσο την ενεργειακή μετάβαση όσο και την προσωρινή αύξηση της χρήσης λιγνιτικών μονάδων για να ξεπεράσει η Γερμανία την ενεργειακή κρίση.
