Άρθρο του Άλεξ Κέιν στο Jewish Currents
Λίγες ημέρες πριν την εβδομαδιαία αντικυβερνητική διαδήλωση της 21ης Ιανουαρίου στο Τελ Αβίβ, ένας από τους διοργανωτές του Κινήματος για Ποιοτική Διακυβέρνηση στο Ισραήλ, μιας από τις βασικές ομάδες πίσω από τις πρόσφατες αντιπολιτευτικές διαδηλώσεις, επικοινώνησε με τον Ισραηλινό ακτιβιστή, ποιητή και κωμικό Γιόσι Ζαμπάρι και τον προσκάλεσε να μιλήσει στη συγκέντρωση. Ο Ζαμπάρι ιντριγκαρίστηκε και ρώτησε αν θα μπορούσε να πάρει μαζί του στην εξέδρα των ομιλητών μια παλαιστινιακή σημαία.
Ο διοργανωτής απάντησε «όχι», σύμφωνα με τον Ζαμπάρι. «Θέλουμε τα μηνύματα που θα μεταφερθούν από τη διαδήλωσή μας να αφορούν μόνο το δημοκρατικό χαρακτήρα του Ισραήλ», είπε στο Jewish Currents ο Ναντάβ Λαζάρε, ένας εκπρόσωπος του Κινήματος για Ποιοτική Διακυβέρνηση.
Ως εκ τούτου, ο Ζαμπάρι αρνήθηκε τον ρόλο του ομιλητή. Αντίθετα, πήγε στη διαδήλωση με μια πικέτα που έγραφε «σημαία της Παλαιστίνης» στα Εβραϊκά, με σκοπό αυτή να αποτελέσει τόσο ένα σχόλιο πάνω στην εντολή του υπουργού Εθνικής Ασφάλειας, Μπεν Γκβιρ, προς την ισραηλινή αστυνομία να απαγορεύσει την παλαιστινιακή σημαία από τους δημόσιους χώρους, όσο και μια πρόκληση προς τη δυσανεξία του ευρύτερου κινήματος διαμαρτυρίας στην παλαιστινιακή σημαία. Η πικέτα τράβηξε την προσοχή άλλων διαδηλωτών. «Άνθρωποι έρχονταν προς το μέρος μου για να τραβήξουν μια φωτογραφία -όχι μια σέλφι, αλλά μια φωτογραφία, καθώς δεν θέλουν να μπλεχτούν με το μήνυμα της πικέτας», είπε ο Ζαμπάρι. «Ένας άνδρας με πλησίασε και είπε ‘δε διαδηλώνω για τους Παλαιστίνιους’. Του είπα ‘Λοιπόν, εγώ το κάνω. Διαδηλώνω υπέρ της δημοκρατίας και η δημοκρατία είναι για όλους’. Μια άλλη γυναίκα είπε ‘θα νομίζουν πως είναι μια διαδήλωση για αριστερούς’».
Οι αντιδράσεις στην πικέτα του Ζαμπάρι – και η απόρριψη του αιτήματός του να μιλήσει με μια παλαιστινιακή σημαία στο χέρι – αντικατοπτρίζουν τα αισθήματα που επικρατούν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του Ισραήλ αυτόν τον μήνα. Οι μεγάλες εβδομαδιαίες διαδηλώσεις τα βράδια του Σαββάτου στο Τελ Αβίβ, στην Ιερουσαλήμ, στη Χάιφα και σε άλλες πόλεις είναι μια απάντηση στο σχέδιο της δεξιάς κυβέρνησης να περιορίσει τη δύναμη του Ανώτατου Δικαστηρίου δίνοντας τη δυνατότητα σε μια πλειοψηφία της Κνεσέτ να καταπατά δικαστικές αποφάσεις και δίνοντας σε πολιτικούς, παρά σε δικαστικούς, τη δυνατότητα να διορίζουν δικαστές. Στα μάτια πολλών διαδηλωτών, αυτή η ακροδεξιά επίθεση στις φιλελεύθερες αρχές του Ισραήλ λίγο έχει να κάνει με το σύστημα ελέγχου του Ισραήλ επί των Παλαιστινίων -μια στάση που αποξενώνει τους Παλαιστίνιους πολίτες του Ισραήλ και την ευρύτερη αντικατοχική αριστερά και αντικατοπτρίζει την ευθυγράμμιση των διαδηλώσεων με τις κεντροαριστερές πολιτικές, που κατά βάση αγνοούν ή αποδέχονται παθητικά την 55ετή ισραηλινή στρατιωτική κατοχή.
«Οι διαδηλώσεις δεν αναφέρονται σε τίποτα που να έχει να κάνει με το παλαιστινιακό ζήτημα», είπε ο Σάμι Αμπού Σεχάντε, πρώην μέλος του ισραηλινού κοινοβουλίου και επικεφαλής του παλαιστινιακού εθνικιστικού κόμματος Μπαλάντ, σε συνέντευξή του στο Jewish Currents. «Τα ζητήματα που τίθενται δεν έχουν τίποτα να κάνουν με το βασικό πρόβλημα στην περιοχή -δικαιοσύνη και ισότητα για όλο τον κόσμο που ζει εδώ». Η αντιπολιτευτική διαδήλωση του Σαββάτου περιέλαβε ένα λεπτό σιγής για τους επτά Ισραηλινούς Εβραίους που σκοτώθηκαν την Παρασκευή από έναν Παλαιστίνιο ένοπλο σε έναν εποικισμό στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, αλλά δεν υπήρξε αναφορά στους 35 Παλαιστινίους που σκοτώθηκαν από Ισραηλινούς στρατιώτες μέχρι στιγμής φέτος [ΣτΜ: το κείμενο δημοσιεύτηκε στις 31/1]. «Το κίνημά μας δεν είναι ένα πολιτικό κίνημα», είπε στο Jewish Currents ο Λαζάρε. «Δεν έχουμε κάποια επίσημη θέση για το Ισραηλινο-Παλαιστινιακό ζήτημα». Αντ’ αυτού, είπε ο Λαζάρε, το κίνημα είναι για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τη δημοκρατία στο Ισραήλ, προσθέτοντας ότι «η διαδήλωση έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερη».
Σε απάντηση σε αυτήν την προσέγγιση, αντικατοχικές οργανώσεις, όπως το «Στεκόμενοι Μαζί» και το «Κοιτάζοντας την Κατοχή στα Μάτια», έχουν οργανώσει λίγες εκατοντάδες διαδηλωτές -στην πλειοψηφία τους Ισραηλινούς Εβραίους- να εμφανιστούν ανεμίζοντας παλαιστινιακές σημαίες και κρατώντας αντικατοχικές επιγραφές. «Η χρήση της παλαιστινιακής σημαίας στις διαδηλώσεις έχει γίνει σύμβολο της αντίστασης σε ένα καθεστώς εβραϊκής ανωτερότητας», είπε η Ντάνα Μιλς, μια για πολλά χρόνια αντικατοχική ακτιβίστρια, που εργάζεται για την ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ghisa, αλλά μιλούσε εκπροσωπώντας τον εαυτό της. Ενώ ο Λαζάρε είπε ότι η οργάνωσή του δεν έχει πρόβλημα με οποιονδήποτε διαδηλωτή ανεμίζει την παλαιστινιακή σημαία, άλλοι διαδηλωτές έχουν προσβληθεί από τη θέα τους. Κάποιοι διαδηλωτές που κρατούσαν σημαίες έχουν δεχθεί επιθέσεις, σύμφωνα με δημοσίευμα του +972 Magazine. Άλλων οι σημαίες αρπάχτηκαν. Ένα βίντεο από τη διαδήλωση της 14ης Ιανουαρίου στην Ιερουσαλήμ, που διακινήθηκε από έναν ακτιβιστικό λογαριασμό στο Twitter, δείχνει την Ισραηλινή αστυνομία να επιτίθεται σε έναν διαδηλωτή που, σύμφωνα με το tweet, ανέμιζε την παλαιστινιακή σημαία.
Ορισμένοι διαδηλωτές δηλώνουν πως αντιτίθενται στη χρήση της παλαιστινιακής σημαίας όχι επειδή είναι κάθετα αντίθετοι προς τον αντικατοχικό σκοπό, αλλά επειδή φοβούνται πως η ισραηλινή δεξιά θα χρησιμοποιήσει φωτογραφίες Ισραηλινών διαδηλωτών της αντιπολίτευσης να ανεμίζουν τη σημαία, ώστε να απονομιμοποιήσει το κίνημά τους. Σε ένα περιστατικό, του οποίου υπήρξε μάρτυρας ένας ρεπόρτερ της Haaretz, ένας διαδηλωτής είπε σε κάποιον, που κρατούσε μια ταμπέλα, που έφερε τις σημαίες του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, «παρακαλώ άσε [τα σύμβολα]», γιατί άλλοι θα μπορούσαν «να τραβήξουν φωτογραφίες και να πουν ότι είναι μια παλαιστινιακή διαδήλωση». Πράγματι, δεξιοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο Ισραήλ έχουν αναλάβει να αναρτούν φωτογραφίες και βίντεο διαδηλωτών με παλαιστινιακές σημαίες για να παρουσιάσουν την αντιπολίτευση ως προδότες. «Η σημαία εξισώνεται με τρομοκρατία, με βία», είπε η Μιλς. «Το πρόβλημα είναι ότι οι διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης συμβαδίζουν με το κυρίαρχο ρεύμα που ηγείται αυτού του λόγου, αντί να αντιτίθενται».
Δεδομένου του ισραηλινού εβραϊκού εθνικιστικού χαρακτήρα των διαδηλώσεων, λίγοι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ έχουν πάρει μέρος σε αυτές, είπε η Σάλι Άμπεντ, μια Παλαιστίνια πολίτης του Ισραήλ και μέλος της εθνικής ηγετικής ομάδας του «Στεκόμενοι Μαζί», μιας προοδευτικής εβραϊκής-παλαιστινιακής ομάδας, που διοργάνωσε την πρώτη αντιπολιτευτική διαδήλωση στο Τελ Αβίβ στις 7 Ιανουαρίου. «Οι Ασκενάζι, οι πανεπιστημιακοί, η μεσαία τάξη, οι κεντρώοι, οι κοσμικοί -αυτοί οι άνθρωποι που βγαίνουν στους δρόμους τώρα έχουν μια πολύ ισχυρή αίσθηση ιδιοκτησίας αυτής της χώρας», είπε η Άμπεντ. «Οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν το αίσθημα ότι αποτελούν παράγοντα, ειδικά σε ένα κοινό χώρο, στον οποίο απλά δε νιώθουμε να είμαστε μέρος της ισραηλινής κοινωνίας. Υπάρχει η αίσθηση πως πρόκειται για έναν αγώνα για την εβραϊκή δημοκρατία -όχι για τη δημοκρατία [για όλους]». Ωστόσο, η Άμπεντ εξακολουθεί να θεωρεί ότι αξίζει να προσπαθήσει να οργανώσει Παλαιστίνιους πολίτες αυτή τη στιγμή, επειδή, είπε, «οι Παλαιστίνιοι είναι η πρώτη και πλέον στοχοποιημένη ομάδα από αυτή τη νέα κυβέρνηση».
Ο Άβνερ Γκβαριάχου, συνδιευθυντής τη αντικατοχικής οργάνωσης Ισραηλινών βετεράνων «Σπάζοντας τη Σιωπή», επίσης υποστήριξε ότι είναι ώρα για την αντικατοχική αριστερά να φέρει τις δικές της πολιτικές στις αντιπολιτευτικές διαδηλώσεις. «Το να μιλήσεις για την κατοχή είναι κομβικό κατά τη γνώμη μου, γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να σχηματιστεί ποτέ οποιουδήποτε είδους φιλελεύθερο ή προοδευτικό στρατόπεδο στο Ισραήλ χωρίς να συμπεριλαμβάνει τους Παλαιστίνιους Ισραηλινούς, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις επιδιώξεις της αριστεράς, τόσο εβραϊκής όσο και μη εβραϊκής», είπε. «Είναι και το σωστό να γίνει από ηθική σκοπιά -μιλάμε για το 20% περίπου της κοινωνίας, το οποίο χρειάζεται κι αυτό να έχει μια θέση στην αγορά των ιδεών- και από πολιτική και τακτική σκοπιά [προκειμένου να αυξηθεί η αριθμητική δυναμική του στρατοπέδου]».
Ενώ ορισμένοι στην αριστερά φοβούνται ότι οι διαδηλώσεις στοχεύουν μόνο στο να υπερασπιστούν ένα ήδη άδικο σύστημα -το Ανώτατο Δικαστήριο έχει κατά καιρούς νομιμοποιήσει κατοχικές τακτικές του Ισραήλ, κρίνοντας πρόσφατα, για παράδειγμα, ότι ο στρατός θα μπορούσε να εκτοπίσει πάνω από 1.000 Παλαιστίνιους από την Μασάφερ Γιάτα— ο Γκβαριάχου είπε ότι οι διαδηλώσεις ακόμη αποτελούν μια ευκαιρία. «Πιστεύω στο να μπαίνεις οπουδήποτε υπάρχει μια ρωγμή», είπε. «Εφόσον υπάρχει μια συζήτηση για τη δημοκρατία, δεν είναι και τόσο μεγάλο άλμα το να αρχίσεις να μιλάς για την έλλειψη δημοκρατίας για άλλους. Οφείλουμε να ενώσουμε τις κουκίδες ανάμεσα στην στρατιωτική δικτατορία που έχουμε πάνω σε εκατομμύρια Παλαιστίνιους και στον φόβο μιας δεξιάς δικτατορίας πάνω στο υπόλοιπο Ισραήλ».
