Ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί, αναμένεται να αναχωρήσει από την Τεχεράνη σήμερα το βράδυ, καθώς ηγείται μιας μεγάλης αντιπροσωπείας του Ιράν που θα επισκεφθεί την Κίνα μετά από πρόσκληση του προέδρου Σι Τζινπίνγκ.

Το τριήμερο ταξίδι αποτελεί την πρώτη επίσημη επίσκεψη του Ραΐσι στην Κίνα και την πρώτη επίσκεψη Ιρανού προέδρου εδώ και 20 χρόνια, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν.

Ο Ραΐσι και ο Σι συναντήθηκαν για πρώτη φορά ως πρόεδροι στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στο Ουζμπεκιστάν τον Σεπτέμβριο. Η Κίνα είχε τότε υποστηρίξει την (επιτυχημένη πλέον) προσπάθεια του Ιράν να γίνει πλήρες μέλος του οργανισμού.

Ο Ιρανός πρόεδρος, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Αύγουστο του 2021, συνοδεύεται από μια ευρεία ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του νέου διοικητή της κεντρικής τράπεζας, κάτι που εκλαμβάνεται ως ενδεικτικό της ατζέντας του ταξιδιού.

Έξι μέλη του υπουργικού συμβουλίου του Ραϊσί, συμπεριλαμβανομένων των υπουργών Οικονομίας, Πετρελαίου, Εξωτερικών Υποθέσεων, Εμπορίου, Μεταφορών και Αστικής Ανάπτυξης και Γεωργίας αποτελούν επίσης μέρος της αντιπροσωπείας. Ένα άρθρο του Ραϊσί δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα σε κορυφαίο κινεζικό έντυπο, στο οποίο ο Ιρανός πρόεδρος χαιρέτισε την επέκταση των διμερών δεσμών.

Ο Ραΐσι πρόκειται να έχει συνάντηση με τον Σι, ενώ θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ αντιπροσωπειών που αναμένεται να οδηγήσουν στην υπογραφή πολλών συμφωνιών παρουσία των προέδρων.

Ο Μοχάμαντ Τζαμσίντι, κυβερνητικό στέλεχος, δήλωσε στην κρατική τηλεόραση την Κυριακή ότι ο κύριος στόχος του ταξιδιού είναι να «οριστικοποιηθούν οι επιχειρησιακοί μηχανισμοί» της 25ετούς συμφωνίας συνολικής συνεργασίας που υπέγραψαν οι δύο χώρες το 2021.

Στις αρχές του 2022, ο υπουργός Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν είχε πει ότι η συμφωνία είχε εισέλθει στο στάδιο της εφαρμογής, αλλά ως τώρα δεν έχουν ανακοινωθεί μεγάλα συμβόλαια ή έργα στο πλαίσιο της συμφωνίας, καθώς το Ιράν εξακολουθεί να υφίσταται βαριές αμερικανικές κυρώσεις.

Η Κίνα επένδυσε μόλις 162 εκατομμύρια δολάρια στην ιρανική οικονομία κατά τον πρώτο χρόνο της προεδρίας του Ραΐσι, λιγότερο από το Αφγανιστάν και την Τουρκία, σύμφωνα με Ιρανό αξιωματούχο επενδύσεων. Η Κίνα, ωστόσο, παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ιράν, με τα ιρανικά τελωνειακά στοιχεία για τους πρώτους 10 μήνες του τρέχοντος ιρανικού ημερολογιακού έτους που λήγει τον Μάρτιο να δείχνουν ότι το Ιράν εξήγαγε αγαθά αξίας 12,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Κίνα και εισήγαγε 12,7 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η Κίνα συνεχίζει επίσης να αγοράζει πετρέλαιο από το Ιράν παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ, αλλά οι ακριβείς όγκοι παραμένουν κρυφοί. Ορισμένες εταιρείες που παρακολουθούν δεδομένα έχουν πει ότι οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν έφτασαν σε νέα υψηλά τους τελευταίους δύο μήνες του 2022 και είχαν ένα δυνατό ξεκίνημα για το 2023.

Μαζί με τη Ρωσία, η Κίνα έχει επίσης σηματοδοτήσει ότι υποστηρίζει την προσπάθεια του Ιράν να ενταχθεί στον οργανισμό των BRICS.

Η συμφωνία για τα πυρηνικά και οι χώρες του Κόλπου

Η Κίνα έχει υπογράψει την πυρηνική συμφωνία του Ιράν του 2015 από κοινού με τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία – την οποία η Ουάσιγκτον εγκατέλειψε μονομερώς το 2018.

Ο Ιρανός πρόεδρος συνοδεύεται επίσης από τον Αλί Μπαγκερί Κάνι, τον κορυφαίο διαπραγματευτή του Ιράν για τα πυρηνικά, ο οποίος έχει συνομιλίες με τη Δύση με στόχο την αποκατάσταση της συμφωνίας. Οι συνομιλίες, που ξεκίνησαν στις αρχές του 2021, ωστόσο, δεν έχουν καταγράψει προχωρήματα.

Η παρουσία του Κάνι στην Κίνα πιθανώς να υποδεικνύει ότι οι συνομιλίες για το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης (JCPOA), όπως ονομάζεται επίσημα η συμφωνία, θα μπορούσαν επίσης να αποτελέσουν σημαντικό μέρος της ατζέντας τη επίσκεψης.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν δημόσια ότι οι συνομιλίες για τα πυρηνικά δεν αποτελούν προς το παρόν προτεραιότητα δεδομένης της υποτιθέμενης προμήθειας drones της Τεχεράνης στη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία καθώς και με την αφορμή των διαδηλώσεων στο Ιράν.

Από την μεριά της, η Τεχεράνη κατηγόρησε την Ουάσιγκτον για υποκρισία καθώς ισχυρίζεται ότι ανταλλάσσονται τακτικά μηνύματα μεταξύ των δύο μέσω ενδιάμεσων σε μια προσπάθεια να αποκατασταθεί η συμφωνία.

Σημειώνεται επιπλέον ότι η επίσκεψη Ραΐσί έρχεται λίγο μετά την κλήση της Τεχεράνης τον Δεκέμβρη στον πρεσβευτή της Κίνας στην Τεχεράνη, στον οποίο εκφράστηκε η «έντονη δυσαρέσκεια» του Ιράν για την αμφιλεγόμενη κοινή δήλωση του Σι με τους ηγέτες των χωρών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα).

Ο Σι, ο οποίος έχει επίσης επιδιώξει στενότερους δεσμούς με άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων από τους Άραβες αντιπάλους του Ιράν, είχε υπογράψει τη δήλωση που ζητούσε να αμφισβητηθεί η ιδιοκτησία τριών νησιών στο Στενό του Ορμούζ από το Ιράν και έθεσε σημεία σχετικά με την περιφερειακή παρουσία του Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα.

(Πηγή: Al Jazeera)