Με τον διορισμό του Γκαμπριέλ Ατάλ, έως τώρα υπουργό Παιδείας, ως πρωθυπουργού της Γαλλίας ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εμφανώς κι επιδιώκει να βελτιώσει την πολιτική εικόνα του. Παύοντας την Ελιζαμπέτ Μπορν, ένα φθαρμένο πλέον πολιτικό πιόνι του, που επωμίσθηκε όλες τις αντιδημοφιλείς αποφάσεις (προϋπολογισμός, μεταναστευτικό, προσφυγή στο αντικοινοβουλευτικό Άρθρο 49.3) κι αντικαθιστώντας την με ένα νεαρό 34 ετών, ομοφυλόφιλο, επικοινωνιακό στέλεχος, ο Μακρόν επιδιώκει να ανατάξει την εικόνα της β΄περιόδου της διακυβέρνησής του.
Μία εικόνα, που θαμπώνει επικίνδυνα την ώρα μάλιστα που πλησιάζουν οι Ευρωεκλογές. Επιπλέον, με την αντικατάσταση της Μπορν ο Μακρόν και ο νέος πρωθυπουργός αποκτούν το πλεονέκτημα να επαναπροσφύγουν στο 49.3, καθώς συνταγματικά η χρήση του από τον ίδιον πρωθυπουργό είναι περιορισμένη. Από την άλλη, με την επιλογή του άφθαρτου και σχετικώς άγνωστου Ατάλ εμφανώς ο Μακρόν πασχίζει να διεμβολίσει πολλαπλά κοινωνικά και πολιτικά μέτωπα, επιχειρώντας να ανανεώσει τη δημοφιλία της κυβέρνησής του και να αποσπάσει και πάλι ψήφους από δεξιά κι από αριστερά. Διότι, όντας ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος πολιτικός στη Γαλλία, παντρεμένος με τον Στεφάν Σεζουρνέ, ευρωβουλευτή με το κόμμα του Μακρόν, ο Ατάλ θα προσελκύσει επίσης τις συμπάθειες κι ενός σημαντικού τμήματος της αριστεράς, εκείνης που ανήκει ή που τάσσεται υπέρ της LGBTQ κοινότητας. Επιπλέον, ως πρώην σοσιαλιστής και πιστός του Μακρόν στο νέο κόμμα «Reinassance-La République En Marche!», ο νέος πρωθυπουργός στα 34 του, έχει πολλές θετικές πλευρές και μπορεί να σαγηνεύσει την πιο δεξιά πτέρυγα των ψηφοφόρων του PS.
Από την άλλη, ως υπουργός Παιδείας ο Ατάλ υπήρξε η αιχμή του δόρατος στη βούληση του Μακρόν να «πατάξει» τους μουσουλμανικούς κανόνες ένδυσης στο σχολείο, στο όνομα μίας «εκκοσμίκευσης» του Κράτους -η οποία όμως συμβαδίζει με την οπισθοδρομική και τιμωρητική νομοθεσία στο μεταναστευτικό, που μόλις πέρασε με τις ψήφους των ακροδεξιών της Μαρίν Λεπέν ή για την απαγόρευση χρηματοδότησης ιμάμηδων στη Γαλλία από ιδρύματα του εξωτερικού. Ακριβώς, λόγω της προϊστορίας του Ατάλ στο Παιδείας ο Μακρόν, αποβλέπει να αποσπάσει ψήφους από τη Λεπέν, η οποία ψήφισε το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση κι επικροτεί όλα τα αντι-μουσουλμανικά διατάγματα του Προέδρου. Και οι απόψεις του Ατάλ, πρώην κοινοβουλευτικού εκπροσώπου της κυβέρνησης Μπορν κατά την περίοδο της πανδημίας, είναι άλλωστε κατά 90% αποτύπωση των απόψεων του Μακρόν. Δεν έχει άδικο η εφημερίδα Liberation, που σε ένα άρθρο της για τον διορισμό του, υπογραμμίζει πως «ο Μακρόν στον ανασχηματισμό επέλεξε τον νεότερο από τους σωσίες του».
Χωρίς ιδιαίτερες περγαμηνές ως υπουργός Παιδείας, όπως ακριβώς και στην προηγούμενη θητεία του ως υπουργός για τον Δημόσιο Προϋπολογισμό, έλαμψε περισσότερο διά της ασταμάτητης παρουσίας του στα μέσα ενημέρωσης. Χάρις στη διαρκή κινητικότητά του, που πάντοτε συνοδευόταν από μυριάδες τηλεοπτικές και φωτογραφικές κάμερες, απέκτησε έτσι μία δημοφιλία στα μεσαία στρώματα, κάνοντας διαρκώς εξαγγελίες για απαγορεύσεις στη μουσουλμανική αμπάγια στα σχολεία, την επαναφορά της σχολικής ποδιάς και της εκστρατείας του κατά του σχολικού εκφοβισμού. Αντίθετη άποψη όμως είχε η ίδια η εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς πέρα από τα ιδεολογικά πυροτεχνήματα που τόσο αρέσουν στην κοινή γνώμη, ο Ατάλ ούτε καν άγγιξε τα φλέγοντα ζητήματα της Παιδείας και άλλωστε υπήρξε ο τοποτηρητής στην εφαρμογή του προϋπολογισμού λιτότητας και για την εκπαίδευση. Ένας προϋπολογισμός, που για την ψήφισή του χρειάσθηκε η προσφυγή στο άρθρο49.3 του Συντάγματος, χάρις στο οποίο ο Πρόεδρος προσπερνά την Εθνοσυνέλευση για να κυρώσει νόμους και ‘κόστισε’ άλλες δύο προτάσεις μομφής κατά της Ελιζαμπέτ Μπορν από την αντιπολίτευση, μέσα στις πάμπολλες που κατέθεσε εναντίον της στη διάρκεια της θητείας της.
Ο Ατάλ είναι ο νεότερος πρωθυπουργός στη Γαλλία (ξεπερνώντας και τον Λοράν Φαμπιούς, που πρωθυπουργοποιιήθηκε στα 37 χρόνια), αλλά και όταν σε ηλικία 29 ετών ο νέος πρωθυπουργός είχε διορισθεί επίσης αναπληρωτής υπουργός Νεολαία, ήταν ακόμη και τότε ο νεότερος υπουργός της Πέμπτης Δημοκρατίας. Τώρα, ο «νεοσσός» στην πολιτική θα πρέπει να αντιμετωπίσει πολλές και περίπλοκες προκλήσεις, μπροστά στις οποίες ο μέντοράς του τον φέρνει αντιμέτωπο. Μία σειρά από φλέγοντα ζητήματα, όπως το μεταναστευτικό, η στεγαστική κρίση και η γενικότερη ακρίβεια, η μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό , η ευθανασία κι ιδίως η εθελούσια διακοπή κύησης, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024 (που ήδη τα έργα έχουν καθυστερήσει ή αποτύχει), οι Ευρωεκλογές… Και κυρίως, ο Ατάλ θα έχει το καθήκον να αποκαταστήσει την ενότητα στην κυβερνητική πλειοψηφία, η οποία ιδίως με το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση έχει διαρραγεί. Με πολλούς βουλευτές να καταψηφίζουν το νομοσχέδιο, υπουργούς να απειλούν να παραιτηθούν (κι έναν από αυτούς τον της Υγείας Ορελιέν Ρουσό να το πράττει), ο Ατάλ θα πρέπει να τους πείσει να ξανασυστήσουν ένα αρραγές μέτωπο, ιδίως ενόψει των ευρωεκλογών, όπου η ψήφος υπέρ της Λεπέν αποτελεί ένα σοβαρό αντίπαλο δέος (με πολλές έγκυρες δημοσκοπήσεις να της δίνουν έως και την πρωτιά).
Ο Μακρόν στηρίζει πολλά στον Ατάλ. Ο νεαρός πρωθυπουργός έχει μία λάμψη και ένα άσπιλο πολιτικό παρελθόν -κάτι που θύμιζε και τον ίδιο στην πρώτη του «επέλαση» για την εξουσία. Άλλωστε μαζί και οι δύο (ο 34χρονος Ατάλ και ο 46χρονος Μακρόν) ηλικιακά ούτε καν ξεπερνούν τα 81 χρόνια του Αμερικανού ομολόγου του Τζο Μπάιντεν και υπόσχονται πως θα δώσουν νέα πνοή και ξεκίνημα στην κυβέρνηση. Για πολλούς, η επιλογή του Ατάλ, άπαξ και πήρε την απόφαση να τελειώσει την Μπορν, ήταν η καλύτερη που είχε να κάνει ο Μακρόν. Όσο δημοσκοπικά και πολιτικά ο Γάλλος πρόεδρος ήταν με την πλάτη στον τοίχο, έπρεπε να κάνει κάτι για να ξανακερδίσει τη χαμένη εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων. Και το έπραξε ανατρέχοντας στο γνωστό «γατοπαρδικό» σόφισμα: αλλάζοντας για να μην αλλάξει τίποτα.
