Ο εφιάλτης του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ για την πραγματική συνοχή της πολυκομματικής κυβέρνησής του, η οποία θα του επιτρέψει να νομοθετεί και να διοικεί χωρίς προβλήματα, ζωντάνεψε στην ψηφοφορία της περασμένης Τετάρτης στη Βουλή για το υπερνομοσχέδιο με τα μέτρα ενάντια στην κρίση.

Οι υποχωρήσεις, πολύ μεγάλες για να πάρει τόσο μικρά ανταλλάγματα, που έκανε στους δεξιούς Καταλανούς του JxCat και η απόρριψη από τους Podemos της τροποποίησης του επιδόματος για τις συντάξεις, φανέρωσαν τις εγγενείς αδυναμίες που θα φέρει μαζί της η κυβέρνηση και διαρκώς θα καθιστούν τη νομοπαρασκευή, αλλά και τις ψηφοφορίες, σε έναν Γολγοθά. Επιπλέον, οι συνθήκες (πριν και κατά τη διάρκεια) της ψηφοφορίας, επιβεβαίωσαν την πλήρη «ιταλοποίηση» της πολιτικής σκηνής στην Ισπανία. Η κυβέρνηση στηρίζεται σε μία επισφαλή πλειοψηφία, η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανατραπεί εξαιτίας της αποστασιοποίησης ακόμη και του πιο μικρού συστατικού της στοιχείου.

Η συνεδρίαση και η ψηφοφορία της Τετάρτης είχαν όλα τα στοιχεία μίας ταινίας σασπένς και ανατροπών. Με δεδομένη την κρισιμότητα του υπερνομοσχεδίου -που όχι μόνο ρύθμιζε τα μέτρα κατά της κρίσης, αλλά κυρίως εισήγαγε τροποποιήσεις που απαιτούσαν οι Βρυξέλλες για να εκταμιεύσουν τα 10 δισεκ. του Σχεδίου Ανάκαμψης- και γνωστές τις a priori αντιρρήσεις των δεξιών Καταλανών και των Podemos, η αβεβαιότητα για την έκβαση της ψηφοφορίας είχε φθάσει στο κατακόρυφο. Σε παρόμοιο αποκορύφωμα έφθασαν συνεπώς και οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις προκειμένου να διασωθεί in extremis ό,τι μπορεί να σωθεί από το νομοσχέδιο. Που και πάλι κινδύνευσε, γιατί ένα λάθος κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας από τον βουλευτή του αριστερού Sumar Χεράρδο Πισαρέλο προκάλεσε -ευτυχώς- μία «ισοπαλία», που στην επανάληψη της ψηφοδοσίας διορθώθηκε και το σκέλος του νομοσχεδίου για τα μέτρα κατά της κρίσης τελικά εγκρίθηκε.

Μολαταύτα, οι Podemos εκπλήρωσαν την απειλή τους και καταψήφισαν το διάταγμα που μεταρρυθμίζει το επίδομα ανεργίας. Πλέον η σχετική διάταξη πρέπει να τροποποιηθεί, γεγονός που σημαίνει νέα διαβούλευση δηλ. καινούργια προσπάθεια προσέγγισης της ίδιας της υπουργού Εργασίας Γιολάνδα Ντίαθ με τους πρώην συντρόφους της, που πνέουν μένεα εναντίον της για την «προδοσία» της. Ένας σκόπελος που η Ντίαθ θα επιχειρήσει να παρακάμψει, συνδέοντας τη διαβούλευση για τα επιδόματα των ανέργων και τις συντάξεις, με τις διαπραγματεύσεις με τα συνδικάτα για τον κατώτατο μισθό, που ήδη έχει ανακοινώσει πως αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την αύξησή του. Όμως με την απόρριψη του μέτρου αυτού, που κατά το κόμμα της Ιόνε Μπελάρα (και των Πάβλο Ιγκλέσιας και Ιρένε Μοντέρο, που ουσιαστικά κινούν παρασκηνιακά τα νήματα) συμβάλλει στη μείωση των συντάξεων μακροπρόθεσμα, είναι σαφές ότι η προστριβή ανάμεσα στους Podemos και το Sumar της υπουργού Εργασίας περνά στη φάση της ανοικτής σύγκρουσης πλέον. Κάτι που ενδεχομένως θα βάλει και σε άλλες περιπέτειες την κυβέρνηση Σάντσεθ.

Εκείνοι που εμφανώς βγαίνουν θριαμβευτές από την ψηφοφορία είναι οι Καταλανοί του φυγόδικου ακόμη Κάρλες Πουτζδεμόν, οι οποίοι κατόρθωσαν να επιβάλουν τους όρους τους στον Σάντσεθ. Προκειμένου να ψηφίσει υπέρ της διατήρησης του μηδενικού ΦΠΑ στο ελαιόλαδο, κυρίως, αλλά και σε άλλα τρόφιμα, για την ανάληψη του κόστους και των επιδοτήσεων από την κυβέρνηση για τη δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς σε ευπαθείς ομάδες πολιτών, για τη μείωση του ΦΠΑ στο πετρέλαιο στο 0% και για τη μείωση των ενοικίων κατά 2% και ορισμών ανώτατης αύξησης τιμών σε τρόφιμα στο 2% στα σούπερ μάρκετ, όπως και τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών για μακροπρόθεσμους ανέργους άνω των 52 ετών, το JxCat έλαβε δυσανάλογα αντισταθμίσματα.

‌Και τούτο γιατί πλέον η τοπική  Generalitat, μέσω ενός ad hoc νόμου θα αναλάβει αποκλειστικά την άσκηση της μεταναστευτικής πολιτικής στην επικράτεια της Καταλονίας. Παράλληλα, εξασφάλισε κάτι πολύ πιο σημαντικό: καταργείται το άρθρο 43α του Κώδικα Δικονομίας, που κατά τη γνώμη των Junts εμπόδιζε την επιβολή της αμνηστίας στους διωκόμενους Καταλανούς πολιτικούς για το Δημοψήφισμα του 2017. Και σαν να μην έφθανε αυτό, πέτυχε να προστεθεί στο νομοσχέδιο για την παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις που εγκατέλειψαν την Καταλονία το ‘17 για να επιστρέψουν και η ρήτρα των κυρώσεων για όσες δεν το πράξουν. Κάτι που έρχεται σε σύγκρουση με τη βούληση της κυβέρνησης να δοθεί προτεραιότητα στη διασφάλιση της νομικής ασφάλειας των εταιρειών αυτών, προκειμένου να επαναφέρουν την έδρα της δραστηριότητάς τους στην επαρχία αυτή. Ουσιαστικά μοιάζει πως ο Πουτζδεμόν, κυριολεκτικά, κρατά στο χέρι την κυβέρνηση, μιας και διατηρεί τη δυνατότητα να επανεξετάσει όσα διατάγματα επιχειρεί να φέρει ο Σάντσεθ, αλλά και να ελέγχει και την τροποποίησή τους για να επανέλθουν σε ψηφοφορία -εάν δεν εγκριθούν την πρώτη φορά από τη Βουλή.

Μία κατάσταση εξόχως προβληματική. Ακόμη κι εάν η κυβέρνηση, αλλάξει στρατηγική, φέροντας προς ψήφιση συμπαγή νομοθετήματα αντί για διατάγματα, έτσι ώστε να απαιτείται ψήφος en bloc που δεν θα επιτρέπει διαφοροποιήσεις, το χάσμα που υφίσταται μεταξύ των συνιστωσών της καταγράφηκε. Και φυσικά ο ίδιος ο Σάντσεθ χρεώνεται την πλημμελή προετοιμασία και στρατηγική για την εξασφάλιση της πλειοψηφίας. Γιατί, χωρίς πχ στην προκειμένη περίπτωση τις ψήφους των JxCat και των Podemos (τους πιο πιθανούς απρόθυμους εταίρους και σε επόμενες ψηφοφορίες), ο αριθμός που συγκεντρώνουν μαζί τα PSOE (121), Sumar (26), ERC (7), PNV (5), Bildu (6), BNG (1) και Coalición Canaria (1) μόλις φθάνουν τους 167 βουλευτές, επί συνόλου 350. Ούτε καν επαρκούν για να εγκριθούν τα διατάγματα.

Η προβληματική εικόνα της κυβέρνησης, πασιφανέστατα ευνοεί την επιχειρηματολογία και το σκώμμα της αντιπολίτευσης. Τη στιγμή δε, που μόνη η διαβούλευση για την αμνήστευση των Καταλανών έχει παροξύνει το «εθνικό» συναίσθημα των Καστιλιάνων και δίνει καύσιμο στη ριζοσπαστικοποίηση της δεξιάς (και την υστερία της ακροδεξιάς του Vox), επιπλέον κι ουσιώδεις παραχωρήσεις προς τα κόμματα της Αυτόνομης τούτης Περιφέρειας αδυνατίζουν τη θέση των Σοσιαλιστών. Ιδίως ενόψει και των κρίσιμων ευρωεκλογών, με τη διαφαινόμενη συνεργασία ΕΛΚ και Εθνικιστών Λαϊκιστών στην Ευρώπη και οι οποίες θα κρίνουν ποιός θα έχει τον έλεγχο στο Ευρωκοινοβούλιο και τις ζωτικές για τις κοινωνικές υποθέσεις αποφάσεις του. ‘Ηδη ο ηγέτης του (πρωτέυσαντος άλλωστε στις εκλογές) Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) Αλβέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο στηλίτευσε το παρασκήνιο και προανήγγειλε προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο για το νομικό περιεχόμενο της συμφωνίας κυβέρνησης -JxCat. Αλλά και το γεγονός ότι στην ψηφοφορία απορρίφθηκαν οι τροποποιήσεις που είχαν καταθέσει το ΡΡ και το Vox στα διατάγματα για την αμνηστία, σημαίνει πως οι αντιδράσεις -με σχεδόν καθημερινές διαδηλώσεις εθνικιστών έξω από την έδρα των Σοσιαλιστών τον τελευταίο καιρό- ενδέχεται να περάσουν σε ακόμη πιο οξεία αντιπαράθεση.

Η κυβέρνηση Σάντσεθ έδωσε την Τετάρτη τις πρώτες της εξετάσεις και ο βαθμός που πήρε στα ‘μαθηματικά’ είναι πολύ κακός. Γιατί η εικόνα της  μοιάζει με μία δυσεπίλυτη πολυωνυμική συνάρτηση, με διαφορετικά σύνολα ορισμού και τιμών, με τις μεταβλητές “χ” να μεταβάλλουν ριζικά σε κάθε περίπτωση την τελική λύση -που δεν είναι κατ’ ανάγκη η σκοπούμενη από την εκφώνηση-, προφανώς δεν αντικατοπτρίζεται θετικά στην κοινωνία.