Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα 10,8 εκατομμύρια Πορτογάλοι, εν μέσω σκανδάλων διαφθοράς και οικονομικών δυσκολιών που έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στα μετριοπαθή κόμματα και θα μπορούσαν να ωθήσουν σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων στην αγκαλιά ενός ριζοσπαστικού δεξιού λαϊκιστικού κόμματος.

Μια σωρεία πρόσφατων σκανδάλων αμαύρωσε τα δύο κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία για δεκαετίες -το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα και το κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το οποίο συμμετέχει με δύο μικρούς συμμάχους σε έναν συνασπισμό που αποκαλείται Δημοκρατική Συμμαχία και αναμένεται να συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους.

Η Πορτογαλία βυθίστηκε σε πολιτική κρίση στις αρχές Νοεμβρίου, με την παραίτηση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού, Αντόνιο Κόστα, έπειτα από σειρά συλλήψεων και ερευνών που ξεκίνησαν όταν ο προσωπάρχης του και ο υπουργός Υποδομών τέθηκαν υπό εξέταση σε υπόθεση διαφθοράς, σε προγράμματα εύρεσης και εξόρυξης λιθίου στο βόρειο τμήμα της χώρας, αλλά και συμφωνίες για «πράσινο» υδρογόνο στον δήμο Σίνες της Πορτογαλίας.

Η απογοήτευση του κόσμου από την πολιτική είχε ήδη εμφανιστεί πριν από την παραίτηση της κυβέρνησης, ενώ ένα σκάνδαλο δωροδοκίας που ανάγκασε σε παραίτηση δύο στελέχη και των Σοσιαλδημοκρατών εν μέσω προεκλογικής περιόδου επιδείνωσε την κατάσταση.

Οι χαμηλοί μισθοί και το υψηλό κόστος ζωής — που επιδεινώθηκαν πέρυσι από τις αυξήσεις του πληθωρισμού και των επιτοκίων — καθώς και η στεγαστική κρίση και η υποβάθμιση της δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης συνέβαλαν στη δυσαρέσκεια.

Αυτή η δυσαρέσκεια έχει υποκινηθεί περαιτέρω από το Chega (Αρκετά), ένα ακροδεξιό κόμμα που δυνητικά θα μπορούσε να κερδίσει τα μέγιστα από την τρέχουσα κατάσταση τερματίζοντας τρίτο στις εκλογές σε μια πολιτική στροφή προς την ακροδεξιά, που έχει ήδη παρατηρηθεί αλλού στην Ευρώπη, και θα μπορούσε ακόμα και να παίξει ρόλο ρυθμιστή, εάν ένα από τα δύο μεγαλύτερα κόμμα χρειαστεί να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας.

Ο 46χρονος ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέδρο Νούνο Σάντος, υποψήφιος του κόμματός του για πρωθυπουργός, ευαγγελίζεται αλλαγή με αυτό που αόριστα αποκαλεί «μια νέα πορεία». Αλλά δεν έχει έρθει σε ρήξη με ανώτερα μέλη του κόμματος που υπηρέτησαν σε προηγούμενες κυβερνήσεις.

Ο 51χρονος ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών Λουίς Μοντενέγκρο, ο οποίος πιθανότατα θα γίνει πρωθυπουργός εάν κερδίσει η τρικομματική Δημοκρατική Συμμαχία που προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις, υπόσχεται πως θα εντάξει στην κυβέρνησή του πρόσωπα που δεν συνδέονται με τα κόμματα.

Το ακροδεξιό Chega, που από την μία έδρα στην βουλή το 2019 εκτινάχθηκε στις 12 το 2022, έχει επικεφαλής τον Αντρέ Βεντούρα, που έχει δημιουργήσει ρεύμα μεταξύ των νέων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την εχθρική ρητορική του απέναντι στους μετανάστες και με την υπόσχεση ότι θα πατάξει τη διαφθορά.

Ο Βεντούρα εμφανίζεται έτοιμος να απορρίψει ορισμένες από τις πιο αμφιλεγόμενες προτάσεις του κόμματός του – όπως ο χημικός ευνουχισμός για ορισμένους σεξουαλικούς παραβάτες και η εισαγωγή ισόβιας κάθειρξης – εάν αυτό ανοίξει την πόρτα για τη συμπερίληψή του σε μια πιθανή κυβερνητική συμμαχία με άλλα κόμματα.

Η επιμονή του στην εθνική κυριαρχία αντί για μεγαλύτερη εστίαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το σχέδιό του να παραχωρήσει στην αστυνομία το δικαίωμα στην απεργία είναι άλλα ζητήματα που θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις φιλοδοξίες του να συμμετάσχει σε κυβερνητικό συνασπισμό.