Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν στη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας αεροσκάφους της Ryanair, με σκοπό τη σύλληψη Λευκορώσου δημοσιογράφου, καθώς και το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Αλεξάντερ Λουκασένκο. Στην πτήση επέβαιναν και 11 Έλληνες πολίτες.
Από την πλευρά του ο Νίκος Δένδιας ανέφερε “το ΥΠΕΞ βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους αναφορικά με το αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ. Πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών”.
Στο διήμερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το πρόγραμμα περιλάμβανε συζητήσεις για την πανδημία του νέου κορονοϊού, την κλιματική αλλαγή και τη Ρωσία. Όμως εκπρόσωπος του προέδρου Σαρλ Μισέλ κατέστησε σαφές ότι η Λευκορωσία προστέθηκε στην ατζέντα. “Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν” στη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Αυτό το “συμβάν άνευ προηγουμένου δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες”, διεμήνυσε ο ίδιος ο κ. Μισέλ, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε.
Η Λευκορωσία ανέπτυξε χθες Κυριακή καταδιωκτικό για να αναχαιτίσει το Boeing 737. Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η λευκορωσική κρατική τηλεόραση.Το αεροσκάφος της Ryanair εκτελούσε πτήση από την Ελλάδα στη Λιθουανία, χώρες μέλη της ΕΕ και του NATO. Αργότερα χθες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε.
“Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον επιβάτη που τέθηκε υπό κράτηση και να εγγυηθούν όλα τα δικαιώματά του”, τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, αναφερόμενος στον κ. Προτάσεβιτς.
Θα πρέπει να υπάρξουν όλες οι προβλεπόμενες “συνέπειες για τις παραβιάσεις των διεθνών κανόνων που διέπουν τις αερομεταφορές”, διεμήνυσε από τη δική της πλευρά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η επίτροπος αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, η Βέρα Γιούροβα, έκρινε από την πλευρά της ότι το επεισόδιο “δείχνει ως πού μπορεί να φθάσει μια δικτατορία για να φιμώσει μια επικριτική φωνή”, προσθέτοντας πως “οι δημοκρατίες πρέπει να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο, να υπερασπιστούν τις αξίες τους και να αναλάβουν δράση”.
Η ΕΕ είχε ήδη επιβάλει, πριν από το συμβάν αυτό, τρεις γύρους κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του κ. Λουκασένκο και ετοιμαζόταν να ανακοινώσει τέταρτο γύρο μέτρων σε βάρος Λευκορώσων αξιωματούχων σε αντίδραση στις περυσινές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι Βρυξέλλες αμφισβήτησαν, όπως και η αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας επίσης τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν τη διαδικασία.
Ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει τη 10η Μαΐου πως οι 27 ετοίμαζαν νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ και είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα υιοθετούνταν “εντός των προσεχών εβδομάδων”. Απαιτείται ομοφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για την επιβολή τους.
Πράξη κρατικής πειρατείας κατήγγειλε ο υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας Σάιμον Κόβενι ζητώντας ισχυρή απάντηση, με την επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά του Μινσκ. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί ένα τέτοιο γεγονός αντιδρώντας με προειδοποιήσεις ή αυστηρές ανακοινώσεις», είπε.
Παρά τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, που βάζουν στο στόχαστρο τον Αλεξάντερ Λουκασένκο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησής του, ο Λευκορώσος πρόεδρο δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι θα επιδιώξει κάποιον συμβιβασμό με το αντιπολιτευτικό κίνημα, το οποίο κατηγορεί για στενή σχέση με τη Δύση, συνδέοντας το και με την πρόσφατη απόπειρα δολοφονίας του.
Ρωσία: Σοκαριστικές οι κατηγορίες της Δύσης κατά της Λευκορωσίας
Η Ρωσία χαρακτήρισε «σοκαριστικές» τις κατηγορίες της Δύσης εναντίον της Λευκορωσίας, μετά την αναγκαστική προσγείωση αεροσκάφους της Ryanair στο Μινσκ όπου συνελήφθη αντιφρονών δημοσιογράφος.
«Είναι σοκαριστικό που η Δύση χαρακτηρίζει ‘σοκαριστικό’ το περιστατικό στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας», σχολίασε σήμερα στο Facebook η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας Μαρία Ζαχάροβα, καταγγέλλοντας ότι στο παρελθόν δυτικές χώρες έχουν επιδοθεί «σε απαγωγές, αναγκαστικές προσγειώσεις αεροσκαφών και παράνομες συλλήψεις».
Διεθνή έρευνα ζητά το ΝΑΤΟ
Το ΝΑΤΟ χαρακτήρισε “σοβαρό και επικίνδυνο συμβάν” την αναγκαστική προσγείωση ενός αεροσκάφους της Ryanair στο αεροδρόμιο του Μινσκ, τονίζοντας ότι απαιτείται διεθνής έρευνα για το επεισόδιο αυτό. “Οι λευκορωσικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν την ασφαλή επιστροφή του πληρώματος και όλων των επιβατών στο Βίλνιους”, ανέφερε ένας εκπρόσωπος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. “Παρακολουθούμε στενά την εξαναγκαστική προσγείωση στη Λευκορωσία του αεροπλάνου της Ryanair που πετούσε από την Αθήνα για το Βίλνιιους και την καταγγελλόμενη κράτηση του αντιπολιτευόμενου Ρομάν Προτασέβιτς”, πρόσθεσε.
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) εξέφρασε την “έντονη ανησυχία” του για την κατά τα φαινόμενα εξαναγκαστική προσγείωση ενός αεροπλάνου της εταιρείας Ryanair στη Λευκορωσία. Σε ανάρτηση στο Twitter ο ICAO αναφέρει ότι η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, του 1944, με την εφαρμογή της οποίας είναι επιφορτισμένη αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ που εδρεύει στο Μόντρεαλ. Η Σύμβαση του Σικάγο έχει ως στόχο την προώθηση της ειρηνικής χρήσης της πολιτικής αεροπορίας.
«Είτε θα πρέπει να θεωρούν τα πάντα σοκαριστικά: από την αναγκαστική προσγείωση το αεροπλάνου του προέδρου της Βολιβίας στην Αυστρία έπειτα από αίτημα των ΗΠΑ, ως την αναγκαστική προσγείωση λευκορωσικού αεροσκάφους που μετέφερε ακτιβιστές κατά των κινητοποιήσεων στην πλατεία Μαϊντάν στην Ουκρανία μόλις 11 λεπτά μετά την απογείωσή του. Είτε δεν θα πρέπει να σοκάρονται από αντίστοιχες συμπεριφορές άλλων», πρόσθεσε η Ζαχάροβα.
Καταδίκη από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Η αμερικανική διπλωματία “καταδίκασε σθεναρά” την αναγκαστική εκτροπή επιβατικού αεροσκάφους της Ryanair στη Λευκορωσία, αξιώνοντας να συγκληθεί το ταχύτερο το Συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) για να συζητήσει το συμβάν.
Οι ΗΠΑ “καταδικάζουν σθεναρά την αναγκαστική εκτροπή μιας πτήσης μεταξύ δύο κρατών μελών της ΕΕ” και τη “σύλληψη του δημοσιογράφου Ρόμαν Προτάσεβιτς στο Μινσκ. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωσή του”.
Στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν απαίτησε την άμεση απελευθέρωση του κ. Προτάσεβιτς, ενώ σημείωσε πως “η σοκαριστική ενέργεια που διαπράχθηκε από το καθεστώς Λουκασένκο έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή 120 και πλέον επιβατών, συμπεριλαμβανομένων πολιτών των ΗΠΑ”. “Οι πρώτες πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι ενέχονται οι λευκορωσικές υπηρεσίες ασφαλείας και ότι χρησιμοποιήθηκαν λευκορωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη για να συνοδεύσουν το αεροσκάφος είναι βαθιά ανησυχητικές και χρειάζεται να ερευνηθούν σε βάθος”, τόνισε ο κ. Μπλίνκεν.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θύμισε ότι η Ουάσινγκτον υποστηρίζει “τον λευκορωσικό λαό” και την “επιθυμία του για ένα μέλλον με ελευθερία, δημοκρατία και ευημερία” και αξιώνει “το καθεστώς” του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο “να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες”.
Εκκλήσεις για παράκαμψη του λευκορωσικού εναερίου χώρου στις διεθνείς πτήσεις
Την ίδια στιγμή, η αεροπορική εταιρεία της Λετονίας airBaltic δεν θα χρησιμοποιεί πλέον τον εναέριο χώρος της Λευκορωσίας στις πτήσεις, ανακοίνωσε εκπρόσωπος της εταιρίας, η αεροπορική εταιρεία Ryanair καταγγέλλει περίπτωση κρατικής αεροπειρατείας, ενώ η Λιθουανία κάλεσε τις αεροπορικές εταιρείες να μην χρησιμοποιούν τον λευκορωσικό εναέριο χώρο στις διεθνείς πτήσεις.
«Είναι περίπτωση κρατικής αεροπειρατείας…κρατικής πειρατείας», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μάικλ Ο΄Λίρι στο ιρλανδικό ραδιοφωνικό δίκτυο Newstalk
«Φαίνεται ότι πρόθεση των αρχών ήταν η σύλληψη δημοσιογράφου και της συνεπιβάτη του…πιστεύουμε ότι υπήρχαν και πράκτορες της KGB που αποβιβάσθηκαν στο αεροδρόμιο επίσης», πρόσθεσε.
Την απαγόρευση του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας μετά την αεροπειρατεία σε αεροσκάφος της Ryanair με στόχο την απαγωγή του αντικαθεστωτικού λευκορώσου δημοσιογράφου που επέβαινε σε αυτό με την προσγείωση στο Μινσκ ζήτησε η Γαλλία.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν το βράδυ την επιβολή νέων κυρώσεων κατά του Μινσκ. Δεκάδες Λευκορώσοι αξιωματούχοι, ανάμεσά τους και πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο, τελούν υπό το κράτος ευρωπαϊκών κυρώσεων για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτή την πρώην σοβιετική δημοκρατία, δορυφόρο της Μόσχας.
«Μπορούν να υπάρξουν και άλλα μέτρα, σκέφτομαι ένα μέτρο που θα πρέπει να συζητηθεί σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, είναι η απαγόρευση του λευκορωσικού εναερίου χώρου, που αποτελεί κύρωση», δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Κλεμάν Μπον στο ραδιοφωνικό δίκτυο RMC, αναφερόμενος στην στέρηση των αεροπορικών φόρων που θα σημαίνει για το Μινσκ η παράκαμψη του λευκορωσικού εναέριου χώρου.
«Θέλω να εξετασθούν το συντομότερο δυνατόν και θεωρώ ότι πρόκειται για λογικά μέτρα για την προστασία μας», πρόσθεσε.
«Εθεσαν σε κίνδυνο την ζωή ευρωπαίων πολιτών, πέραν του αντικαθεστωτικού», πρόσθεσε υπενθυμίζοντας ότι η πτήση συνέδεε δύο ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, την Αθήνα και το Βίλνιους, και μετέφερε πολλούς ευρωπαίους πολίτες, ανάμεσά τους εννέα Γάλλους.
«Είναι μία πράξη πειρατείας που δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη», είπε ο γάλλος υπουργός.
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας ανακοίνωσε ότι η αναγκαστική προσγείωση μπορεί να αποτελεί παραβίαση της Σύμβασης του Σικάγο που προστατεύει την κυριαρχία επί του εναερίου χώρου των κρατών.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ
