Η περιφερειάρχης της Μαδρίτης, Ισάβελ Ντίαθ Αγιούσο, εκλεγμένη με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) και κυβερνώσα τη επικουρία του ακροδεξιού Vox, θεωρεί πως είναι η προκεχωρημένη γραμμή ενάντια στην κυβέρνηση μειοψηφίας των Σοσιαλιστών (PSOE) με τους Unidas Podemos. Το σημείο που ιδιαίτερα απασχολεί τη «σταυροφορία» της είναι η, κατ’ αυτήν «ιδεολογική αλλοίωση και άλωση» της ιστορίας της Ισπανίας, από την «κομμουνιστική» και «άθεη» και μη νομιμοποιημένη πάντα κατά την ίδια κυβέρνηση της χώρας.
Τελευταίο «χούγιασμα» της Αγιούσο εναντίον της κυβέρνησης είναι η προσφυγή που ετοιμάζεται να καταθέσει στο Ανώτατο Δικαστήριο για το περιεχόμενο των νέων διδακτικών βιβλίων, λόγω «κενών στο περιεχόμενο», αλλά κυριότερα εξαιτίας «της ακρότατης ιδεολογικής τους φόρτισης», που φέρεται να παραποιεί την ιστορία, τις εθνικές πεποιθήσεις και παραδόσεις της Ισπανίας.
Σε συνέντευξή της, η πρώτη ένοικος της «Πουέρτα ντελ Σολ», συνοδευόμενη από τον τοπικό «υπουργό» Παιδείας Ενρίκε Οσόριο, ξιφούλκησε κατά της κυβέρνησης διότι «πασχίζει να πολιτικοποιήσει τα πάντα», συμπεριλαμβανομένου του εκπαιδευτικού συστήματος. Το περιεχόμενο του εκπαιδευτικού νόμου, που είναι γνωστός ως «νόμος Θελάα», αποτελεί σταθερό σημείο τριβής ανάμεσα στα μέγαρα της Πουέρτα ντελ Σολ και της Μονκλόα. Η Αγιούσο, η οποία σε πλείστες περιστάσεις έχει σπεύσει να κατηγορήσει τις αυτονομιστικές περιοχές (Καταλονία, Χώρα των Βάσκων) γιατί δεν εφαρμόζουν κυβερνητικές αποφάσεις, έχει δηλώσει και εν μέρει το πράττει ή ασκεί παρελκυστική πολιτική, ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει την εκπαιδευτική νομοθεσία. «Θα συμμορφωθούμε μεν, αλλά θα ασκήσουμε έφεση», είναι η πιο πρόσφατη εκφορά της αντιπολιτευτικής πολιτικής της στο Εκπαιδευτικό.
Κατά την τοπική κυβέρνηση, αυτός ο νόμος «παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές», της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας και του πολιτικού πλουραλισμού. Επιπλέον, αντιβαίνει στο άρθρο 1 του Οργανικού Νόμου 2/2006 για την Εκπαίδευση και κατά συνέπεια στρέφεται ενάντια στην «ποιότητα της εκπαίδευσης για όλους τους μαθητές», στην «ισότητα των ευκαιριών», και τη «μετάδοση και εφαρμογή αξιών που ευνοούν την προσωπική ελευθερία» και «την ευελιξία προσαρμογής της εκπαίδευσης στην ποικιλομορφία των δεξιοτήτων».
Τι εννοεί με αυτές τις, κατά τ’ άλλα εμπνευσμένες, έννοιες η Αγιούσο; Εννοεί ότι ο νόμος αντιβαίνει στα σχέδιά της για ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης (οι ίσες ευκαιρίες και η ελευθερία αφορούν στην δυνατότητα των γονέων να επιλέγουν το καλύτερο σχολείο για τα παιδιά τους κι ας είναι μακρύτερα από το λαϊκό προάστιό τους, την υποχρεωτικότητα των θρησκευτικών, της προσευχής κ.λπ), τη χρηστή θρησκευτική και εθνικολάγνα εκπαίδευση, με έμφαση στο ένδοξο βασιλικό παρελθόν, τις κατακτήσεις ηπείρων και τη διάδοση της χριστιανικής θρησκείας και την «παραδοσιακή» λειτουργία της οικογένειας, που βασίζεται στην «ορθή» ιεραρχία μεταξύ των φύλων κ.ο.κ.
«Υπονομεύουν τις γέφυρες μεταξύ του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος και ανατινάζουν το πλαίσιο στο οποίο βασίζεται η ισπανική συνύπαρξη», τόνισε η Αγιούσο. Μόνο που ως ενότητα εννοεί τη δεσποτεία υπό το σκήπτρο φυσικά των βασιλέων και της κυρίαρχης κι αδιάλλακτης έως μισαλλόδοξης καστιλιάνικης κουλτούρας και γλώσσας απέναντι στις άλλες εθνοτικές ομάδες, τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά και τη γλώσσα τους. Η Αγιούσο είναι «πυρ και μανία» για το γεγονός ότι τα νέα βιβλία και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα αποστασιοποιούνται από τα κλέη των βασιλιάδων κι αποφάσισε να κηρύξει ανταρσία και να αποστασιοποιηθεί από το κρατικό σχέδιο.
Οι μαθητές, λοιπόν, στη Μαδρίτη θα διδάσκονται την ιστορία πριν από το χρονικό όριο (terminus post quem) του 1812 των βιβλίων αφού η Περιφερειάρχης θα αναθεωρήσει τις διατάξεις του νόμου αν και αυτό δεν προβλέπεται από το νομοθέτημα. Η Αγιούσο έχοντας εξασφαλίσει τη στήριξη του επικεφαλής του ΡΡ, Αλβέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο, στη νέα σταυροφορία της, τονίζει πως το διδακτικό υλικό στη Μαδρίτη θα περιλαμβάνει στην ιστορία όλες τις περιόδους κατά χρονολογική σειρά, με έμφαση στην «ενότητα» της Ισπανίας. Και στο σημείο αυτό η Αγιούσο επιπλέον ζητεί να αποσυρθούν όλα εκείνα τα βιβλία, που περιέχουν «σεχταριστικό» υλικό.
Η τοπική κυβέρνησή της θέτει ως παραδείγματα της «κατήχησης» που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών που έχει ψηφισθεί με μεγάλη πλειοψηφία από τη Βουλή, ότι στο μάθημα της ιστορίας της Ισπανίας, στο 2ο έτος του Εθνικού Απολυτηρίου (Bachillerato),τα βιβλία ειδικά εκείνα που αφορούν στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, επιμένουν σε έννοιες όπως «πολλαπλές ταυτότητες», «εθνικές και περιφερειακές ταυτότητες» ή «πλουραλισμός ταυτοτήτων». Ξιφουλκεί ενάντια στην κυβέρνηση γιατί εξάλειψε αναφορές για τους Αλ Άνταλους, τους Καθολικούς Μονάρχες ή τους Άστριας και εστιάζει αποκλειστικά στη Σύγχρονη Ιστορία. Μάλιστα η διατύπωση πως «οι Βουρβώνοι εγκαθίδρυσαν τον διοικητικό συγκεντρωτισμό», πράγμα αδιαμφισβήτητο και καταγεγραμμένο σε όλα τα βιβλία για την Ιστορία της Ισπανίας του 17ου και 18ου αιώνα, για την Αγιούσο είναι ένδειξη «ιδεολογικής χειραγώγησης». Ως εκ τούτου, στην Πουέρτα ντελ Σολ επέλεξαν να εξαλείψουν ή να επαναδιατυπώσουν έννοιες που θεωρούν ότι είναι «ιδεολογικά φορτισμένες και δεν συμβάλλουν στην απόκτηση δεξιοτήτων», ειδικά εκφράσεις που σχετίζονται με την ταυτότητα, τη βιωσιμότητα ή το φύλο.
Από την κριτική της Αγιούσο για την «ιδεολογική κατήχηση» δεν ξεφεύγουν ούτε τα βιβλία των μαθηματικών και τηςχ χημείας, για τα εδάφια που αναφέρονται στη συμβολή της επιστημονικής μεθόδου στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της αφαιρετικής ικανότητας του ανθρώπου και τη συμβολή της στη διαμόρφωση μίας πιο δίκαιης και ισότιμης κοινωνίας. Κατά την Αγιούσο, τέτοιες διατυπώσεις που ταυτίζονται με τη Διαφωτιστική παράδοση της Ευρώπης, όπως εκφράζονται στο καντιανό πρόγραμμα για την «έξοδο του ανθρώπου από την ανωριμότητά του -που για αυτήν είναι ο ίδιος υπεύθυνος» είναι ταυτόσημα με την κομμουνιστική ιδεολογία, την οποία ως άλλος Ελ Θιδ έχει θέσει σκοπό της να εκριζώσει.
Αλλά ούτε και η αρχαία ιστορία γλιτώνει από τα πυρά της Αγιούσο, η οποία βρίσκει απαράδεκτη την αναφορά στη θέση της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα «η οποία ήταν υποδεέστερη εν σχέσει προς τον άνδρα. Χωρίς πολιτική φωνή, ποτέ δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν κι η θέση τους ήταν περιορισμένη στα του οίκου τους». Αδιαμφισβήτητες ιστορικά και βιβλιογραφικά αλήθειες, που όμως εργαλειοποιούνται από την Περιφερειάρχη, η οποία μυκτηρίζει την κυβέρνηση για το γεγονός ότι τα νέα βιβλία στέκονται πολύ στη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, με «ιδεολογικές αποχρώσεις», που δεν είναι σύμφωνη με τις θρησκευτικές και πατριωτικές παραδόσεις για την οικογένεια.
Μαζί με την Αγιούσο συντάσσεται και ο συντηρητικός Τύπος, ο οποίος φθάνει ακόμη και να κατακρίνει την «ποπ» εμφάνιση των εξώφυλλων στα βιβλία και το περιεχόμενο που κατ’ αυτόν επιδιώκει να δημιουργήσει «ακτιβιστές» αντί να παράσχει γνώση. Ως παράδειγμα φέρουν και το βιβλίο της Φιλοσοφίας, όπου ο μαθητής καλείται να εκφέρει κρίσεις για το εάν και κατά πόσον η Ισπανία οφείλει να αναγνωρίσει τις ευθύνες της για την κατάκτηση, τον ιμπεριαλισμό, και τα εγκλήματά της στον Νέο Κόσμο ή για τις επικρίσεις ενάντια στους κλασσικούς φιλοσόφους για την αντιφεμινιστική τους στάση.
«Η πιο αδύναμη κυβέρνηση στην ιστορία της δημοκρατίας μας δεν πρέπει να καταστρέψει την εκπαίδευση όλων των Ισπανών με αυτόν τον τρόπο», καταλήγει η Αγιούσο, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση «συνέλαβε κρυφίως και στη χειρότερη στιγμή, όταν η Ισπανία καλείται να αντιμετωπίσει μια παγκόσμια κρίση», να φέρει και να εφαρμόσει τον Εκπαιδευτικό Νόμο. Ανέφερε επίσης, το γνωστό σε όλους τους δημοκόπους λαϊκιστές πολιτικούς, ότι «τα μεγάλα Μέσα Ενημέρωσης ελέγχουν το μυαλό μας» και πως «η κοινωνία χειραγωγείται από μεγάλες ομάδες εξουσίας των ΜΜΕ».
Η επίθεση της Αγιούσο δεν είναι η μόνη. Αποτελεί ίσως τη δεύτερη πράξη στην προσπάθειά της να παρακάμψει τον Εκπαιδευτικό Νόμο, μία εβδομάδα αφότου το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο δικαίωσε τη συνδικαλιστική οργάνωση CCOO στην αγωγή της κατά της απόφασης της Αγιούσο να απαγορεύσει τη διεπιστημονική διδασκαλία μαθημάτων, όπως προβλέπει ο «νόμος Θελάα» ότι μπορεί να επιλέξει ένας καθηγητής ή ένα σχολείο.
Το ίδιο δικαστήριο ανέστειλε επίσης την εγκύκλιο με την οποία το Υπουργείο Παιδείας της Μαδρίτης ήθελε να οργανώνει εκείνο τα θέματα και τον τρόπο διδασκαλίας του κύκλου του απολυτηρίου. Οι τρεις από τους πέντε δικαστές κατάλαβαν ότι οι προθέσεις της Κοινότητας να τροποποιήσει το συλλογικό σύστημα που είχε προτείνει το υπουργείο για την αξιολόγηση και την προαγωγή του μαθητή. Η νέα νομοθεσία επιτρέπει στους δασκάλους να αποφασίζουν για κάθε μαθητή ξεχωριστά, γεγονός που καθιστά δυνατό να ληφθούν υπόψη συγκεκριμένες καταστάσεις και, στην πράξη, θεμελιώνει μια πρακτική που ήταν ήδη αρκετά διαδεδομένη. Η δικαιοσύνη προσωρινά ανέτρεψε εκείνο το σημείο που ήθελε η Αγιούσο, να τεθεί απαιτούμενο όριο αποτυχίας σε μαθήματα για την προαγωγή και επιπλέον δεχόταν ότι είναι διακριτά μαθήματα η Ισπανική Γλώσσα και τα Μαθηματικά από τα υπόλοιπα μαθήματα.
Η Κοινότητα της Μαδρίτης, από την πλευρά της, άσκησε έφεση για αυτήν την προληπτική αναμονή και αναμένει απάντηση από τη Δικαιοσύνη, η οποία ελπίζει ότι θα επιλύσει το θέμα σύντομα. Από την CCOO εκφράζουν τη λύπη τους που «σε μια εποχή που το επίκεντρο της ρητορείας του ΡΡ είναι αν η Καταλονία συμμορφώνεται ή δεν συμμορφώνεται με μια απόφαση, στη Μαδρίτη έχουν περάσει πολλές εβδομάδες με την Περιφέρεια να έχει δώσει εντολή να μην συμμορφωθούμε με το νόμο».
Έτσι, η τωρινή προσφυγή της Αγιούσο στο Ανώτατο Δικαστήριο ερμηνεύεται από ορισμένες εκπαιδευτικές πηγές ως άλλο ένα βήμα στην καταμέτωπη επίθεση των υπερσυντηρητικών κύκλων, με αιχμή του δόρατος την εκπαίδευση και τις «αξίες» της, ενάντια στην κυβέρνηση, η οποία ξεκίνησε με την Εθνική Καθολική Συνομοσπονδία Γονέων και Γονέων Μαθητών (CONCAPA) πριν από ένα μήνα με την προσφυγή στο ίδιο δικαστήριο ενάντια στο Πρόγραμμα Σπουδών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
