Το πρωί της 10ης Ιανουαρίου του 49 π.Κ.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας στάθηκε σκεφτικός μπροστά σε ένα λασπόρεμα κοντά στο Ρίμινι. Οι λεγεώνες του περίμεναν πίσω του υπομονετικά: οι λεγεωνάριοι ήξεραν ότι ο αρχηγός είχε το χούι να μην κάνει βήμα αν δεν έλεγε πρώτα μια μεγάλη εξυπνάδα, από αυτές που θα έμεναν στην ιστορία. Πράγματι: ξαφνικά το βλέμμα του Ιούλιου άστραψε και όσοι ήταν κοντά έστησαν αυτί. Ο Καίσαρας είπε δυνατά και καθαρά το γνωμικό της μέρας, το οποίο, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των αυτήκοων λεγεωνάριων, ήταν κάτι σχετικό με ζάρια και μπαρμπούτι, στα οποία ο αρχηγός διέπρεπε. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η ιστορία του δυτικού πολιτισμού, βασικά.
Ο Καίσαρας διάβηκε το ποταμάκι τον Ρουβίκωνα και βάδισε κατά της Ρώμης ξεκινώντας έναν βίαιο και αιματηρότατο εμφύλιο. Επικράτησε επί του πρώην συνεταίρου του Πομπηίου (στη μάχη έξω από τα ηρωικά Φάρσαλα όπου και χάρισε μεγαλόψυχα τη ζωή στον Βρούτο έχοντας όμως πρώτα σφάξει περί τις 20.000 Ρωμαίους πολίτες) και έγινε κατά κάποιον τρόπο ο πρώτος αυτοκράτορας της Ρώμης, αν και όχι κατ’ όνομα, αφού είχε τους τίτλους του ισόβιου δικτάτορα (dictator perpetuus) και του ύπατου (consul) και του δήμαρχου και του συγκλητικού και του τιμητή και του ποντίφηκα και του αρχηγού της παράταξης των populares, αλλά όχι του αυτοκράτορα. Σταθεροποίησε την ρωμαϊκή κυρίαρχία, έδωσε άφθονο άρτον και μπόλικα θεάματα στον λαό της Ρώμης που τον λάτρεψε σαν θεό, εξαγρίωσε τους πατρικίους (αν και πατρίκιος και ο ίδιος), με τις «λαϊκίστικες», τηρουμένων πολλών αναλογιών, πολιτικές του (είπαμε, ήταν αρχηγός των populares), τα έφτιαξε με την Κλεοπάτρα, καθιέρωσε το Ιουλιανό ημερολόγιο και έγραψε σελίδες επί σελίδων ιστορίας σε άψογα εκλεπτυσμένα λατινικά. Όλα αυτά συνεχίζοντας να λέει εξυπνάδες μέχρι το τέλος της ζωής του. Κυριολεκτικά. Πρώτα φεύγει η ψυχή και μετά το χούι.
Έξι μήνες πριν από το τέλος της ζωής του, είχε ανέβει γονατιστός τα σκαλιά του Καπιτωλίνου λόφου προς τον ναό του Jupiter Optimus Maximus για να εξαγνιστεί από τις αμαρτίες που είχε διαπράξει κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμοθ. Δεν φαίνεται να εισακούστηκε η δημόσια αυτή επίδειξη θεοσέβειας, αν όχι από τον θεό, τουλάχιστον από τους συνωμότες (μεταξύ των οποίων και το τέκνο ο Βρούτος) που, αφού θα τον μαχαίρωναν θα αναζητούσαν άσυλο σε αυτόν τον ίδιο ναό του Jupiter Optimus Maximus. O Καπιτωλίνος λόφος (που η παράδοση ήθελε να λέγεται έτσι επειδή κατά την εκσκαφή για την ανέγερση του ναού του Δία είχε βρεθεί ένα, όσο να ’ναι δυσοίωνο, ανθρώπινο κρανίο, caput), ήταν το σύμβολο της αιώνιας, άφθαρτης, αδύνατο να καταστραφεί εξουσίας της Ρώμης. Το γεγονός ότι η εξουσία αυτή τελικά κάπως σαν να φθάρηκε και ίσως λίγο και να καταστράφηκε τελείως, δεν εμπόδισε τους Αμερικανούς να ονομάσουν Καπιτώλιο την έδρα των δύο νομοθετικών τους σωμάτων, της Γερουσίας (Senate από το Senatus, Σύγκλητος ή Γερουσία) και της Βουλής των Αντιπροσώπων, οι οποίες συστεγάζονται σε αυτό το νεοκλασικό κτίριο-σύμβολο της άφθαρτης, αιώνιας εξουσίας της υπερδύναμης.
Δεν είναι λίγες οι αναφορές της νεοτερικότητας, ειδικά της νεοτερικής εξουσίας και ακόμα ειδικότερα της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας (που σε όλες τις δυτικές γλώσσες λέγεται ή Democracy ή Republic) στον ελληνο-ρωμαϊκό πολιτισμό, έναν πολιτισμό Νεκρών Λευκών Ανδρών. Τα περισσότερα κοινοβούλια του δυτικού κόσμου είναι σαν αρχαίοι ναοί. Και η λέξη «δυτικός» εδώ χρησιμοποιείται με πολύ διευρυμένη έννοια, αφού λ.χ. ακόμα και το κτίριο της Δίαιτας στο Τόκιο έχει σχεδιαστικές επιρροές από το ύστερο κλασικό ταφικό μνημείο ενός σατράπη, το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού. Επίσης, δεν είναι λίγοι οι μεγάλοι άντρες της νεότερης δημοκρατικής παράδοσης που εμπνεύστηκαν από την θεϊκή σκιά του Καίσαρα, ενός ισόβιου δικτάτορα. Από τον Καίσαρα εμπνεύστηκαν φυσικά και διάφοροι ψυχωσικοί σε μεγαλομανιακό παραλήρημα, αλλά αυτούς η κοινωνία συνήθως φροντίζει να τους φυλάει σιδηροδέσμιους σε κατάλληλα ευαγή ιδρύματα.
Είναι πάμπολλα, άπειρα τα αρχαία σημεία που εξάπτουν τη φαντασία των σημαντικών αντρών που διαμόρφωσαν την ιστορία των δημοκρατιών μας – και ειδικά της αμερικανικής. Αίφνης, σκεφτείτε μια ασήμαντη λεπτομέρεια, το όνομα του Ναού που εκπροσωπούσε την Ρωμαϊκή Ισχύ: Jupiter Optimus Maximus, Δίας ο Καλύτερος και Μεγαλύτερος, ή στα Αγγλικά the Best and the Greatest. Το πόσο ταιριαστή με την εποχή μας είναι αυτή η παράθεση των δύο υπερθετικών φαίνεται από το ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από τη διαφήμιση (ό,τι προϊόν κι αν διαφημίζετε, λ.χ. ασφάλειες ζωής, προφυλακτικά ή πρωθυπουργούς, είναι σίγουρο ότι η διαφήμισή σας θα είναι πετυχημένη, αν ισχυριστείτε ότι το συγκεκριμένο προϊόν είναι το μεγαλυτερότερο και καλυτερότερο που υπάρχει) όσο και από την τρέχουσα πολιτική ρητορική. Πρόχειρο παράδειγμα, ο κατεξοχήν μεγαλομανιακός ναρκισσιστής της τρέχουσας επικαιρότητας, ο (πρώην) πρόεδρος Make America Great Again Τραμπ· δεν ακούγεται κάπως σαν δική του ιδέα; «Αμερική, η Μεγαλύτερη και Καλύτερη Δημοκρατία του Κόσμου».
Αυτοκρατορία χωρίς Καίσαρα;
Δυστυχώς, μπορεί να μην έχουμε ιδέα ποια είναι η Μεγαλύτερη και Καλύτερη Δημοκρατία του Κόσμου, ξέρουμε όμως με βεβαιότητα ποια δεν είναι: φυσικά οι ΗΠΑ. Και αν υπήρχαν αμφιβολίες σχετικά, ήρθε να τις διαλύσει η πρόσφατη εισβολή στο Καπιτώλιο μιας παρέας κατά πλειοψηφία λευκών ανδρών cosplayers με αρχηγό έναν θυμωμένο κερατά Μπλεκ (ο οποίος Μπλεκ ήταν πάντως, «μα τους χίλιους πλανήτες» ιταλικο κόμικ). Ένα καρναβάλι θυμού και απόγνωσης που λόγω της γενικότερης σύγχυσης χαρακτηρίστηκε λανθασμένα «πραξικόπημα». Όχι ότι αυτή η γιορτή του παραλόγου δεν είχε και κάποιες σοβαρότερες πλευρές, απλώς τελικά αυτές αποδείχτηκαν δευτερεύουσες. Για παράδειγμα, ακόμα και οι νεκροί της διαδικασίας αυτής φαίνεται να μας περιγελούν, αφού, εκτός από την (άοπλη) διαδηλώτρια που πυροβολήθηκε από αστυνομικούς στο λαιμό, οι υπόλοιποι φαίνεται πώς πέθαναν από υπερβολική δόση ενθουσιασμού σε μοιραίο συνδυασμό με χρόνιες καταχρήσεις ναρκωτικών ουσιών φαστ-φούντ (πήγαν από εγκεφαλικά και εμφράγματα). Ενώ η ογκώδης διαδήλωση που προηγήθηκε της εισβολής (και η οποία σηματοδοτεί το βάθος της υποστήριξης του Τραμπ στην αμερικάνικη κοινωνία) γρήγορα ξεχάστηκε μπροστά στα κατορθώματα των λίγων εκατοντάδων που τελικά κατάφεραν να εισβάλλουν και να βεβηλώσουν τον Ναό της Δημοκρατίας.
Βέβαια, εδώ υπάρχει μεν ένα πρόβλημα για την αμερικανική δημοκρατία (που είναι ολιγαρχία), αλλά ο Τραμπ δεν είναι η αιτία του. Αντίθετα, η εκλογή του το 2016 ήταν το σύμπτωμα της βαθιάς και στρατηγικής κρίσης στην οποία έχει πέσει η Αμερική. Εκατομμύρια κυρίως (αλλά όχι μόνο) λευκοί Αμερικανοί ψήφισαν το 2016 κάποιον που, όντας ο ίδιος γεννημένος δισεκατομμυριούχος, μίλαγε αόριστα κατά του κατεστημένου, του «βάλτου» της Ουάσιγκτον που θα τον αποξήραινε, αλλά τελικά δεν αποξήρανε. Η ψήφος τους ήταν όχι η απαίτηση ριζικής αλλαγής ενός συστήματος που δεν το καταλαβαίνουν, αλλά περισσότερο η νοσταλγία για ένα φαντασιακό πρότερο (τότε που τα πράγματα ήταν καλά) προκειμένου να ξεφύγουν από το πραγματικό τώρα (που τα πράγματα δεν είναι καλά).
Το ότι η κρίση αυτή είναι πολύ βαθιά φαίνεται και από το ότι για τη θέση του προέδρου της υπερδύναμης το Ρεπουμπλικανικό κόμμα δεν ήταν σε θέση να βρει κάποιον πολιτικά ικανότερο από τον Τραμπ, κάποιον δηλαδή που να είναι μεν σε θέση να υποδαυλίζει και να ελέγχει τα αυθόρμητα λαϊκά ιδεολογήματα μίσους, καταφέρνοντας όμως ταυτόχρονα να συμβιβάζει στοιχειωδώς τις διάφορες φατρίες του αμερικάνικου κεφαλαίου μεταξύ τους, κάτι που είναι μια από τις βασικές δουλειές του προέδρου. Ο Τραμπ, όντας όπως ορθά είπε ο ηγέτης της Χεζμπολά, Χασάν Νασράλα, ένας «τρελός ηλίθιος», απέτυχε παταγωδώς σε αυτό το δεύτερο σκέλος με αποτέλεσμα να βρει απέναντί του εκτός από ολόκληρο τον νεο-τεχνοκαπιταλισμό της Σίλικον Βάλεϊ, αρκετά μονοπώλια (όπως την οικογένεια Κοχ, τον Μπλούμπεργκ και άλλους), αλλά ακόμα και την βαθιά ρεπουμπλικανική Ένωση Κατασκευαστών, η οποία ζήτησε την απομάκρυνσή του.
Είχε βέβαια και μερικούς ισχυρότατους συμμάχους όπως το κανάλι Fox. Αλλά όση κι αν ήταν η επίδραση του καναλιού στο κοινό του Τραμπ, όση κι αν ήταν η μαγνητική δύναμη που μπορούσε αυτός να εξασκήσει πάνω τους (μάλλον λίγη, ο Τραμπ είναι κακός ρήτορας και δεν έχει ικανότητες να ξεσηκώνει τα πλήθη), το σημαντικό εδώ είναι ότι υπήρχε υλικό έτοιμο να αρπάξει φωτιά.
Οι αχανείς οικονομικές διαιρέσεις στο εσωτερικό της τεράστιας αυτής χώρας όσο πάει και γιγαντώνονται. Η αργή, αλλά σταθερή και δημογραφικά υποστηριζόμενη αύξηση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής δύναμης των μειονοτήτων (που δεν θα είναι για πολύ ακόμα μειονότητες), μετατρεπόμενη σε λευκό φόβο (που η ρίζα του είναι η σταδιακή οικονομική καταστροφή ευρέων μικροαστικών και ανώτερων εργατικών στρωμάτων) συνεχίζει να μετατρέπεται σε απόρριψη των αστικο-δημοκρατικών μορφών. Και μπορεί η συνωμοσιολογία να είναι παλιό φρούτο στην αμερικάνικη πολιτική (ήδη από το 1964 ο Richard Hofstadter είχε γράψει το κλασικό “Το Παρανοειδές Στυλ στην Αμερικανική Πολιτική”), αλλά τα σόσιαλ μίντια πρόσθεσαν σε αυτή τη δηλητηριώδη λάσπη την ικανότητα της αυτενέργειας.
Η QΑnon, η κυριότερη θεωρία συνομωσίας που ακόμα και σήμερα στηρίζει τον Τραμπ, δεν προήλθε ούτε από τον ίδιο τον Τραμπ, ούτε από το Fox (που μόνο εκ των υστέρων το αγκάλιασαν), αλλά από έναν ανώνυμο χρήστη του 4Chan που είπε ότι ο Τραμπ είναι ο μεσσίας που θα σώσει την Αμερική από το μέλλον της, δηλαδή από αυτό που περιγράφεται ως μια κλίκα (cabal) πλούσιων και διάσημων, καπιταλιστών, μούλτι-κούλτι πολιτικών και gender-neutral ηθοποιών, ακροαριστερών σοσιαλιστών και κομμουνιστών, παιδεραστών, κανίβαλων και δολοφόνων παιδιών, που συνωμοτούν κατά των απλών (λευκών) Αμερικανών, ένα αναμάσημα στην ουσία του των γνωστών από αιώνες και επικίνδυνων φληναφημάτων περί σοφών της Σιών και Εβραίων που πίνουν το αίμα παιδιών: Ο ελευθεριάζων Σόρος (που -μπίνγκο!- είναι και Εβραίος στην καταγωγή) είναι ο αρχέκακος αυτού του παραμυθιού για ψυχικά διαταραγμένα παιδιά.
Λοιπόν, το παραμύθι αυτό είναι πολύ πολύ παλιό. Μια φορά κι έναν καιρό, στην Ρώμη του Καίσαρα, αλλά πριν τον Ρουβίκωνα (τον ποταμό, όχι την οργάνωση), είχαμε τη συνωμοσία του Κατιλίνα, ενός πατρίκιου που επιχείρησε να ανατρέψει την δημοκρατία (που ήταν ολιγαρχία) προκειμένου να ακυρώσει τα χρέη των πληβείων. Οι ανατρεπτικές του προθέσεις αποκαλύφθηκαν από το στήριγμα της νόμιμης τάξης, τον Κικέρωνα. Παρά το ότι ο Καίσαρας τον υπερασπίστηκε στη Σύγκλητο (ήταν ο μόνος συγκλητικός που ψήφισε υπέρ του), ο Κατιλίνας καταδικάστηκε και πέθανε πολεμώντας ηρωικά μαζί με τους συντρόφους του κατά των λεγεώνων που η Σύγκλητος έστειλε εναντίον του. Οι νικητές έγραψαν την ιστορία: σύμφωνα με αυτήν οι πληβείοι είχαν έναν και έναν μόνο εχθρό, τον Κατιλίνα, έναν ανήθικο εγκληματία, ο οποίος έπινε σε τελετές το αίμα μικρών παιδιών (έτσι έγραψε ο πολύ αντικειμενικός Σαλλούστιος).
Αυτή ήταν από όσο γνωρίζουμε η αρχή. Έκτοτε, όποτε υπάρχει ανάγκη οι πληβείοι να μισήσουν κάποιον (προκειμένου να μην χρειαστεί να μισήσουν τους πατρίκιους φίλους τους), με έναν μυστήριο τρόπο ξεφυτρώνει η ίδια κατηγορία. Για παράδειγμα, οι πληβείοι χριστιανοί στις κατακόμβες έπιναν το αίμα μικρών παιδιών. Αργότερα, όταν οι πατρίκιοι έγιναν χριστιανοί, τα πογκρόμ των Εβραίων γίνονταν επειδή οι πληβείοι Εβραίοι έπιναν το αίμα μικρών παιδιών. Μετά ήταν οι εβραιομπολσεβίκοι που έπιναν αίμα (και έσφαζαν και με κονσερβοκούτια). Μέχρι εδώ το αίμα το πίνουν διάφοροι φτωχοί ή υπερασπιστές των φτωχών. Η πρωτοτυπία που προστέθηκε από την έξαλλη ευρωπαϊκή ακροδεξιά του 20ου αι. είναι ότι πλέον επιτρέπεται το αίμα να το πίνουν και πλούσιοι (Εβραίοι κατά προτίμηση, αλλά όχι αναγκαστικά), το χρηματιστικό κεφάλαιο ας πούμε, αν αυτό επιβάλει ο εμφύλιος των πατρικίων μεταξύ τους. Αυτό κάνει και το QΑnon, διαιωνίζει το πανάρχαιο παραμύθι του Κατιλίνα που πίνει αίμα, ελαφρώς εκσυγχρονισμένο βέβαια, με το Χόλιγουντ, τους Δημοκρατικούς, τη Χίλαρι και τον Σόρος στο ρόλο των κομμουνιστών (για την ακρίβεια liberals) παιδεραστών που πίνουν το αίμα των μικρών θυμάτων τους – για την ακρίβεια τους παίρνουν τα επινεφρίδια για να εξάγουν Αδρενόχρωμα, το οποίο (και όχι το αίμα) πίνουν για να παραμείνουν νέοι. [Ο συγγραφέας του άρθρου αυτού, αγαπητέ αναγνώστη του “Κοσμοδρομίου”, διάβασε πολλές δεκάδες σχετικα tweets και μπορεί να σε διαβεβαιώσει: Ναι, είναι αλήθεια, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που το πιστεύουν αυτό].
Το QΑnon είναι σήμερα μια άτυπη e-διεθνής της ακροδεξιάς παράνοιας, που απλώνεται από την Γερμανία και την Βρετανία μέχρι το Μεξικό και τη Βραζιλία, μια διεθνής χωρίς κέντρο, ένας παγκόσμιος γαλαξίας δεξιάς ψέκας και μίσους. Είναι μια προ-φασιστική λάσπη που δεν χρειάζεται κάποιο ιδεολογικό κέντρο (αν και στο τέλος, αν είναι να πάρει την εξουσία, θα αποκτήσει ένα). Επιπλέον το σύνολο είναι κάτι διαφορετικό από τα μέρη του. Ο όχλος αυτός αποτελείται από ανθρώπους κανονικούς που δεν είναι ανάγκη να είναι εξ αρχής εγκληματικές προσωπικότητες, ηλίθιοι ή γεννημένοι ναζί· προφανώς και έχει αρκετούς τέτοιους αλλά οι περισσότεροι μπορεί να είναι απλώς λαϊκά-μικροαστικά στοιχεία που τα παράσυρε, ελλείψει αντίρροπης δύναμης, το ρεύμα της αυθόρμητα και διαρκώς εκκρινόμενης από το σύστημα μολυσματικής ιδεολογίας.
Η Δημοκρατικότερη Δημοκρατία του Κόσμου
Είναι προφανές ότι οι βαθύτεροι λόγοι που οδήγησαν σε αυτήν την κρίση δεν έχουν εκλείψει· το αμερικανικό κεφάλαιο συνεχίζει να μην επιδεικνύει στρατηγικές ικανότητες ηγεσίας του διεθνούς συστήματος, ηγεσίας που και θα κανονικοποιούσε τους διεθνείς ανταγωνισμούς στο εξωτερικό (όπως τα κατάφερνε όσο διάστημα οι ΗΠΑ έπαιζαν με επάρκεια το ρόλο της υπερδύναμης) και θα εξομάλυνε (προς όφελός του) τις διαιρέσεις στο εσωτερικό. Η Αμερική είναι τα τελευταία χρόνια και θα εξακολουθήσει μάλλον να είναι τα ερχόμενα χρόνια μια υπερδύναμη σε αποδρομή.
Ο νέος πρόεδρος Μπάιντεν και το επιτελείο του, απλώς αναμασούν προτάσεις που απέτυχαν ήδη επί προεδρίας Ομπάμα. Δεν φαίνεται να έχουν να προσφέρουν λύσεις σε αυτό το αδιέξοδο και επομένως οι διαιρέσεις στο εσωτερικό των ΗΠΑ φαίνεται όχι μόνο να παγιώνονται, αλλά και να μετατρέπονται σε μια σύγκλιση ιδεολογικών, θρησκευτικών και φυλετικών διαχωριστικών γραμμών που θα γεννήσουν νέους Τραμπ στο άμεσο μέλλον. Και μόνο το γεγονός ότι η νίκη των Δημοκρατικών, αν και καθαρή, ήταν όμως οριακή, ενώ ο Τραμπ πήρε σε αυτές τις εκλογές 10 εκατομμύρια ψήφους παραπάνω από τις προηγούμενες, δείχνει ότι ένας ικανός πολιτικά διάδοχός του θα έχει πολύ υλικό για να δουλέψει με αυτό.
Όχι μόνο αυτό: τη βεβήλωση του μεγαλυτερότερου και καλυτερότερου άδυτου της δυτικής δημοκρατίας δεν την έκαναν πρώτοι οι πληβείοι υποστηρικτές του Τραμπ. Για την ακρίβεια, αν μιλάμε για την καταστροφή των τελευταίων υπολειμμάτων σοβαρότητας της αμερικανικής δημοκρατίας (που είναι ολιγαρχία), αυτήν μπορούν να την επιτύχουν καλύτερα, αποτελεσματικότερα και χωρίς να ανοίξει μύτη οι νέοι πατρίκιοι (αυτοί που στη γλώσσα του Καίσαρα αποκαλούνταν novi homines) του Ίντερνετ. Οι υποκινούμενοι από τον Τραμπ πληβείοι διαδίδουν τη βία; “Όχι στο όνομά μας!”, λένε το Facebook και το Τwitter και αποκλείουν τον Τραμπ μέχρι το τυπικό τέλος της θητείας του ή και για πάντα.
Προφανώς κάθε μείωση του ηλεκτρονικού θορύβου είναι ευπρόσδεκτη, ειδικά αν αυτός ο θόρυβος είναι τόσο κακόβουλος όσο τα tweet του απερχόμενου προέδρου. Δεν είναι εύκολο όμως να ξεπεράσουμε το πολλαπλά γελοίο αλλά και επικίνδυνο παράδοξο της κατάστασης. Ο φορέας μέσω του οποίου επικοινωνούσε ο Τραμπ με τον λαό του ήταν το Τwitter. Το Τwitter είναι μια ιδιωτική επιχείρηση (η οποία πάντως έχει πάρει σαφή αντι-Τραμπ και φιλο-Δημοκρατική στάση). Ως ιδιωτική επιχείρηση έχει κάθε δικαίωμα να αποφασίζει με ποιους (και με ποιους όρους) θα κάνει μπίζνες. Άρα έχει κάθε δικαίωμα να αποκλείσει τον Τραμπ. Έχουμε λοιπόν ένα σύστημα (τον πρόεδρο και τους πιστούς του) που αναφανδόν στηρίζει την ιδιωτική πρωτοβουλία λόγω της “ελευθερίας” που αυτή εκπροσωπεί, να λογοκρίνεται από αυτήν ακριβώς την πολυαγαπημένη τους ιδιωτική πρωτοβουλία. Και όμως, κανείς δεν χρησιμοποιεί τη λέξη λογοκρισία, μια λέξη, ας θυμίσουμε που, ως τώρα τουλάχιστον, συνδεόταν αυστηρά με την υποχρέωση του κράτους απέναντι στα υποκείμενά του να ελέγχει το τι αυτά λένε και να μην επιτρέπει ορισμένες, ας πούμε, λεκτικές υπερβολές.
Ακόμα χειρότερα: οι ψεκασμένοι του Τραμπ, έχοντας δυσκολευτεί με το Twitter, το οποίο έχει ακριβώς τέτοιους μηχανισμούς λογοκρισίας για να κατεβάζει αυτόματα tweets που εξυμνούν τη βία, διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις, θεωρίες συνωμοσίας, αδρενοχρώματα κτλ., στράφηκαν στο Parler, μια απομίμηση του Twitter που όμως υπόσχεται ότι δεν θα ασκήσει απολύτως καμία λογοκρισία σε κανέναν. Κατόπιν τούτου το Google και η Apple έσβησαν από το ηλεκτρονικά τους καταστήματα το Parler μέχρι αυτό να συμμορφωθεί και να ασκήσει λογοκρισία κατά πως προστάζουν οι ψηφιακοί τιμητές (censores, από όπου κατάγεται και η αγγλική λέξη censor=λογοκριτής), ορίζοντας για τους εαυτούς τους καθαυτό κρατικές εξουσίες κανονικοποίησης του δημόσιου λόγου και της δημόσιας πολιτικής παρουσίας. Πρόκειται για μια εμφύλια διαμάχη μεταξύ ενός οιονεί και ενός καθαυτό κρατικού μηχανισμού (Google από τη μία, ψέκα και Τραμπ από την άλλη) για την καρδιά του κράτους. Για την ώρα την μάχη έξω από τα ψηφιακά Φάρσαλα την κερδίζουν οι λεγεώνες του Google, αλλά κάτι μας λέει ότι ο πόλεμος όχι μόνο δεν τελείωσε, αλλά ξεκινάει μια εποχή ερίδων και αστάθειας στην απερχόμενη ιμπεριαλιστική υπερδύναμη του ύστερου καπιταλισμού. Και μάλιστα θύματα αυτών των ερίδων κινδυνεύουμε να είμαστε όλοι και όλες οι υπόλοιπες. Για παράδειγμα, αν μπορεί να λογοκριθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ (και μάλιστα, τι ειρωνεία, από μη κρατικές υπηρεσίες), τότε για να λογοκριθεί οποιοσδήποτε άλλος δεν θα χρειάζεται καν αιτιολόγηση.
Όμως υπάρχει ένα σημείο που γεννά κάποιες ελπίδες στους πληβείους. Το γεγονός ότι η Αμερική δοκίμασε η ίδια το φάρμακο που τόσα χρόνια μοίραζε στους αντιπάλους της (την “πορτοκαλί επανάσταση”) και δεν της άρεσε. Έτσι, εκτός και αν η κυβέρνηση Κάμαλα-Μπάιντεν καταφέρει το θαύμα της οικονομικής, πολιτικής και ιδεολογικής ανόρθωσης των ΗΠΑ, θα είναι όλο και πιο δύσκολο για την απερχόμενη ιμπεριαλιστική υπερδύναμη να επιβάλλει δεξιά και αριστερά τις μεθόδους της πίεσης πάνω σε κρατικούς μηχανισμούς που δεν της αρέσουν τη στιγμή που όλοι θα ξέρουν ότι αυτό έχει συμβεί και στην Ουάσιγκτον. Οι πορτοκαλί επαναστάσεις ήταν ως τώρα μέρος της κανονικότητας ΤΙΝΑ (There is No Alternative). Ξαφνικά, ύστερα από την εισβολή στο Καπιτώλιο, είναι σαν η μία και μόνη κανονικότητα να εμφανίζεται εγγενώς μη κανονική.
……
Είδαμε ότι ο Καπιτωλίνος λόφος, το σύμβολο της άφθαρτης και αιώνιας εξουσίας της Ρώμης, στην κορυφή του είχε τον Δία τον Καλύτερο και Μεγαλύτερο και στους πρόποδες την Κούρια, το κτήριο της Συγκλήτου. Ανάμεσα στη θρησκευτική και την πολιτική εξουσία, στην βορειοδυτική πλαγιά, με πρόσοψη που έβλεπε προς το Forum, ήταν το Tullianum carcer, η φυλακή της Ρώμης, εκεί που ο Κικέρωνας (αυτός που, σύμφωνα με τον Jefferson, ήταν η μέγιστη επιρροή στο Αμερικανικό Σύνταγμα) στραγγάλισε όσους από τους συνωμότες του Κατιλίνα πιάστηκαν στη Ρώμη· λίγα χρόνια μετά ο Καίσαρας, διαβαίνοντας τον Ρουβίκωνα, θα έδινε (παροδικό) τέλος στην εποχή αστάθειας και ερίδων που ταλάνιζαν την ανερχόμενη ιμπεριαλιστική υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου.
Δυο χιλιετίες μετά και λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Tullianum, στην βόρεια άκρη της σύγχρονης Ρώμης, σε μιαν άλλη φυλακή, την Rebbibia, με πρωταγωνιστές πραγματικούς φυλακισμένους (και μάλιστα για σοβαρότατα αδικήματα), οι γέροι αφοί Ταβιάνι γύρισαν την τελευταία ταινία τους που κάποιοι θα αποκαλούσαμε αριστουργηματική. Είναι μια ταινία που ο τίτλος της γίνεται ξανά παράξενα ακριβής και επίκαιρος κάθε φορά που ένας υποψήφιος Καίσαρας διαβαίνει έναν Ρουβίκωνα για να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την αστάθεια και τις έριδες των πατρικίων για να γίνει dictator και consul και magister και senator και censor και pontifex και αρχηγός της παράταξης των populares – αλλά πάντα στηριγμένος στις πλάτες λεγεωνάριων πληβείων που υπομονετικά περιμένουν τον πατρίκιο αρχηγό να πει τη σοφία του και να αλλάξει την ιστορία.
Και τίτλος της ταινίας ήταν “Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει”.
